Jedn▒ z najwiΩkszych atrakcji Bieszczad≤w jest czynna dzi╢ kolejka w▒skotorowa. Przez wiele lat nie by│a ona u┐ytkowana. W 1994 roku zapad│a decyzja o wy│▒czeniu jej z eksploatacji, jednocze╢nie powsta│a Fundacja Bieszczadzkiej Kolejki Le╢nej, kt≤ra mia│a na celu ponowne jej uruchomienie ju┐ jako atrakcji turystycznej. Starania o to trwa│y ponad trzy lata. Wreszcie w lecie 1997 roku bieszczadzka lokomotywa wyruszy│a w trasΩ. Od tej pory ka┐dego lata przewozi turyst≤w z Cisnej do Przys│upia.

Bieszczadzka kolejka ma d│ug▒ historiΩ. W pierwotnym za│o┐eniu mia│a byµ kolej▒ normalnotorow▒, ale na skutek protest≤w parlamentu wΩgierskiego zdecydowano o budowie w▒skiego toru. Wynika│o to z tego, ┐e WΩgrzy obawiali siΩ, ┐e budowa linii kolejowej w tym regionie znacznie zwiΩkszy tutaj wp│ywy austriackie i zaszkodzi interesom wΩgierskim. BudowΩ rozpoczΩto w 1890 roku pierwszy odcinek tor≤w (z Nowego úupkowa do Majdanu) oddano do u┐ytku w styczniu 1898 roku. Inwestor≤w by│o kilku. Sw≤j wk│ad w budowΩ kolei mia│a zar≤wno sp≤│ka austriackich przedsiΩbiorstw, jak te┐ urz▒d miejski miasta Lwowa. Budowa odbywa│a siΩ pod nadzorem in┐yniera Albina Zazuli z Jaros│awia, wiΩkszo╢µ prac wykonywano rΩcznie, czasem pos│ugiwano siΩ zaprzΩgami konnymi. Do prac kamieniarskich sprowadzono W│och≤w z Trydentu w≤wczas nale┐▒cego do Austrii. Jeden z tych W│och≤w o nazwisku - Meinardi po zako±czeniu prac, osiad│ w Bieszczadach, a dok│adnie w Cisnej, zak│adaj▒c liczn▒ rodzinΩ, kt≤rej potomkowie mieszkaj▒ tu do dzi╢.

Kolejka funkcjonowa│a do 1944 roku. Pierwszym jej u┐ytkownikiem by│a Dyrekcja C.K Kolei we Lwowie. W owym czasie w sk│ad taboru wchodzi│o: 5 parowoz≤w opalanych wΩglem, 15 wagon≤w osobowych, 15 lor do wywo┐enia drewna oraz 100 wagonik≤w k│onicowych, w p≤╝niejszych latach kolejka nie mia│a ju┐ tak du┐ego sk│adu. Do 1914 roku kursowa│a dwa razy dziennie. Podczas dzia│a± wojennych (1914- 1915), na ca│ej d│ugo╢ci trasy wysadzono osty i przepusty. Ale ju┐ w latach 1916- 1918 odbudowano j▒. latach 30. Kolejka mia│a jeden kurs do Majdanu i z powrotem.

Podczas II wojny ╢wiatowej intensywnie u┐ytkowali j▒ Niemcy. Zmodernizowali tabor, zmienili urz▒dzenia zabezpieczaj▒ce ruch oraz rozstaw szyn z 760 mm na 750 mm. Pomimo tego kolej uleg│a zniszczeniu. Po torach je╝dzi│y czo│gi, a podk│ady torowe zu┐ywano na umocnienia, opa│, schrony. Wiele most≤w i nasyp≤w wysadzono.

Od ko±ca 1944 roku rozpoczΩto jej odbudowΩ. W 1950 roku pierwsze sk│ady ruszy│y w trasΩ. Do 1953 roku kolejka by│a pod zarz▒dem PKP, p≤╝niej przejΩ│o j▒ PrzedsiΩbiorstwo Transportu Le╢nego z Przemy╢la, a od 1958 roku Oddzia│ Transportu Le╢nego z Sanoka, z kt≤rego wydzielono Oddzia│ Kolei Le╢nych w Cisnej. Ruch pasa┐erski wznowiono dopiero w 1963 roku. Pod koniec lat 80. Lokomotywy parowe zast▒piono spalinowymi.

W 1979 roku lokomotywΩ parow▒ i kilka wagon≤w z wys│u┐onego taboru wystawiono jako eksponaty w ma│ym skansenie kolejki w Majdanie. W 1991 roku wspomniane eksponaty odjecha│y do Muzeum Kolejki W▒skotorowej, kt≤re mie╢ci siΩ w Sochaczewie, w ten spos≤b ochroniono j▒ przed ca│kowitym zniszczeniem, do kt≤rego w znacznej mierze przyczynili siΩ tury╢ci.

Od trzech ju┐ lat Bieszczadzka Kolejka Le╢na jest nie lada atrakcj▒ turystyczn▒. Wiosn▒ tego roku Fundacja Bieszczadzkiej Kolejki Le╢nej kupi│a dwie lokomotywy od cukrowni Ostrowite z woj. kujawsko - pomorskiego. Co prawda spracowane, ale jeszcze sprawne, dziΩki nim zmniejsz▒ siΩ koszty eksploatacji kolejki, nowe lokomotywy opr≤cz tego, ┐e zu┐ywaj▒ mniej paliwa to jeszcze s▒ l┐ejsze od swoich poprzedniczek i torowisko nie bΩdzie tak szybko ulega│o zniszczeniu.

Bieszczadzka kolejka sama na siebie zarabia. Codziennie odbywa dwa kursy do odleg│ego 0 13 km Przys│upia, na zam≤wienie je╝dzi tak┐e do po│o┐onej 17 km od Cisnej, Woli Michowej. Na brak zainteresowania nie mo┐e narzekaµ, zawsze lokomotywie towarzyszy piΩµ wagonik≤w. Chce siΩ tylko powiedzieµ - oby tak dalej.

Echo Bieszczad≤w - Sierpie± 2000