|
Okna, czyli kr≤tka historia przewietrzania.. |
||||||||||||||
Andrzej Paj▒k | ||||||||||||||
Od trzydziestu lat mamy do czynienia z graficznymi systemami operacyjnymi. Przyjrzyjmy sie jak to dawniej z okienkami bywa│o. Pocz▒tek: 1968-1972 W rytmie piosenek stawiaj▒cego pierwsze kroki na polskiej scenie muzycznej Breckoutu powstaje Instytut Maszyn Matematycznych wraz ze swoim komputerem ZAM-42. Za oceanem zaczynaj▒ dziaµ siΩ rzeczy, kt≤rych nastΩpstw nikt jeszcze nie przeczuwa, mo┐e poza Neilem Armstrongiem, kt≤ry chodz▒c w 1969 roku po ksiΩ┐ycu powiedzia│: "Ten ma│y krok cz│owieka jest wielkim krokiem ludzko╢ci". Rodzi│y siΩ Windows. 1968
1969
1970 Intel buduje pierwszy chip dynamicznej pamiΩci RAM, 1103. 1971 Steve Wozniak wkracza na drogΩ, kt≤ra zaprowadzi go do stworzenia Apple Computer. Wraz z ze swoim przyjacielem zbudowa│ Cream Soda Computer, kt≤ry odczytywa│ stany wej╢ciowe prze│▒cznik≤w i dawa│ odpowiedzi poprzez migaj▒ce lampki. Intel sprzedaje pierwszy uk│ad procesora (CPU), 4-bitowy, 108 kHz - 4004. Ten scalak musia│by byµ 2000 razy szybszy, ┐eby m≤c komfortowo pracowaµ w MS Office 97. 1972 Gates i Allen zak│adaj▒ firmΩ o nazwie Traf-O-Data i zaczynaj▒ sprzedawaµ systemy komputerowe do monitorowania natΩ┐enia ruchu na autostradach. Intel wprowadza nowy procesor - 8008, kt≤ry mo┐e os│ugiwaµ 16KB pamiΩµ RAM, czyli mniej wiΩcej jedn▒ tysiΩczn▒ zasob≤w potrzebnych dla Windows 98. Brian Eno nagrywa dla Roxy Music singiel "Virginia Plain". Po 23 latach gry na syntezatorze zbli┐a siΩ do szczytu swojej kariery - zostaje poproszony przez Microsoft o skomponowanie utworu, kt≤ry by│by inspiruj▒cy, optymistyczny, sentymentalny, na│adowany emocjami i trwa│ tylko trzy sekundy. Rezultat - The Microsoft Sound.wav - lepiej znany jako muzyczka odgrywana po starcie Windows 95. Pierwsze jab│ka: 1973-1977 W Waszyngtonie wychodzi na jaw afera Watergate. W tym czasie John Lenon i Yoko Ono tworz▒ utopijny kraj Nutopia, gdzie mia│y kr≤lowaµ spok≤j i wolno╢µ, a na kom-puterow▒ arenΩ zaczΩli wkraczaµ tw≤rcy dzisiejszych komputer≤w osobistych. 1973
1974 Intel buduje kolejny procesor, 8-bitowy 8080, zdolny obs│u┐yµ 64 KB RAM - tysi▒c razy mniej ni┐ potrzebuje Windows NT. ED Roberts konstruuje pierwszy komputer osobisty - Altair. Pracownik Digital Equipment Corporation (nied│ugo po tym powo│any na stanowisko prezesa) Gary Kildall rozpoczyna prace nad jednostanowiskowym systemem operacyjnym nazwanym Control Program/Monitor (CP/M).
(o kt≤rym us│yszymy w latach 80.).
1975 Firma Eda Robertsa, MITS rozpoczyna sprzeda┐ Altaira. Komputer kosztuje 400 USD i zamawia go dwa tysi▒ce os≤b. Studenci Harvardu, Gates i Allen, rozwijaj▒ pierwszy jΩzyk programowania dla nowego komputera, wersjΩ og≤lnie dostΩpnego jΩzyka Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code (BASIC). Obaj studenci tworz▒ drug▒ firmΩ, Micro-Soft, pod kt≤rej znakiem licencjonuj▒ jΩzyk dla Altaira. Otwieraj▒ tak┐e sklep obok siedziby MITS. 1976
1977
Wozniak i Jobs powo│uj▒ do ┐ycia firmΩ Apple Computer i wprowadzaj▒ Apple II podczas targ≤w komputerowych w San Francisco. System operacyjny Appla jest pe│en komend i blok≤w tekstu.
Przygotowania do startu: 1978-1982 W Polsce w salach koncertowych szalej▒ fani zespo│≤w Perfect, Maanam i Budka Suflera, a za oceanem firma IBM prezentuje pierwszego peceta. 1978
1979 Microsoft (a nie Micro-Soft) przenosi sw▒ siedzibΩ z Albuquerque w Nowym Meksyku do Bellevue w stanie Waszyngton. Producent maszyn do gier, firma Atari, wprowadza swoj▒ pierwsz▒ liniΩ komputer≤w: Atari 400 i 800. Tw≤rcy Pac-Mana u┐ywaj▒ systemu operacyjnego bazuj▒cego na tek╢cie (zmodyfikowana wersja DOS 2.0) a┐ do 1985 roku. Xerox robi drugi wielki ruch - organizuje prywat-ny pokaz Alto dla Apple Computer.
1980 Rozpoczyna siΩ kampania reklamowa Atari z no╢nym has│em: "Atari bΩdzie najpopularniejszym komputerem osobistym lat osiemdziesi▒tych". IBM spotyka siΩ z Microsoftem w sprawie projektu maszyny o nazwie kodowej Acron - prototypu PC. IBM chce skorzystaµ z us│ug Digital Research do stworzenia systemu operacyjnego, Microsoft mia│by stworzyµ jΩzyk programowania. Microsoft decyduje siΩ wej╢µ na rynek system≤w operacyjnych poprzez zakup 86-QDOS (Quick and Dirty Operating System), 16-bitowego systemu dla komputera osobistego firmy Seattle Computer Products. 1981
The Rolling Stones tworz▒ p│ytΩ Tatto You, gdzie znalaz│ siΩ utw≤r "Start Me Up". 14 lat p≤╝niej Microsoft kupuje od Stones≤w za 2 miliony USD prawa autorskie do tej piosenki, a nastΩpnie u┐ywa jej w reklamach Windows 95. S│owa: "My eyes dilate/my lips go green/my hands are greasy/she's a mean, mean machine" (Moje oczy powiΩkszaj▒ siΩ/moje wargi zieleniej▒/moje rΩce s▒ t│uste/ona jest przeciΩtn▒/nΩdzn▒ maszyn▒) opu╢ci│ z przyczyn oczywistych... Firma Osborn Computers tworzy pierwszy przeno╢ny komputer osobisty bazuj▒cy na IBM PC. CiΩ┐ki Osborn1 ma 64 kB pamiΩci i wa┐y 10 kg. 1982 Microsoft otrzymuje wczesny prototyp Macintosha od Appla i zaczyna zdobywaµ praktykΩ w projektowaniu interfejsu graficznego poprzez stworzenie oprogramowania dla tej maszyny. MS tworzy narzΩdzia "nabiurkowe" (zegarek i kalkulator) dla komputer≤w Appla. Na Comdeksie w Las Vegas, VisiCorp pokazuje prototyp okienkowego interfejsu u┐ytkownika, bΩd▒cego nak│adk▒ na DOS - a. Bill Gates obserwuje trzy kolejne demonstracje nak│adki i zaczyna planowaµ w│asny GUI (Graphics User Interface).
Narodziny gwiazdy: 1983-1986 Mniej wiΩcej w tym samym czasie, kiedy kometa Halleya przelatuje ko│o Ziemi, Bill Gates wypuszcza najpopularniejszy system operacyjny ╢wiata. Nieco wcze╢niej ameryka±scy naukowcy odkrywaj▒ dziurΩ ozonow▒. 1983
Microsoft wprowadza do sklep≤w swoje produkty sprzΩtowe. Wszystko zaczyna siΩ od myszki, kt≤ra, podobnie jak inne peryferia tego okresu, potrzebuje dodatkowej karty rozszerze±. MS Mouse sprzedawana jest jako pomoc dla MS Worda, ale kto by chcia│ wtedy wydaµ 200 USD za kawa│ek plastiku przydatny do przesuwania tekstu? Nied│ugo potem Microsoft og│asza inny pow≤d do zakupu myszki - w│asny GUI, pracuj▒cy jako nak│adka na DOS. MS proponuje go IBM-owi, ale Big Blue nie jest nim zainteresowany - pracuje nad w│asnymi okienkami, TopView. W tym czasie IBM zawiera porozumienie z Microsoftem, na mocy kt≤rego obie firmy maj▒ stworzyµ ca│kowicie nowy system graficzny nazwany Operating System/2 (OS/2). Digital Research - tw≤rca CM/P i DR-DOS, konkurent≤w MS DOS-a - opracowuje nak│adkΩ graficzn▒ na DOS, nazwan▒ GEM. GEM by│ w zasadzie stworzony jako system dla Atari ST i przetrwa│ na nim do lat 90. 1984
Quarterdeck atakuje Microsoft swoim okienkowym ╢rodowiskiem DESQ. Umo┐liwia ono prze│▒czanie siΩ pomiΩdzy oknami tekstu, kt≤re pracuj▒ jako niezale┐ne aplikacje DOS-a. 1985 Microsoft wprowadza Windows 1.0. W tamtych czasach jeden z wielu system≤w operacyjnych. Quarterdeck og│asza graficzne uaktualnienie do nak│adki DESQ i zmienia jej nazwΩ na DESQView. Atari zmienia tekstowy system na graficznego GEM-a. IBM finalizuje TopView. 1986 Wersja runtime GEM-a ma byµ sprzedawana jako czΩ╢µ graficznego interfejsu dla dosowej wersji programu DTP, Ventura Publisher. IBM og│asza TopView 1.1
Droga przez s▒dy: 1987-1991 W Europie upada mur berli±ski i rozpada siΩ Zwi▒zek Radziecki, ostatnie symbole "tamtych czas≤w". W USA pojawiaj▒ siΩ pierwsze sprawy s▒dowe, p.t. "Look and feel", czyli o co╢, co wygl▒da i pracuje jak nasz system (np. u┐ywa podobnej ikony jak Kosz Na ªmieci). 1987
Microsoft sprzedaje milion egzemplarzy Win-dows 2.0, (czΩ╢µ razem z MS Mouse). W tym samym okresie IBM i Microsoft rozpoczynaj▒ sprzeda┐ nowego systemu graficznego OS/2, kt≤ry ma zast▒piµ DOS-a i Windows. 1988 Apple wnosi sprawΩ przeciwko Microsoftowi i HP poniewa┐ Windows 2.03 i HP NewWave przypominaj▒ Mac OS. NewWave jest graficzn▒ nak│adk▒ na DOS -a, kt≤ra ma Kosz na usuniΩte pliki. HP porzuca ten projekt. Microsoft czeka do 1993 r. z nadziej▒, ┐e mo┐e do tego czasu wygra. IBM i Microsoft wprowadzaj▒ OS/2 2.1 z nowym interfejsem nazwanym Presentation Manager. 1989 Apple og│asza nowy system operacyjny System 7. IBM potwierdza pozycjΩ Windows jako systemu dla tanich komputer≤w (386 z 4 MB RAM), okre╢laj▒c zastosowanie OS/2 jako high-end. Xerox postanawia ╢cigaµ s▒downie Appla za kradzie┐ cech systemu Star, kt≤re widaµ w systemie operacyjnym Macintosha. Sprawa wygasa, po czΩ╢ci dlatego, ┐e Xerox mia│ - wed│ug s▒du - piΩµ lat od momentu wprowadzenia Macintosha na zauwa┐enie podobie±stw i za│o┐enie sprawy. 1990 Drogi IBM i Microsoft rozchodz▒ siΩ. IBM zachowuje prawo do nazwy OS/2. Grupa badawcza Sun Microsystems tworzy, z my╢l▒ o telewizji interaktywnej, jΩzyk programowania Oak. Pomys│ tego typu medium upada i projekt zamiera na kilka lat, by powr≤ciµ pod nazw▒ Java. Microsoft wypuszcza Windows 3.0. MS-DOS Executive zostaje zast▒piony File Managerem, pojawiaj▒ siΩ ma│e ikony obok nazw (maks. 8-znakowych). 1991 Wiceprezes Microsoftu stwierdza: "DOS bΩdzie z nami na zawsze". Microsoft zmienia nazwΩ swojego OS/2 na NT. W 1996 Microsoft zaprzeczy, ┐e nazwa NT pochodzi od wyra┐enia "New Technology".
Panowanie Windows: 1992-1995 Windows 3.1, 3.11 i 95 "sadzaj▒ na tron" Bila Gatesa. 1992 Microsoft prezentuje pierwsz▒ reklamΩ telewizyjn▒, kt≤rej g│≤wnym tematem jest has│o: "zr≤b to pro╢ciej". Pow≤d? Windows 3.1. Ulepszona wersja programu, pozbawiona wielu b│Ωd≤w. File Manager dzia│a szybciej, system wzbogacono o obs│ugΩ efekt≤w d╝wiΩkowych. Kiedy w│▒czamy Windows s│yszymy znane "ta-daa", kiedy wychodzimy ┐egnaj▒ nas bij▒ce dzwony. Pliki mo┐emy nazywaµ dowolnie, byleby mia│y 8 znak≤w... Sun tworzy Solaris, graficzny system pracuj▒cy na procesorach Sparc i Intel. Jednak te okienka nigdy nie zadomowi│y siΩ w ╢wiecie pecet≤w. Wzrasta zainteresowanie sieciami i ukazuje siΩ Windows for Workgroups 3.1. Pakiet WFW 3.1 zawiera dwie karty Ethernetu wraz z okablowaniem i mn≤stwem niedor≤bek. Tim Berners-Lee definiuje standard HTTP (HyperText Transport Protocol), kt≤ry pozwala udostