W Raporcie przetestowali╢my 19 stacjonarnych komputer≤w osobistych, kt≤rych przeznaczeniem jest wspieraµ pracΩ w ma│ym, czasami domowym biurze. Dominowa│y komputery z procesorem Pentium II (10 szt.). Pozosta│a grupa to maszyny z procesorami:
Intel Celeron (5 szt.), AMD K6-2 (4 szt.) oraz IDT WinChip C6 (1 szt.). Ale w│a╢nie ta druga grupa ze wzglΩdu na korzystniejsze ceny ma szansΩ na zdominowanie rynku SOHO (ma│ego, domowego biura).

W ci▒gu kilkunastu lat swej historii komputer osobisty wyewoluowa│ z elitarnej maszyny dla wybranych, ekstrawaganckiej zabawki dla wtajemniczonych zapale±c≤w, w narzΩdzie codziennej pracy milion≤w zwyk│ych ludzi. DziΩki rozwojowi technologii wydajno╢µ przeciΩtnego komputera wzros│a tysi▒ce razy przy jednoczesnym wzbogaceniu jego mo┐liwo╢ci w funkcje, o kt≤rych w naj╢mielszych marzeniach nawet nie ╢nili tw≤rcy pierwszych pecet≤w. PostΩpowi technologicznemu i masowej skali produkcji zawdziΩczamy r≤wnie┐ nieprawdopodobny spadek cen - dzisiejszy przeciΩtny komputer osobisty, niepor≤wnanie lepiej wyposa┐ony i szybszy od maszyn sprzed kilkunastu lat, jest od nich ta±szy i dziΩki temu dostΩpny dla przeciΩtnego cz│owieka.

Cyfrowa spirala

IBM PC 300 GL

Wraz z up│ywem czasu zmienia│o siΩ przeznaczenie komputera osobistego, pojawia│y siΩ kolejne zastosowania. Pocz▒tkowo nawet najbardziej prozaiczne z dzisiejszego punktu widzenia zastosowanie komputera do pisania tekst≤w wydawa│o siΩ mocno egzotycznym - maszyny te skonstruowano przecie┐ do oblicze±! Jednak dziΩki kolejnym pomys│om na wykorzystanie PC w najr≤┐niejszych dziedzinach szybko ros│y rzesze u┐ytkownik≤w. Ros│y te┐ ich wymagania.

Producenci skwapliwie na nie odpowiadali, zwiΩkszaj▒c potencja│ i zas≤b funkcji nowych pecet≤w, to z kolei otwiera│o nowe obszary zastosowa±, wcze╢niej niedostΩpne ze wzglΩdu na ograniczone mo┐liwo╢ci maszyn. W ten spos≤b k≤│ko siΩ zamyka - choµ mo┐e bardziej odpowiednim okre╢leniem bΩdzie obejmuj▒ca coraz wiΩksze obszary spirala pomys│≤w i mo┐liwo╢ci... Mechanizm ten dzia│a nieprzerwanie i to w│a╢nie jemu zawdziΩczamy z jednej strony coraz wiΩkszy komfort pracy z komputerem w coraz to nowych dziedzinach, z drugiej za╢ - konieczno╢µ wymiany sprzΩtu na nowy co kilkana╢cie miesiΩcy.

Jednym z najwa┐niejszych zjawisk umo┐liwiaj▒cych rozw≤j pecet≤w jest nieustanna miniaturyzacja i integracja podzespo│≤w. Gdyby╢my chcieli zbudowaµ komputer o mo┐liwo╢ciach wsp≤│czesnego PC z czΩ╢ci dostΩpnych na pocz▒tku lat osiemdziesi▒tych, na pewno nie zmie╢ci│by siΩ on na ┐adnym biurku (wystarczy pomy╢leµ, ┐e same dyski i pamiΩci zajΩ│yby, lekko licz▒c, TYSIíC razy wiΩcej miejsca!), wymaga│by poza tym i╢cie przemys│owej instalacji do zasilania i ch│odzenia... Ma│o kto pamiΩta, ┐e w│a╢ciwie wszystkie podsystemy wej╢cia/wyj╢cia - interfejsy twardych dysk≤w, stacji dyskietek, a nawet porty szeregowe i r≤wnoleg│y - instalowane by│y pierwotnie w postaci oddzielnych kart rozszerzenia. Tak oczywista dzi╢, zintegrowana w obrΩbie procesora, jednostka zmiennoprzecinkowa pojawi│a siΩ pocz▒tkowo jako drogi element wyposa┐enia dodatkowego w postaci oddzielnego uk│adu. Obecnie praktycznie wszystkie niezbΩdne podsystemy zawarte s▒ na typowej p│ycie g│≤wnej, nierzadko wyposa┐onej r≤wnie┐ w sterownik graficzny i uk│ad d╝wiΩkowy.

Osza│amiaj▒c▒ skalΩ postΩpu, jaki dokona│ siΩ w ci▒gu tych kilkunastu lat, mo┐na sobie u╢wiadomiµ z grubsza tylko por≤wnuj▒c kilka liczb. Szesnastobitowy procesor pierwszych PC dysponowa│ o╢miobitow▒ szyn▒ danych i taktowany by│ zegarem 4,77 MHz, dzi╢ 32-bitowe CPU pracuj▒ z czΩstotliwo╢ci▒ do 450 MHz i maj▒ szynΩ danych o szeroko╢ci 64 bit≤w. W po│▒czeniu z lepsz▒ organizacj▒ przetwarzania danych da│o to wzrost wydajno╢ci mierzony w grubych tysi▒cach razy. Pojemno╢µ pamiΩci operacyjnej wzros│a z pocz▒tkowych 64 kB (potem 640 kB) do 64 MB (i wiΩcej), czyli tysi▒ckrotnie.

Pojemno╢µ dysk≤w twardych - z 5-10 MB do 2-10 GB - r≤wnie┐ oko│o tysi▒ca razy. Rozdzielczo╢µ ekranu - z 320╫200 do 1600╫1200, liczba wy╢wietlanych kolor≤w - z 8 barw do niemal 17 milion≤w odcieni. Szybko╢µ transmisji modemowej - z 300 bps do 56 kbps. I tylko - jak m≤wi przys│owie - komputer marze± kosztuje zawsze trzy tysi▒ce dolar≤w...

M│otek do wszystkiego

COMPAQ DeskPro EP - przerasta│ rywali szybko╢ci▒, ale i wysok▒ cen▒

R≤wnie imponuj▒co rozszerzy│o siΩ spektrum zastosowa± komputer≤w osobistych. Pocz▒tkowo sprowadza│y siΩ one g│≤wnie do zada± "profesjonalnych" - oblicze± i prowadzenia niedu┐ych baz danych, wspomagania pracy naukowc≤w i konstruktor≤w, w pewnym stopniu tak┐e do zada± biurowych (arkusze kalkulacyjne, bazy danych, pisanie tekst≤w). Rych│o pojawi│y siΩ tak┐e - zapewne przywleczone przez programist≤w z wiΩkszych komputer≤w - pierwsze gry.

