Magazyn  



Komputery sieciowe
Cezary G│owi±ski


Od wielu ju┐ lat obserwujemy niezwyk│y postΩp w technologiach informatycznych. Firmy oferuj▒ nam coraz bardziej rozbudowane komputery i coraz obszerniejsze pakiety aplikacji. Natomiast u┐ytkownicy zaczΩli zdawaµ sobie sprawΩ, ┐e nie wykorzystuj▒ wszystkich oferowanych im mo┐liwo╢ci.

Do tego samego wniosku doszli te┐ projektanci z firm komputerowych. Stwierdzili, ┐e w takim razie mo┐na zaproponowaµ komputer o ni┐szych parametrach, ale za to │atwiejszy w obs│udze, a przede wszystkim ta±szy. To sta│o siΩ inspiracj▒ do powstania idei komputera sieciowego.

Pierwsze koncepcje


Era komputer≤w osobistych PC rozpoczΩ│a siΩ w roku 1980. Od tamtej pory spotykamy je wszΩdzie. Jaki╢ czas temu zauwa┐ono, ┐e mo┐na pojedyncze komputery │▒czyµ za pomoc▒ sieci. Okaza│o siΩ r≤wnie┐, ┐e sieci te┐ mo┐na ze sob▒ │▒czyµ ¡ tak powsta│ Internet. Wkr≤tce potem komputery PC pracuj▒ce w sieci w du┐ej mierze zaczΩ│y korzystaµ z jej wsp≤lnych zasob≤w. Zatem pe│ne wyposa┐enie pojedynczego komputera przesta│o byµ istotne i szybko zrodzi│ siΩ pomys│ taniej ko±c≤wki sieciowej ¡ prosty i znany z wczesnych koncepcji stosowanych w du┐ych komputerach centralnych, kt≤re obs│ugiwa│y terminale znakowe. Pomys│ tym bardziej ekscytuj▒cy, ┐e mo┐na przy okazji przej▒µ rynek zdominowany przez system Windows i procesory Intela.

W 1996 roku rozpoczΩto lansowanie koncepcji komputera sieciowego NC (network computer). ZajΩ│y siΩ tym firmy Oracle, Sun, IBM, Apple i Netscape. Microsoft i Intel (popierani przez przoduj▒cych producent≤w komputer≤w osobistych: Compaq, Dell i Hewlett-Packard) widz▒c, co siΩ ╢wiΩci i nie chc▒c utraciµ wp│yw≤w, postanowili siΩ broniµ. Wymy╢lono, ┐e mo┐na "odchudziµ" komputery osobiste. Tak w 1997 roku zrodzi│ siΩ pomys│ "cienkiego klienta" (thin client). Zosta│ on zrealizowany w dw≤ch formach: sieciowego PC (Net PC) oraz terminala Windows (Windows terminal).

Na tym jednak siΩ nie sko±czy│o. Internet dziΩki du┐ej popularno╢ci sta│ siΩ medium powszechnym. Szybko pojawi│y siΩ w nim nowoczesne techniki multimedialne. ZaczΩto m≤wiµ o transmisjach telewizyjnych w sieci. To wywo│a│o niepok≤j w╢r≤d producent≤w telewizor≤w. Pojawi│a siΩ gro╝ba, ┐e telewizor zostanie zast▒piony komputerem. To nie by│a dobra wiadomo╢µ, dlatego firma Sony og│osi│a, ┐e w przysz│o╢ci z Internetu bΩdziemy mogli korzystaµ za pomoc▒ telewizora. Koncepcja ta zyska│a poparcie ze strony innych producent≤w i nadal siΩ rozwija. Walka o rynek trwa, na razie nie ma jeszcze okre╢lonego zwyciΩzcy. Jednak obecna sytuacja rynkowa ╢wiadczy o wiΩkszej popularno╢ci rozwi▒za± Net PC oraz terminali opartych na Windows.

Budowa


Istniej▒ r≤┐ne koncepcje na temat tego, jak budowaµ komputery sieciowe. Do najmniej skomplikowanych nale┐▒ rozwi▒zania terminalowe. S▒ to maszyny wyposa┐one w procesory niskiej mocy i ma│▒ ilo╢µ pamiΩci operacyjnej. Nie maj▒ wbudowanego dysku twardego, stacji dyskietek ani czytnika CD-ROM. Terminale s▒ w zasadzie nierozbudowywalne. Network computer ma architekturΩ ca│kowicie odmienn▒ od obecnych komputer≤w osobistych, chocia┐ nie jest ona sprecyzowana dok│adnie. Wiadomo, ┐e komputer bΩdzie wyposa┐ony w procesor typu RISC, kilkana╢cie MB pamiΩci operacyjnej, klawiaturΩ i mysz. Urz▒dzenia dyskowe, stacje dyskietek i CD-ROM s▒ opcjonalne.

KonstrukcjΩ najbardziej zbli┐on▒ do typowego PC ma Net PC. Og≤lnie mo┐na powiedzieµ, ┐e jest to uproszczony komputer osobisty bez stacji zewnΩtrznych. Ma dysk twardy. Korzysta z procesora co najmniej Pentium 133 MHz lub lepszego oraz 16 MB pamiΩci RAM (zalecane 32 MB). Wszystkie komputery wyposa┐one s▒ w interfejs sieciowy, zwykle w kartΩ standardu Ethernet 10/100 Mb.

Jak dzia│aj▒?


Co do przeznaczenia komputer≤w sieciowych panuje og≤lna zgoda. R≤┐nice miΩdzy nimi polegaj▒ na sposobie wsp≤│pracy ze ╢rodowiskiem sieciowym. Network computer to urz▒dzenie, w kt≤rym jako podstawΩ systemow▒ przyjΩto maszynΩ wirtualn▒ Javy. Za│o┐enie to eliminuje jednak z rynku Windows Microsoftu i procesory Intela. Producenci ci z kolei, nie chc▒c traciµ rynku, zaproponowali Net PC, kt≤ry jest wyposa┐ony w procesor Intela i wersjΩ Windows. Wsp≤ln▒ cech▒ komputer≤w sieciowych jest ich du┐e uzale┐nienie od zasob≤w sieciowych, bez kt≤rych w og≤le nie mog▒ pracowaµ lub mog▒ niewiele. U┐ytkownicy tych maszyn nie mog▒ w ┐aden spos≤b ingerowaµ w system, gdy┐ nie maj▒ one stacji dyskietek. Natomiast administrator mo┐e zarz▒dzaµ nimi centralnie, co jest du┐ym u│atwieniem.

NC ¡ Network Computer

Zasady pracy tych komputer≤w sieciowych zosta│y zaczerpniΩte z koncepcji, na kt≤rej opiera siΩ jΩzyk Java. Komputer taki nie ma twardego dysku, zatem │aduje siΩ przez sieµ, a nastΩpnie uruchamiana jest wirtualna maszyna Javy. Wszystkie aplikacje i dane s▒ zgromadzone na serwerze. Aby wywo│aµ aplikacjΩ, komputer musi ╢ci▒gn▒µ odpowiedni aplet. Jest on wykonywany lokalnie na ko±c≤wce sieciowej. Wyniki pracy zapisywane s▒ na dyskach serwera. Wad▒ tego rozwi▒zania jest niesamodzielno╢µ stacji. W razie awarii sieci lub serwera nie da siΩ na takim komputerze nic zrobiµ. R≤wnie┐ nowatorstwo koncepcji nie jest cech▒ sprzyjaj▒c▒. W zasadzie wszystkie aplikacje dla tego rodzaju komputer≤w trzeba napisaµ od nowa, podczas gdy Net PC mo┐e czerpaµ ze wszystkich istniej▒cych aplikacji Windows.

Net PC ¡ sieciowy pecet

Zamiast takiej rewolucji, jak▒ zaproponowali tw≤rcy NC w stosunku do obecnych rozwi▒za± w komputerach osobistych, Net PC idzie drogΩ ewolucji. DziΩki temu mo┐e on czerpaµ z ju┐ istniej▒cych dobrodziejstw, jakimi s▒ gotowe aplikacje pod Windows. Typowy sieciowy PC wyposa┐ony jest w dysk twardy, dziΩki czemu nadal jest niezale┐ny od sieci. W odr≤┐nieniu jednak od zwyk│ego PC nie ma on stacji dyskietek ani czytnika CD-ROM. Zatem jego u┐ytkownik nie mo┐e sam instalowaµ program≤w. Mo┐e to natomiast zdalnie robiµ administrator systemu. Programy wykonywane s▒ lokalnie w pamiΩci komputera pod kontrol▒ systemu operacyjnego Windows.

Terminal Windows

Podstawow▒ zalet▒ i jednym z powod≤w, dla kt≤rych zainteresowano siΩ komputerami sieciowymi, by│a redukcja koszt≤w sprzΩtu. Klasyczny komputer osobisty jest obecnie mocno rozbudowan▒ maszyn▒. Konieczno╢µ ta wynika st▒d, i┐ sam musi sobie radziµ z r≤┐nymi programami. Komputer staje siΩ jeszcze dro┐szy, gdy chcemy wykonywaµ na nim specjalizowane aplikacje, kt≤re wymagaj▒ sprzΩtu o wysokich parametrach. Gdy jednak mamy do dyspozycji sieµ, to sytuacjΩ tΩ mo┐emy zmieniµ. Ot≤┐ nasz komputer stoj▒cy na biurku nie musi wykonywaµ aplikacji lokalnie u siebie, ale mo┐e to zrobiµ specjalny serwer, kt≤rego moc obliczeniowa jest du┐a. Takie maszyny nazywa siΩ serwerami aplikacji. To one wykonuj▒ programy, a ich wyniki w postaci ekran≤w przesy│aj▒ do komputer≤w sieciowych. Te za╢ wy╢wietlaj▒ je na monitorze i obs│uguj▒ urz▒dzenia przeznaczone do komunikacji z u┐ytkownikiem, takie jak klawiatura i mysz. DziΩki temu komputery sieciowe mog▒ mieµ niskie parametry. Serwerami aplikacji s▒ obecnie komputery wykorzystuj▒ce system Citrix WinFrame oparty na Windows NT. W przygotowaniu jest te┐ Microsoft Windows NT Terminal Server znany jako "Hydra". Komunikacja miΩdzy terminalem a serwerem jest prowadzona za po╢rednictwem protoko│u ICA lub RDP.

Korzy╢ci


NajwiΩksz▒ zalet▒ wynikaj▒c▒ z zastosowania komputer≤w sieciowych jest obni┐enie koszt≤w system≤w sieciowych. Wynika ono z dw≤ch rzeczy. Maszyny tego typu s▒ uproszczone w por≤wnaniu z komputerami osobistymi, zatem ich koszt jest niski. Drug▒ spraw▒ s▒ koszty zwi▒zane z zarz▒dzaniem. Tu r≤wnie┐ odnotowuje siΩ znaczn▒ redukcjΩ. Wynika ona ze scentralizowania wszelkich dzia│a±. To tak┐e u│atwi pracΩ administratorom. Nie musz▒ oni ju┐ troszczyµ siΩ o ka┐d▒ ko±c≤wkΩ. Wystarczy instalowaµ i konfigurowaµ aplikacje na serwerze. Komputery sieciowe przyczyniaj▒ siΩ r≤wnie┐ do poprawy bezpiecze±stwa ca│ego systemu. Jak widaµ, korzy╢ci p│yn▒ce z zastosowania "sieciowc≤w" s▒ du┐e, niemniej trzeba jeszcze przekonaµ ludzi do komputer≤w, w kt≤rych nie ma stacji dyskietek i kt≤re, gdy nie s▒ pod│▒czone do sieci, s▒ bezu┐yteczne.



Serwery aplikacji


Kiedy pracujemy na stacji roboczej i chcemy uruchomiµ program, korzystamy z serwera plik≤w, gdzie zgromadzone s▒ wszystkie aplikacje. Program jest │adowany z dysku do pamiΩci naszego komputera i na nim siΩ wykonuje. W zale┐no╢ci od tego, jak▒ maszyn▒ dysponujemy, program dzia│a szybciej lub wolniej. W przypadku serwer≤w aplikacji jest inaczej. S▒ to komputery, na kt≤rych uruchamia siΩ zdalnie programy z konsoli terminala. Program jest wykonywany w pamiΩci serwera, natomiast do komputera u┐ytkownika przesy│ane s▒ jedynie ekrany, kt≤re wystarczy wy╢wietliµ. Taka koncepcja pozwala zastosowaµ terminale o niskich mo┐liwo╢ciach (w zasadzie tylko wy╢wietlaj▒ przychodz▒ce fragmenty ekranu graficznego), a wiΩc niezwykle tanie. Inn▒ zalet▒ jest to, i┐ ko±c≤wki praktycznie mog▒ mieµ zainstalowany dowolny system operacyjny i odpowiedniego klienta serwera aplikacji (program do komunikacji z serwerem aplikacji) na swoj▒ platformΩ, a w≤wczas na serwerze mo┐na uruchomiµ program napisany na inn▒ platformΩ (oczywi╢cie wspieran▒ przez nasz serwer). Jest to mo┐liwe, bo nasz komputer fizycznie wy╢wietla tylko grafikΩ, a program pracuje na innym komputerze. Z tego samego powodu mo┐emy pracowaµ z Wordem 97 na terminalu wyposa┐onym w procesor np. i286.



Przegl▒d komputer≤w sieciowych



Campaq DeskPro 4000N rodzaj: Net PC

Komputer jest wyposa┐ony w procesor Pentium 200 MMX.
Maksymalnie mo┐na zainstalowaµ w nim 256 MB pamiΩci RAM. Ma dysk Seagate pracuj▒cy w standardzie Fast ATA-2. Jest zgodny ze standardem MPEG-1. Nie ma stacji dyskietek oraz napΩdu CD-ROM. Ma zainstalowan▒ kartΩ sieciow▒ Compaq Netelligent TX (10/100 Mb/s). Korzysta z protoko│≤w │aduj▒cych: BootP, DHCP i TFTP. Ma jeden wolny slot PCI do rozbudowy.
Ma wbudowane dwa porty USB, jeden r≤wnoleg│y, dwa szeregowe, port myszy i port wideo.

Dell OptiPlex N rodzaj: Net PC

Komputer z procesorem Pentium 200 MMX.
Maksymalnie mo┐na zainstalowaµ w nim 256 MB pamiΩci RAM. Wyposa┐ony jest w dysk Maxtor pracuj▒cy w standardzie Ultra ATA. Jest zgodny ze standardem MPEG-1. Nie ma stacji dyskietek oraz napΩdu CD-ROM. Ma zainstalowan▒ kartΩ sieciow▒ Intel EtherExpress Pro/100B (10/100 Mb/s).
Korzysta z protoko│≤w │aduj▒cych: LSA, DHCP i PXE. Ma jeden wolny slot PCI do rozbudowy. Ma wbudowane dwa porty USB, port r≤wnoleg│y, dwa szeregowe, port myszy i port wideo.

HP NetVectra rodzaj: Net PC

Komputer jest wyposa┐ony w procesor Pentium 166 MMX.
Maksymalnie mo┐na zainstalowaµ w nim 192 MB pamiΩci RAM. Ma dysk Quantum Fireball pracuj▒cy w standardzie Ultra ATA. Nie jest dostosowany do standardu MPEG-1. Nie ma stacji dyskietek oraz napΩdu CD-ROM.
Ma zain-stalowan▒ kartΩ sieciow▒ HP NightDirector 10/100BT LAN Interface (10/100 Mb/s). Korzysta z protoko│≤w │aduj▒cych: BootP, DHCP, RARP i TFTP. Ma dwa wolne sloty PCI do rozbudowy.
Ma wbudowane dwa porty USB, jeden r≤wnoleg│y, jeden szeregowy, port myszy i port wideo.


Neoware @workStation Supra-66 rodzaj: terminal

Komputer jest wyposa┐ony w procesor Intel 80960 RISC.
Maksymalnie mo┐na zainstalowaµ w nim 132 MB pamiΩci RAM. Ma dysk Quantum Pioneer pracuj▒cy w standardzie Fast ATA-2. Jest zgodny ze standardem MPEG-1.
Stacja dyskietek jest opcjonalna. Nie ma napΩdu CD-ROM. Ma zainstalowan▒ kartΩ sieciow▒ Intel 82596 10Base-T (10 Mb/s).
Korzysta z protoko│≤w │aduj▒cych: BootP, DHCP i RARP. Nie ma slot≤w do rozbudowy.
Ma wbudowane: port r≤wnoleg│y, dwa szeregowe, dwa porty myszy i port wideo.

Sherwood Passport rodzaj: Net PC

Komputer jest wyposa┐ony w procesor Pentium 166 MMX.
Maksymalnie mo┐na zainstalowaµ w nim 256 MB pamiΩci RAM. Ma dysk Seagate pracuj▒cy w standardzie Fast ATA-2.
Jest zgodny ze standardem MPEG-1. Nie ma stacji dyskietek oraz napΩdu CD-ROM. Ma zainstalowan▒ kartΩ sieciow▒ Intel 82558 (10/100 Mb/s). Korzysta z protoko│≤w │aduj▒cych: BootP, DHCP, RARP, RPL i IPX.
Nie ma slot≤w do roz-budowy. Ma wbudowany port r≤wnoleg│y, dwa szeregowe, port myszy i port wideo.

Wyse Winterm 2510SE rodzaj: terminal

Komputer jest wyposa┐ony w procesor ADM SC/400 486/66.
Maksymalnie mo┐na zainstalowaµ w nim 8 MB pamiΩci RAM. Nie ma wbudowanego dysku twardego.
Nie jest zgodny standardem MPEG-1. Nie ma stacji dyskietek oraz napΩdu CD-ROM.
Ma zainstalowan▒ kartΩ sieciow▒ Integrated Crystal LAN CS8900 (10 Mb/s). Korzysta z protoko│u │aduj▒cego DHCP. Nie ma slot≤w do rozbudowy.
Ma wbudowany port r≤wnoleg│y, dwa szeregowe, port myszy i port wideo.



Por≤wnanie za│o┐e± koncepcji komputer≤w sieciowych
Klient Net PC NC Terminal Window
System operacyjny dowolnyJVM (wirtualna maszyna Javy) brak
Przechowywanie aplikacji +¡ (╢ci▒ganie z serwera) ¡ (interakcja z serwerem)
Przechowywanie danych + ¡ (╢ci▒ganie z serwera) ¡ (interakcja z serwerem)
Wykonywanie program≤w + + ¡ (tylko wy╢wietlanie ekran≤w)
Praca samodzielna + ¡ (tylko z serwerem) ¡ (tylko z serwerem aplikacji)
Serwer
System operacyjny dowolny dowolny dowolny z obs│ug▒ terminali
Przechowywanie aplikacji + + +
Przechowywanie danych + + +
Wykonywanie program≤w ¡¡ +

(c) Copyright LUPUS