To, czym jest dzi╢ dla nas komputer osobisty, zawdziΩczamy w du┐ej mierze rzeszom wizjoner≤w i fanatyk≤w, kt≤rzy tchnΩli w bezduszne liczyd│o multimedialnego ducha. Z biegiem lat pecety kusi│y coraz bardziej kolorowym, coraz bardziej ruchliwym obrazem o coraz wy┐szej rozdzielczo╢ci, upiorne bzyczenie prymitywnego g│o╢niczka utonΩ│o w powodzi symfonicznych d╝wiΩk≤w wyrafinowanych kart muzycznych. Pojemno╢ci dysk≤w CD-ROM w po│▒czeniu z rosn▒c▒ wydajno╢ci▒ procesor≤w umo┐liwi│y rozw≤j oprogramowania multimedialnego do dzisiejszego poziomu.

Jednak g│≤wnego sprawcy najwiΩkszej rewolucji ko±ca dwudziestego wieku pr≤┐no szukaµ wewn▒trz obudowy komputera. Nie jest nim ┐aden techniczny gad┐et - m≤wimy raczej o zjawisku spo│ecznym, kulturowym, cywilizacyjnym o globalnym zasiΩgu: o informacyjnej pajΩczynie Internetu oplataj▒cej ca│y ╢wiat. Na naszych oczach szalona idea globalnej wioski sta│a siΩ faktem, za╢ komputer osobisty zaj▒│ nale┐ne mu miejsce narzΩdzia informacyjnego. Bo komputer, przez wielu wci▒┐ postrzegany jako fetysz czy elitarna zabawka, jest w│a╢nie narzΩdziem - najbardziej uniwersalnym narzΩdziem w historii cywilizacji, najskuteczniejszym wzmacniaczem intelektu, katalizatorem zbiorowego intelektu ludzko╢ci. Mo┐e brzmi to bardzo patetycznie, niemniej jednak to prawda.

Tu docieramy do definicji urz▒dzenia zwanego komputerem. Absolutn▒ nieprawd▒ by│oby nazwanie go "elektroniczn▒ maszyn▒ obliczeniow▒", okre╢lenie to by│o prawdziwe mo┐e w stosunku do starego ENIAC-a. Obliczenia sensu stricto s▒ tylko marginesem dzia│a± wykonywanych przez procesor. Komputery s│u┐▒ dzi╢ do przetwarzania, sk│adowania, wyszukiwania i przesy│ania informacji - mo┐emy wiΩc m≤wiµ o maszynie informacyjnej!

Do czego mo┐emy wiΩc dzi╢ u┐ywaµ komputer≤w osobistych? Niew▒tpliwie wci▒┐ u┐ywane s▒ one w tradycyjnych dziedzinach - wspomagaj▒ pracΩ naukowc≤w i in┐ynier≤w, przy czym wzrost wydajno╢ci zwiΩkszy│ tu jeszcze wachlarz zastosowa±. Bez komputer≤w nie mo┐e siΩ obej╢µ ┐adne wsp≤│czesne biuro - zastΩpuj▒ maszynΩ do pisania, wyrΩczaj▒ ksiΩgowych przy najczarniejszej robocie i prowadz▒ symulacje finansowe, gromadz▒ i porz▒dkuj▒ informacje w bazach danych, coraz czΩ╢ciej przejmuj▒ na siebie funkcje komunikacyjne, od wysy│ania faks≤w pocz▒wszy, po korespondencjΩ elektroniczn▒. Wielu tych funkcji nie da│oby siΩ zrealizowaµ bez po│▒czenia komputer≤w w sieµ, stanowi▒c▒ system nerwowy wsp≤│czesnego przedsiΩbiorstwa. Istotnym mechanizmem w dzia│alno╢ci firm staje siΩ Internet, stanowi▒c nieocenione ╝r≤d│o informacji (WWW) i ╢rodek │▒czno╢ci (e-mail). R≤wnie┐ komputery domowe s▒ coraz czΩ╢ciej u┐ywane jako "ko±c≤wka" Internetu, pomagaj▒ te┐ w prowadzeniu "domowego biura", s│u┐▒ rozrywce i edukacji.

Na prze│omie lat osiemdziesi▒tych i dziewiΩµdziesi▒tych funkcjonowa│ podzia│ komputer≤w PC na "profesjonalne" (te mocniejsze, lepiej wyposa┐one) i "domowe" (traktowany nieco z pob│a┐aniem wariant minimum). Z biegiem czasu sytuacja uleg│a odwr≤ceniu - dzi╢ wiΩkszo╢µ maszyn wykorzystywanych do pracy zawodowej to komputery biurowe, a do zupe│nie komfortowego korzystania z Excela czy Worda wystarczy niewyszukana konfiguracja sprzΩtowa, w stosunku do kt≤rej mo┐na by wrΩcz u┐yµ okre╢lenia "low end". Tymczasem najbardziej rozbudowane pecety to, rzecz jasna opr≤cz stacji roboczych u┐ywanych przez in┐ynier≤w i grafik≤w, w│a╢nie maszyny domowe! O ile decyzja o zakupie ta±szego lub dro┐szego komputera do firmy podejmowana jest na podstawie rachunku ekonomicznego, to wyb≤r konfiguracji domowego peceta jest ograniczony jedynie mo┐liwo╢ciami finansowymi - kupujemy maksymalnie rozbudowany komputer, na jaki nas tylko staµ.

Co mieszka w ╢rodku

Komputer osobisty, choµ na pierwszy rzut oka stanowi zwart▒ skrzynkΩ, nie jest bynajmniej monolitem. Ca│a si│a koncepcji PC, kt≤ra umo┐liwi│a mu zdominowanie ╢wiata i nieustanny rozw≤j, polega na otwarto╢ci standardu. Dob≤r zastosowanych podzespo│≤w zale┐y wiΩc od producenta i modelu, a zatem, kr≤tko m≤wi▒c - pecet pecetowi nier≤wny. Przyjrzyjmy siΩ jego podzespo│om i ich wp│ywowi na charakterystykΩ komputera.

Serce, czyli m≤zg

DAEWOO CT630 - zachwyci│ wszystkich zbsolutnym brakiem problem≤w technicznych

Jednostk▒ odpowiedzialn▒ za sterowanie przetwarzaniem informacji i dokonuj▒c▒ wiΩkszo╢ci operacji z danymi jest procesor. Od jego szybko╢ci zale┐y w du┐ym stopniu wydajno╢µ maszyny. Wszystkie wsp≤│czesne pecety u┐ywaj▒ 32-bitowych procesor≤w zgodnych z Pentium MMX, jednak poszczeg≤lne typy tych uk│ad≤w r≤┐ni▒ siΩ miΩdzy sob▒ do╢µ znacznie.

Najbardziej widocznym kryterium podzia│u jest standard z│▒cza procesora. Wsp≤│czesne uk│ady Intela (Pentium II i Celeron) u┐ywaj▒ krawΩdziowego z│▒cza Slot 1, uk│ady konkurencji pozosta│y przy zarzuconym przez Intela z│▒czu Socket 7. Wbrew pozorom, najistotniejsz▒ r≤┐nic▒ pomiΩdzy tymi dwoma rozwi▒zaniami nie jest kszta│t samego gniazda (choµ ten oczywi╢cie determinuje mo┐liwo╢ci przysz│ej rozbudowy), lecz spos≤b do│▒czenia pamiΩci podrΩcznej drugiego poziomu (Cache Level 2 albo L2). W przypadku Socket 7 pamiΩµ ta (zwykle o pojemno╢ci 512 kB, czasem 1 MB) umieszczona jest na p│ycie g│≤wnej, a komunikacja z ni▒ odbywa siΩ za po╢rednictwem g│≤wnej magistrali procesora i chipsetu z szybko╢ci▒ okre╢lon▒ przez zewnΩtrzn▒ czΩstotliwo╢µ taktowania CPU, co w pewnym stopniu ogranicza przepustowo╢µ tego podsystemu. Standard Slot 1 z kolei zak│ada umieszczenie cache wewn▒trz modu│u procesora i komunikacjΩ za pomoc▒ oddzielnej magistrali; w Pentium II odbywa siΩ ona z czΩstotliwo╢ci▒ r≤wn▒ po│owie nominalnej (wewnΩtrznej) czΩstotliwo╢ci taktowania CPU. Procesory Pentium II wyposa┐one s▒ w 512 kB pamiΩci podrΩcznej drugiego poziomu.

O ile uk│ady Pentium II w zasadzie nie wymagaj▒ komentarzy, to wypada powiedzieµ kilka s│≤w o rozwi▒zaniach konkurencji, a konkretnie najciekawszym z nich - procesorze AMD K6-2. Uk│ad ten jest wynikiem realizcji koncepcji Super 7 - inicjatywy maj▒cej na celu dalszy rozw≤j Soc- ket 7. DziΩki wysokim czΩstotliwo╢ciom taktowania rzΩdu 300 i wiΩcej MHz oraz wzbogaceniu listy instrukcji o pakiet zwany 3D Now!, AMD uda│o siΩ osi▒gn▒µ rzecz niewiarygodn▒ - systemy z K6-2 wydajno╢ci▒ dor≤wnuj▒ nawet szybszym maszynom z Pentium II przy nieco ni┐szej cenie. Dotyczy to przede wszystkim zastosowa± multimedialnych - instrukcje 3D Now! realizuj▒ w ramach pojedynczego rozkazu obliczenia zmiennoprzecinkowe na kilku porcjach danych, co wydatnie przyspiesza szczeg≤lnie realizacjΩ grafiki tr≤jwymiarowej.

HP Vectra VE - solidny standard PC

Osobnym przypadkiem jest Celeron - w│a╢ciwie s▒ to nawet dwa przypadki. Wersje oznaczone Celeron 266 i 300 MHz to uk│ady bardzo podobne do produkowanego w technologii 0,25 ╡m Pentium II 450 MHz, ale pozbawione pamiΩci podrΩcznej drugiego poziomu. Uk│ady te, taktowane czΩstotliwo╢ciami 4╫66 i 4,5╫66 MHz osi▒gaj▒ raczej do╢µ nisk▒ wydajno╢µ og≤ln▒, zachowuj▒ jednak rewelacyjn▒ wydajno╢µ doskona│ej jednostki zmiennoprzecinkowej Pentium II - dlatego te┐ sprawuj▒ siΩ znacznie lepiej w zastosowaniach rozrywkowych ni┐ biurowych. Procesory Celeron 300A i 333 MHz wyposa┐one s▒ ju┐ w cache L2 o pojemno╢ci 128 kB zintegrowany w obrΩbie struktury uk│adu, co znacznie poprawia ich osi▒gi w stosunku do poprzednich wersji. PamiΩµ podrΩczna ma co prawda niewielk▒ pojemno╢µ, za to pracuje z nominaln▒ czΩstotliwo╢ci▒ CPU (szybciej ni┐ w Pentium II!). Sprawia to, ┐e w wiΩkszo╢ci zastosowa± (z wyj▒tkiem intensywnego multitaskingu) nowe Celerony dor≤wnuj▒ odpowiadaj▒cym im czΩstotliwo╢ci▒ modelom Pentium II.

Bardzo mi│▒ cech▒ tych uk│ad≤w (choµ zapewne nie wszyscy bΩd▒ chcieli z tego skorzystaµ) jest wyj▒tkowa podatno╢µ na tzw. overclocking. Celeron 266 taktowany zewnΩtrznie czΩstotliwo╢ci▒ 100 MHz osi▒ga szybko╢µ 400 MHz, a przy 112 MHz - 448 MHz (i to bez przegrzewania siΩ!), wydajno╢ci▒ w zastosowaniach multimedialnych zbli┐aj▒c siΩ do Pentium II 400 MHz! Dotyczy to r≤wnie┐ Celeron≤w ze zintegrowanym cache, kt≤re po "podkrΩceniu" prze╢cigaj▒ nawet najszybsze Pentium II.

Pro memoria

PamiΩµ operacyjna (RAM) to miejsce, gdzie w czasie pracy komputera umieszczane s▒ dzia│aj▒ce programy i przetwarzane dane. Im wiΩcej pamiΩci, tym oczywi╢cie lepiej.

Nie wszyscy zdaj▒ sobie sprawΩ z faktu, ┐e pojemno╢µ pamiΩci operacyjnej ma kolosalny wp│yw nie tylko na og≤lne mo┐liwo╢ci komputera, ale i na jego szybko╢µ. Powodem jest u┐ywany przez system operacyjny mechanizm pamieci wirtualnej - gdy programy i dane nie mieszcz▒ siΩ w RAM, system wykorzystuje czΩ╢µ dysku twardego jako jej "przed│u┐enie". Poniewa┐ dostΩp do dysku jest znacznie wolniejszy ni┐ do pamiΩci operacyjnej, taka procedura znacznie obni┐a szybko╢µ maszyny. Warto wiΩc zadbaµ o jak najwiΩksz▒ pojemno╢µ RAM - w chwili obecnej 32 MB to absolutne minimum, za╢ wydatek 150 z│ na jej rozszerzenie do 64 MB na pewno nie bΩdzie zbyt wielki w stosunku do korzy╢ci.

Absolutnie nie wolno daµ sobie wcisn▒µ maszyny z 16 MB RAM - spadek szybko╢ci w stosunku do tego samego komputera z wiΩksz▒ pamiΩci▒ mo┐e byµ nawet kilkakrotny!!! RAM wsp≤│czesnych pecet≤w to synchroniczne pamiΩci SDRAM wykonane w postaci modu│≤w DIMM. Warto zadbaµ, aby w nowym komputerze ca│a pamiΩµ znajdowa│a siΩ w jednym module, pozostawiaj▒c wolne gniazda umo┐liwiaj▒ce jej przysz│▒ rozbudowΩ. Je╢li procesor ma pracowaµ z zewnΩtrzn▒ czΩstotliwo╢ci▒ taktowania 100 MHz, pamiΩci MUSZí nosiµ oznaczenie PC100 i mieµ czas dostΩpu 8 ns lub kr≤tszy - przy innych parametrach system mo┐e pracowaµ niestabilnie.

Podstawa, czyli krΩgos│up

P│yta g│≤wna jest elementem integruj▒cym wszystkie podsystemy komputera i decyduj▒cym o mo┐liwo╢ciach jego rozbudowy. Nale┐y o tym pamiΩtaµ dokonuj▒c wyboru miΩdzy maszyn▒ z procesorem Intela czy konkurencyjnym uk│adem, np. AMD K6-2. Je╢li zdecydujemy siΩ na K6-2 (czyli z│▒cze Socket 7), ewentualna zmiana procesora na produkt Intela bΩdzie wymaga│a r≤wnie┐ zmiany p│yty g│≤wnej na wyposa┐on▒ w Slot 1 - i vice versa.

Je╢li kupuj▒c komputer z wolniejszym, ta±szym procesorem przewidujemy w przysz│o╢ci jego wymianΩ na szybszy, zadbajmy, aby p│yta mog│a pracowaµ z magistral▒ procesora i pamiΩci (FSB) taktowan▒ zegarem 100 MHz. Wolniejsze uk│ady, np. Pentium II 233-333 MHz, Celeron, K6-2 266 MHz pracuj▒ z magistral▒ 66 MHz; je╢li do naszej maszyny zapakowano oszczΩdno╢ciowo p│ytΩ niezdoln▒ do pracy przy 100 MHz FSB, instalacja szybszego procesora zn≤w poci▒gnie za sob▒ jej wymianΩ. Z czΩstotliwo╢ci▒ 100 MHz mog▒ pracowaµ p│yty Slot 1 z chipsetem Intel 440BX i Socket 7, np. z chipsetem VIA MVP3. Chipset Intel 440LX dzia│a na 66 MHz; mo┐na z niego "wycisn▒µ" do 83 MHz, czego jednak nie polecam ze wzglΩdu na niekorzystne warunki pracy urz▒dze± PCI i AGP. Chipset i440EX (okrojona wersja i440LX) zaprojektowano z my╢l▒ o uk│adzie Celeron - instalacja Pentium II na p│ycie z i440EX mo┐e byµ niemo┐liwa ze wzglΩdu na brak miejsca, natomiast Celeron znakomicie mie╢ci siΩ na p│ytach z i440BX.

P│yta g│≤wna zawiera tak┐e komplet podstawowych interfejs≤w komputera: r≤wnoleg│y port drukarki, porty szeregowe, sterowniki stacji dyskietek i twardych dysk≤w EIDE, z│▒cza klawiatury i myszy, wreszcie szybkie szeregowe porty USB.

Z innych parametr≤w p│yty g│≤wnej wa┐na jest liczba z│▒cz modu│≤w pamiΩci oraz gniazd kart rozszerzenia PCI i ISA, okre╢laj▒ce mo┐liwo╢ci rozbudowy komputera. P│yty g│≤wne produkowane s▒ w dw≤ch standardach - tradycyjnym AT i nowocze╢niejszym, coraz czΩ╢ciej spotykanym ATX. Przy zakupie nowego komputera powinno siΩ wybraµ wersjΩ ATX - jest wygodniejszy w eksploatacji i obs│udze. Je╢li wybierzemy wariant AT (dotyczy to p│yty i obudowy), chc▒c kiedy╢ zmieniµ p│ytΩ bΩdziemy zapewe musieli zmieniµ r≤wnie┐ obudowΩ - standard AT powoli znika z rynku.

Je╢li ju┐ jeste╢my przy obudowach - zwr≤µmy uwagΩ na liczbΩ dostΩpnych kieszeni dla urz▒dze± dyskowych. Opr≤cz stacji dyskietek i czytnika CD-ROM mo┐emy kiedy╢ chcieµ zainstalowaµ np. napΩd wymiennych dysk≤w ZIP 100 MB (3,5") czy napΩd zapisuj▒cy CD-R (5,25"). Warto o tym pomy╢leµ zawczasu.

Dyski

Choµ kiedy╢ dysk twardy by│ opcjonalnym, luksusowym wyposa┐eniem PC, dzi╢ bez niego w zasadzie nie da siΩ nawet uruchomiµ komputera. Najmniejsze spotykane dzi╢ dyski maj▒ pojemno╢µ 2 GB i to w wiΩkszo╢ci zastosowa± wystarcza, jednak z dyskiem jest podobnie jak z pamiΩci▒ - im wiΩkszy, tym lepiej. Nale┐y zadbaµ, by dysk pracowa│ w trybie UltraDMA, daj▒cym szczytow▒ przepustowo╢µ do 33 MB/s - tryb ten w stosunku do standardowego PIO zapewnia te┐ znacznie mniejsze obci▒┐enie procesora. Warto wiedzieµ, ┐e w trybie UltraDMA mog▒ r≤wnie┐ pracowaµ niekt≤re czytniki CD-ROM, co wi▒┐e siΩ z takimi samymi korzy╢ciami.

Czytnik CD-ROM (r≤wnie┐ kiedy╢ bΩd▒cy symbolem ekstrawagancji) to tak┐e obowi▒zkowe wyposa┐enie peceta - bez niego nie da siΩ zainstalowaµ ┐adnego oprogramowania (chyba, ┐e komputer jest pod│▒czony do sieci lokalnej). Szybko╢µ czytnika nie ma w praktyce wiΩkszego znaczenia, i tak nie da siΩ chyba kupiµ wolniejszego ni┐ 20╫, co z powodzeniem wystarcza w ka┐dym przypadku. Mo┐na siΩ jednak zastanowiµ nad instalacj▒ zamiast CD-ROM - czytnika DVD-ROM - r≤┐nica cen niewielka, a DVD-ROM mo┐e ju┐ wkr≤tce okazaµ siΩ niezbΩdny.

Obrazy

Praktycznie ka┐da dostΩpna na rynku karta graficzna zapewnia przyzwoity komfort pracy z oprogramowaniem biurowym, wiΩkszo╢µ zupe│nie nie╝le daje sobie radΩ r≤wnie┐ z multimediami. Wszystkie wsp≤│czesne karty wyposa┐one s▒ w akcelerator grafiki dwuwymiarowej (2D), niemal wszystkie zawieraj▒ tak┐e zintegrowany akcelerator grafiki tr≤jwymiarowej (3D). Ju┐ w przypadku kart z uk│adami RIVA 128 czy i740 wydajno╢µ w grafice 3D jest co najmniej wystarczaj▒ca, a nowe ko╢ci Matrox G200, S3 Savage 3D czy RIVA TNT potrafi▒ znacznie wiΩcej. Mimo to dodatkowe karty akceleruj▒ce z uk│adami Voodoo2 znajduj▒ swoich amator≤w, choµ jest to raczej kwestia mody. Dla porz▒dku dodam, ┐e karta graficzna powinna byµ zainstalowana w z│aczu AGP, zapewniaj▒cym znacznie wiΩksz▒ przepustowo╢µ ni┐ PCI oraz umo┐liwiaj▒cym wykorzystanie pamiΩci systemu do przechowywania tekstur przy tworzeniu grafiki 3D.

Przy wyborze karty graficznej warto wiedzieµ, ┐e do zastosowa± biurowych z powodzeniem wystarcza pamiΩµ 2 MB, za╢ w zastosowaniach 3D absolutnym minimum s▒ 4 MB. Istotna jest te┐ czΩstotliwo╢µ pracy przetwornika RAMDAC, od kt≤rej zale┐y jako╢µ obrazu i mo┐liwo╢µ korzystania z ergonomicznych czΩstotliwo╢ci od╢wie┐ania.

Te dwie ostatnie kwestie zale┐ne s▒ tak┐e od posiadanego monitora. Jest to obecnie najdro┐szy z element≤w zestawu komputerowego, niemniej jednak nie wolno na nim oszczΩdzaµ. Kiepski monitor bΩdzie przyczyn▒ szybkiego zmΩczenia, mo┐e te┐ w konsekwencji spowodowaµ pogorszenie wzroku.

Dodatki czy konieczno╢µ?

S▒ jeszcze takie elementy, bez kt≤rych komputera da siΩ u┐ywaµ, jednak przy ich braku nie da siΩ w pe│ni wykorzystaµ drzemi▒cego w nim potencja│u.

Pierwszy z nich to karta d╝wiΩkowa - bez niej nie istniej▒ multimedia, komputer nie nadaje siΩ do cel≤w edukacyjnych, nie m≤wi▒c ju┐ o rozrywce (chyba ┐e kto╢ jest mi│o╢nikiem szach≤w). Karta d╝wiΩkowa, opr≤cz gniazd dla s│uchawek czy mikrofonu, zawiera tak┐e interfejs joysticka oraz z│▒cze MIDI dla elektronicznyh instrument≤w muzycznych. Najlepsze brzmienie syntetycznych instrument≤w daj▒ karty z zaawansowan▒ syntez▒ d╝wiΩku (np. Wave Table), choµ do cel≤w czysto u┐ytkowych nie jest to niezbΩdne. Je╢li chcemy unikn▒µ problem≤w, karta powinna byµ zgodna ze standardem SoundBlaster. Najlepszym sposobem, aby to sobie zapewniµ jest... kupienie oryginalnego SoundBlastera, czy to w wersji AWE64 ze z│▒czem ISA, czy nowego SB Live z PCI.

Drugim urz▒dzeniem jest modem niezbΩdny do korzystania z Internetu. Komu╢, kto nie korzysta│ z sieci niezmiernie trudno wyt│umaczyµ, czym jest mo┐liwo╢µ dostΩpu do nieprzebranych, globalnych zasob≤w informacji - to trochΩ jak rozmowa ze ╢lepym o kolorach... Nikt, kto mia│ okazjΩ choµ trochΩ pobuszowaµ po "pajΩczynie" (World Wide Web), nie zaprzeczy, ┐e komputer bez Internetu jest tym, czym radiomagnetofon bez anteny - mo┐na tylko w k≤│ko s│uchaµ tych samych kaset.

Istniej▒ dwa zasadnicze rodzaje modem≤w telefonicznych - wewnΩtrzne (w postaci karty) i zewnΩtrzne (do│▒czane najczΩ╢ciej przez port szeregowy). Oba maj▒ swoje zalety i wady, zwolennik≤w i przeciwnik≤w. WewnΩtrzne s▒ ta±sze i oszczΩdzaj▒ pl▒taniny kabli. ZewnΩtrzne │atwiej skonfigurowaµ, maj▒ r≤wnie┐ istotn▒ zaletΩ w postaci konsoli steruj▒cej umo┐liwiaj▒cej np. szybkie sprawdzenie stanu transmisji - z tego te┐ wzglΩdu preferuj▒ je zawodowcy. Modemy opr≤cz transmisji danych umo┐liwiaj▒ te┐ nadawanie i odbi≤r faks≤w, niekt≤re wyposa┐one s▒ te┐ w funkcje dodatkowe, np. g│osowe czy co╢ w rodzaju automatycznej sekretarki. Przy zakupie modemu warto upewniµ siΩ, ┐e jest on zgodny z najnowszym standardem V.90, umo┐liwiaj▒cym transmisjΩ z szybko╢ci▒ do 56 000 bit≤w na sekundΩ (je╢li oczywi╢cie warunki │▒czno╢ci na to pozwol▒).

Je╢li komputer w│▒czony jest w sieµ lokaln▒ w firmie, po│▒czenie z Internetem zrealizowane jest zwykle centralnie - w tym przypadku oczywi╢cie niezbΩdna jest karta sieciowa, zwykle standardu Ethernet. Jeszcze nie tak dawno najczΩ╢ciej spotykane by│o po│▒czenie za pomoc▒ kabla koncentrycznego (10Base2), dzi╢ wykorzystuje siΩ zwykle kable skrΩtkowe (10BaseT), coraz czΩ╢ciej o przepustowo╢ci 100 Mbps (100BaseT).

Nawet je╢li firma nie planuje korzystania z Internetu, gdy w u┐yciu jest kilka komputer≤w, sieµ lokalna jest du┐ym udogodnieniem - umo┐liwia wymianΩ informacji, wsp≤│dzielenie zasob≤w (np. drukarki, faksmodemu) itd.

Przed nami PC99

Nale┐y jeszcze wspomnieµ o og│oszonej niedawno przez Intela i Microsoft specyfikacji PC99, kt≤r▒ opisywali╢my w ENTERZE 10/98. Zaleca ona wyposa┐enie komputera w 32-bitowy procesor taktowany zegarem 300 MHz, zaopatrzony w pamiΩµ podrΩczn▒ o pojemno╢ci minimum 128 kB (Celeron 300A), 32 lub lepiej 64 MB RAM, kartΩ graficzn▒ AGP z akceleratorem 2D/3D i wspomaganiem funkcji wideo, czytnik DVD-ROM, porty USB (a najlepiej i FireWire IEEE-1394). Ciekawostk▒ jest zalecenie dotycz▒ce po┐▒danej eliminacji kart wykorzystuj▒cych z│▒cze ISA - nie bΩdzie to specjalnie trudne, gdy┐ u┐ywaj▒ce go tradycyjnie modemy i karty d╝wiΩkowe dostΩpne s▒ ju┐ w postaci urz▒dze± PCI. Bior▒c pod uwagΩ wyposa┐enie przeciΩtnego oferowanego dzi╢ peceta, wymagania te nie s▒ raczej wyg≤rowane. Jest to jednak czytelny sygna│ ze strony wielkich (g│≤wnie Microsoftu) m≤wi▒cy: "pamiΩtajcie, ostrzegali╢my - dla program≤w, kt≤re kupicie w przysz│ym roku, gorszy sprzΩt bΩdzie za s│aby!". Znaj▒c zdolno╢µ oprogramowania z gara┐u pana Gatesa do poch│aniania zasob≤w dowolnego peceta, warto ten sygna│ potraktowaµ powa┐nie.

Dobrze posk│adane

O mo┐liwo╢ciach i wydajno╢ci komputera decyduj▒ trzy rzeczy: dob≤r podzespo│≤w u┐ytych do jego konstrukcji, zastosowane oprogramowanie i tak zwane "dostrojenie" ca│o╢ci. O ile pierwsze dwa elementy s▒ w zasadzie zale┐ne od naszego wyboru (bo mo┐na je odczytaµ ze specyfikacji), trzeci jest trudny do przewidzenia w momencie zakupu - to w│a╢nie owa szczypta czarnej magii, kilka zrΩcznych ruch≤w wykonywanych przez wysokiej klasy specjalist≤w (je╢li oczywi╢cie takowych zatrudnia producent sprzΩtu).

UmiejΩtno╢µ poprawnego dostrojenia systemu jest tym, co odr≤┐nia markowe firmy komputerowe (najczΩ╢ciej wcale nie te najwiΩksze) od zwyk│ych sk│adaczy. R≤┐nica wydajno╢ci pomiΩdzy dobrze skonfigurowanym systemem a sk│adaj▒cym siΩ z takich samych podzespo│≤w systemem ╝le skonfigurowanym, mo┐e siΩgaµ nawet kilkudziesiΩciu i wiΩcej procent!

Tak┐e dob≤r odpowiednich element≤w jest wyznacznikiem jako╢ci producenta - ci lepsi z regu│y unikaj▒ stosowania tanich "wynalazk≤w", p│yt i kart firmy "No Name". CzΩ╢ci pochodz▒ce z firm o znanych markach, choµ dro┐sze, zapewniaj▒ wiΩksz▒ niezawodno╢µ, zgodno╢µ ze standardami i czΩsto tak┐e lepsz▒ wydajno╢µ systemu - to siΩ op│aca. Przy zakupie komputera nale┐y wiΩc nie tylko wybraµ odpowiedni▒ konfiguracjΩ sprzΩtu, ale i producenta o sprawdzonych referencjach.

Najwa┐niejsz▒ - i byµ mo┐e najtrudniejsz▒ - decyzj▒ przy wyborze komputera pozostaje jednak wyb≤r konfiguracji. W tek╢cie tym pojawia│y siΩ wielokrotnie s│owa szybciej, wiΩcej, lepiej - czy znaczy to, ┐e odpowiedni▒ maszyn▒ bΩdzie potΩ┐nie rozbudowany, superwydajny hiperpecet? Bynajmniej. Parametry komputera powinny byµ dostosowane do konkretnych potrzeb zale┐nych od zastosowania, tych jednak s▒ tysi▒ce... Na szczΩ╢cie do wiΩkszo╢ci z nich powinna wystarczyµ maszyna opisana specyfikacj▒ PC99.

Dok│adnie testowane

W naszych testach pojawi│o siΩ 19 komputer≤w od 15 producent≤w. Dominowa│y komputery z procesorami Intel (Pentium II i Celeron). Tylko 5 maszyn mia│o procesory innych firm (AMD - 4 szt. i IDT WinChip - 1 szt.). Jednak w│a╢nie komputery z procesorami Intel Celeron, AMD K6-2 czy IDT WinChip, czyli stanowi▒cymi ta±sz▒ alternatywΩ dla Pentium II, powinny staµ siΩ biurowym standardem na najbli┐szy sezon.

Z zestawienia parametr≤w testowanych komputer≤w wynika, ┐e nie nale┐y oszczΩdzaµ na pamiΩci operacyjnej. Minimum to 32 MB, po│owa komputer≤w mia│a 64 MB, a dwie jednostki nawet 128 MB szybkiej pamiΩci SDRAM. Na pojemno╢µ dysku twardego te┐ nie powinno siΩ sk▒piµ, ale tu ju┐ dostawcy byli bardziej wstrzemiΩ╝liwi oferuj▒c maszyny z dyskami od 2 do 4,5 GB. Tylko 4 maszyny mia│y wiΩksze pojemno╢ci dysku twardego, a klas▒ dla siebie by│ Compaq z dyskiem IBM-a o pojemno╢ci 10 GB.

NapΩd CD-ROM to ju┐ powszechna rzecz nawet w komputerze biurowym, ale na DVD jest jednak zbyt wcze╢nie (praktycznie opr≤cz film≤w fabularnych oprogramowanie dostΩpne w Polsce na tym no╢niku mo┐na policzyµ na palcach jednej rΩki). Dobry monitor to du┐y komfort pracy. Wystarczy jednak solidna "piΩtnastka" i ustawienie wysokiej czΩstotliwo╢ci od╢wie┐ania obrazu (85 Hz). Z punktu widzenia przydatno╢ci do pracy grupowej niezbΩdna okazuje siΩ karta sieciowa. Jednak tylko 3 zestawy komputerowe wyposa┐ono w to urz▒dzenie. Dwukrotnie wiΩcej komputer≤w mia│o w swoim wnΩtrzu karty faksmodemowe tak┐e przydatne w ma│ej firmie.

Raport ko±czymy podaj▒c w tabeli parametr≤w warunki serwisowe ka┐dego dostawcy sprzΩtu komputerowego. Oby te informacje by│y jak najmniej potrzebne, ale warto wiedzieµ zawczasu, na co mo┐emy liczyµ w razie (odpukaµ) awarii.

Co i jak testowali╢my?

SYSMArk 32 (aplikacje 32-bitowe) - wykresy

W obecnym Rapocie, dokonuj▒c analiz wydajno╢ci przedstawianych komputer≤w, wykorzystali╢my programy pracuj▒ce w ╢rodowisku Windows 95. Z uwagi na coraz wiΩkszy zakres wykorzystywania aplikacji 32-bitowych, jako podstawΩ pomiar≤w przyjΩli╢my testy za pomoc▒ programu SYSmark 32 for Windows 95 firmy BAPCo (Business Aplications Performance Corporation) z wykorzystaniem patcha dla Windows 95 OSR2. W sk│ad zestawu wchodz▒ nastΩpuj▒ce programy:

Microsoft Word 7.0, Microsoft Exel 7.0, Microsoft PowerPoint 7.0, Lotus WordPro 96, Lotus Freelance 96, Adobe PageMaker 6.0, Corel CorelDRAW 6.0, Borland Paradox 7.0. Wszyskie aplikacje dzia│aj▒ w trybie 32-bitowym i realizuj▒ specjalnie przygotowane skrypty. Podczas testu ka┐da aplikacja by│a indywidualnie zainstalowana wykonuj▒c z│o┐one makra, a nastΩpnie odinstalowana z przywr≤ceniem wszystkich rejestr≤w ╢rodowiska Windows 95. Efektem ko±cowym testu by│o uzyskanie wynik≤w pomiar≤w szybko╢ci w postaci liczbowej i graficznej.

Zalecanym trybem graficznym tego testu jest rozdzielczo╢µ 800╫600 oraz 1024╫768 dla High color - 16 bit≤w (65535 barw). Miernikiem sprawno╢ci wykonywania aplikacji 16-bitowych by│ program WinLupi, kt≤rego zadaniem by│ pomiar czasu wykonania makr program≤w, z por≤wnaniem czasu ich wykonania na komputerze wzorcowym (486DX-50) w nastΩpuj▒cych programach:
Microsoft Acces 2.0, Microsoft Excel 5.0, Microsoft Word 6.0, Borland dBASE 5.0, Lotus 1-2-3 5.0.

WinLupi by│ wykonywany w rozdzielczo╢ciach 800╫600 i 1024╫768 w trybie koloru 8-bitowego (256 barw). W sumie wykonali╢my zatem po 4 pomiary szybko╢ci ka┐dego komputera. W ka┐dym pomiarze przeliczyli╢my wyniki liczbowe na odpowiednie warto╢ci procentowe (wynik najszybszego komputera = 100%), a nastΩpnie obliczyli╢my ╢redni▒ arytmetyczn▒ warto╢ci procentowych z tych 4 pomiar≤w, ustalaj▒c tym samym ╢redni procentowy wska╝nik wydajno╢ci ka┐dego komputera. Wyniki tych test≤w przedstawiono na wykresach.

Kolejnym kryterium oceny sprzΩtu by│ tzw. tuning, czyli przemy╢lane ustawienie w Setup p│yty g│≤wnej oraz poprawno╢µ instalacji dostarczonych urz▒dze± i niezbΩdnych sterownik≤w. Du┐o uwagi po╢wiΩcili╢my mo┐liwo╢ciom obs│ugi serwisowej i szybko╢ci reagowania danej firmy w przypadku niesprawno╢ci sprzΩtu.

Za podstawΩ oceny napΩd≤w CD-ROM uznali╢my test CD-Benchmark szybko╢ci odczytu danych ze ╢cie┐ek wewnΩtrznych i zewnΩtrznych. Dla zobrazowania r≤┐nic w operacjach procesora i jednostki arytmetoczno-logicznej dokonali╢my pomiaru szybko╢ci CPU Mark32 oraz FPU WinMark.

MW

Co i jak wybieraµ?

Zastanawiaj▒c siΩ nad wyborem komputera osobistego, kt≤ry spe│nia│by funkcje wspomagania ma│ego, domowego biura, nale┐y wzi▒µ pod uwagΩ kilka czynnik≤w. Po pierwsze - nale┐a│oby rozstrzygn▒µ czy zakres prac, jakie bΩdziemy realizowali wymaga markowego, do╢µ drogiego sprzΩtu wspartego specjaln▒ umow▒ serwisow▒ (np. serwis na miejscu czy nawet podmiana sprzΩtu na czas naprawy), czy te┐ wystarczy nam typowy komputer klasy sk│adak, w miarΩ tani i │atwy w rozbudowie o dodatkowe funkcje.

Po drugie - trzeba zadecydowaµ, jak silny ma to byµ sprzΩt, czyli jak du┐o jeste╢my w stanie wydaµ na: procesor (im szybszy, tym jego cena gwa│towniej ro╢nie), pojemno╢µ dysku twardego (im wiΩksza pojemno╢µ, tym cena bardziej szybuje w g≤rΩ) i rozmiar pamiΩci operacyjnej RAM. W tym ostatnim przypadku wyb≤r sprowadza siΩ do decyzji czy wybraµ standardowo 32 MB RAM czy wiΩcej, czyli 64 MB. 128 MB RAM dzi╢ wydaje siΩ lekk▒ przesad▒, ale kto wie, co bΩdzie za p≤│ roku? Oczywi╢cie innych typ≤w pamiΩci ni┐ DIMM nie nale┐y daµ sobie wcisn▒µ. No i nie nale┐y daµ siΩ nam≤wiµ na kupno karty graficznej z dopalaczem Voodoo czy Riva.

Do prac biurowych spokojnie wystarcza pospolita karta S3 ViRGE z 2 MB w│asnej pamiΩci. Je╢li jednak kupujemy komputer z napΩdem DVD, to nale┐y pamiΩtaµ, by by│a obecna te┐ karta do sprzΩtowej kompresji MPEG. W przeciwnym razie w chwilach relaksu nie bΩdziemy mogli ogl▒daµ film≤w na kr▒┐kach DVD. I po ostatnie - nale┐y siΩ zastanowiµ, sk▒d wzi▒µ na to wszystko pieni▒dze.

AM

Sk│adaki czy markowe?

Obie klasy komputer≤w osobistych, zar≤wno te okre╢lane mianem sk│adak≤w, jaki i te nazywane komputerami markowymi maj▒ tak▒ sam▒ - ┐eby nie powiedzieµ identyczn▒ - budowΩ. Sk│adaj▒ siΩ z tych samych funkcjonalnie czΩ╢ci. Co sprawia zatem, ┐e sk│adaki s▒ znacznie ta±sze i przez to chΩtnie wybierane przez pojedynczych odbiorc≤w, a komputery markowe dziΩki swojej renomie znajduj▒ nabywc≤w instytucjonalnych?

Cech▒ r≤┐ni▒c▒ obie klasy jest powtarzalno╢µ monta┐u - ka┐dy komputer markowy jest identyczny z poprzednim, a sk│adak niekoniecznie. St▒d du┐e polskie montownie informuj▒ o posiadaniu norm ISO 9000, 9001, 9002 itd. (dotycz▒ce m.in. powtarzalno╢ci produkcji), by wykazaµ, ┐e ich produkty s▒ daleko bardziej zaawansowane ni┐ pospolite "sk│adaki". CenΩ markowych komputer≤w podbija renoma producenta, przek│adaj▒ca siΩ na jego wiarygodno╢µ, czyli niezawodno╢µ produkowanego przeze± sprzΩtu. NajczΩ╢ciej markowy komputer mo┐na rozpoznaµ po unikalnej p│ycie g│≤wnej, robionej specjalnie na zam≤wienie producenta, monitorze z firmowym logo i w│asnej obudowie komputera o niepowtarzalnym wystroju.

Odbiorcy instytucjonalni oceniaj▒ czΩsto wiarygodno╢µ producenta pod k▒tem jego mo┐liwo╢ci serwisowych (a wiadomo - "du┐y mo┐e wiΩcej"). Czas reakcji serwisu konkretnego dostawcy komputer≤w, mierzony w godzinach od chwili zg│oszenia awarii, jest decyduj▒cym czynnikiem dla funkcjonowania firmy klienta, gdy┐ ka┐da przerwa w dzia│aniu komputer≤w to wymierne straty przeliczane na z│ot≤wki.

AM

System operacyjny dla SOHO

Komputer jako narzΩdzie wspomagaj▒ce pracΩ ma│ej firmy lub biura zdecydowanie r≤┐ni siΩ od jednostki przeznaczonej dla domowego u┐ytkownika. Wraz ze zmianami sprzΩtowymi (w szczeg≤lno╢ci r≤┐norakimi multimedialnymi rozszerzeniami, jak np. akceleratory 3D czy karty wideo) charakterystycznymi dla komputer≤w domowych powstaje pytanie, czy system operacyjny w komputerze przeznaczonym na rynek SOHO powinien byµ taki sam, jak stosowany w komputerze dla domowego u┐ytkownika, czyli zapalonego gracza. W praktyce sytuacja wydaje siΩ w miarΩ klarowna, o czym ╢wiadczyµ mo┐e fakt, ┐e prawie wszystkie komputery w naszym Raporcie mia│y "na pok│adzie" Windows 95 (OSR2) PL. Jedyny wyj▒tek stanowi│ ADAX DELTA 400, do kt≤rego producent dostarczy│ Windows NT 4.0 Workstation.

Istotne z punktu widzenia nabywcy sprzΩtu jest to, czy producent b▒d╝ dystrybutor jest w stanie dostarczyµ do danego modelu wybrany przez u┐ytkownika system operacyjny oraz czy ten system bΩdzie prawid│owo dzia│a│ przy danej konfiguracji. O ile Windows 95, a tak┐e 98 (komputery by│y dostarczone do test≤w jeszcze przed premier▒ polskiej wersji Windows 98, jednak wszyscy dostarczaj▒cy deklarowali wprowadzenie do swoich jednostek nowego systemu zaraz po premierze) stanowi▒ rozwi▒zania w pewnym sensie uniwersalne (mechanizmy zawarte w tym systemie s▒ funkcjonalne zar≤wno dla biura, jak i u┐ytkownika domowego), to Windows NT jest alternatyw▒ dla bardziej wymagaj▒cego u┐ytkownika - firmy.

NT zawiera w sobie znacznie lepsze mechanizmy zabezpieczenia i kontroli danych, zar≤wno w przypadku, gdy jest zainstalowany na pojedynczym komputerze, jak te┐ na jednostce bΩd▒cej sk│adnikiem sieci lokalnej. Drugim atutem przemawiaj▒cym za zastosowaniem w komputerach "do pracy" Windows NT jest znacznie efektywniejszy system plik≤w oraz lepsze mechanizmy sieciowe. DziΩki temu nawet je┐eli w naszej firmie nie ma jeszcze sieci, to jej uruchomienie na bazie Windows NT bΩdzie prostsze, a sieµ taka bardziej elastyczna i │atwiejsza w kontroli i zarz▒dzaniu.

Systemy "domowe" (Windows 95/98) wci▒┐ jednak maj▒ tΩ przewagΩ, ┐e s▒ wykorzystywane na znacznie wiΩkszej liczbie komputer≤w i stworzono dla nich o wiele wiΩcej aplikacji. DH

AP

S│ownik

APM (Advanced Power Management) - system oszczΩdzania energii, opracowany przez firmy Intel i Microsoft dla komputer≤w przeno╢nych, coraz czΩ╢ciej obecny tak┐e w "zielonych" komputerach stacjonarnych.
ATA (AT-Attachment) - z│▒cze twardego dysku wprowadzone po raz pierwszy w komputerach IBM PC/AT (zwane tak┐e AT-Bus lub IDE).
ATAPI - ATA Packet Interface.
BIOS setup - program konfiguracyjny BIOS, pozwalaj▒cy ustawiµ parametry pracy komputera.
BIOS (Basic Input/Output System) - zapisany w pamiΩci sta│ej, unikalny dla ka┐dego typu kompute-ra (p│yty g│≤wnej) zestaw podstawowych procedur, po╢rednicz▒cych miΩdzy systemem operacyjnym a sprzΩtem.
Cache - szybka pamiΩµ podrΩczna, w kt≤rej zapisywane s▒ kopie czΩsto u┐ywanych danych zawartych w znacznie wolniejszej pamiΩci, np. RAM, w celu przyspieszenia dostΩpu do nich.
Centronics - pochodz▒ca od nazwy firmy potoczna nazwa interfejsu r≤wnoleg│ego.
DDC (Display Data Channel) - opracownany przez VESA standard szeregowego interfejsu s│u┐▒cego do komunikacji pomiΩdzy monitorem a systemem komputerowym. Za jego pomoc▒ komputer mo┐e np. odczytaµ charakterystykΩ monitora lub zdalnie ustawiaµ parametry jego pracy. Sygna│y DDC s▒ przesy│ane przez do tej pory nie wykorzystywane linie 15-stykowego z│▒cza VGA.
DIMM (Dual In-Line Memory Module) - wykonany w postaci p│ytki modu│ pamiΩci o 168 stykach.
DPMS (Display Power Management Signalling) - zdefiniowany przez VESA spos≤b sygnalizacji przej╢cia monitora w tryby oszczΩdzania energii za pomoc▒ sygna│≤w wizji i synchronizacji.
ECP (Extended Capabilities Port) - dwukierunkowy port r≤wnoleg│y o szerszym zakresie mo┐liwo╢ci.
EDO RAM (Extended Data Output RAM) - nieco szybsza od zwyk│ej pamiΩµ DRAM; szybko╢µ zwiΩkszono przez wyd│u┐enie czasu, w kt≤rym zawarto╢µ pamiΩci jest dostΩpna dla systemu w trakcie ka┐dego cyklu.
EIDE (Enhanced IDE) - znacznie poprawiona wersja z│▒cza IDE, pozwalaj▒ca m.in. na pod│▒czenie 4 dysk≤w do jednego sterownika oraz obs│uguj▒ca dyski o pojemno╢ci wiΩkszej ni┐ 528 MB (do 8,4 GB).
Energy Star - program oszczΩdzania energii og│oszony przez ameryka±sk▒ agencjΩ ochrony ╢rodowiska EPA.
EPP (Enhanced Parallel Port) - ulepszona wersja interfejsu r≤wnoleg│ego Centronics.
Flash BIOS - BIOS zapisany w nieulotnej, lecz modyfikowalnej pamiΩci FLASH EPROM, co pozwala na jego aktualizajΩ.
IDE (Integrated Drive Electronics) - standardowe z│▒cze dysku twardego wprowadzone w komputerach IBM PC/AT, st▒d zwane tak┐e AT-Bus lub ATA.
ISA (Industry Standard Architecture) - szesnastobitowa magistrala systemowa komputer≤w zgodnych z IBM PC/AT.
MPR II - szwedzka norma okre╢laj▒ca dopusz- czalne poziomy emisji promieniowania elektromagnetycznego, p≤l elektrycznych i magnetycznych dla monitor≤w.
Multimedia - s│owo-klucz, w odniesieniu do komputera oznacza zwykle spor▒ moc przetwarzania, du┐e mo┐liwo╢ci graficzne i d╝wiΩkowe. Non-interlace - wy╢wietlanie bez wybierania miΩdzyliniowego (przeplotu).
PCI (Peripheral Component Interconnect) - opracowany przez firmΩ Intel nowy standard 32- lub 64-bitowej magistrali systemowej komputera.
Plug and play - "w│▒cz i dzia│aj", tym has│em okre╢la siΩ urz▒dzenia nie wymagaj▒ce od u┐ytkownika ┐mudnej procedury instalacyjnej.
RAM (Random Access Memory) - pamiΩµ operacyjna, robocza, g│≤wna pamiΩµ komputera.
ROM (Read Only Memory) - pamiΩµ nieulotna tylko do odczytu; zapisywany jest tu np. program BIOS.
SCSI (Small Computer System Interface) - szybki o╢miobitowy interfejs r≤wnoleg│y, pozwalaj▒cy pod│▒czyµ do komputera do 7 urz▒dze±.
SDRAM (Synchronous DRAM) - typ szybkiej pamiΩci realizuj▒cej zapis/odczyt danych przez dwa jednocze╢nie otwarte banki.
SGRAM - pamiΩµ SDRAM unowocze╢niona o mo┐liwo╢µ jednoczesnego zapisu przy realizowanym odczycie danych.
SIMM (Single In-Line Memory Module) - wykonany w postaci p│ytki ze z│▒czem krawΩdziowym, │atwo wymienny modu│ pamiΩci (zwykle RAM).
USB (Universal Serial Bus) - standard z│▒cza szeregowego do pod│▒czania urz▒dze± zewnΩtrznych (klawiatura, mysz, drukarka, modem, skaner itp.).
VESA (Video Electronics Standards Association) - organizacja standaryzacyjna za│o┐ona przez producent≤w uk│ad≤w wy╢wietlaj▒cych dla komputer≤w (kart graficznych, monitor≤w itp.).
VRAM (Video RAM) - tzw. dwuportowa pamiΩµ RAM, pozwalaj▒ca na jednoczesn▒ komunikacjΩ z magistral▒ komputera i uk│adem wy╢wietlaj▒cym.

AM

(c) Copyright LUPUS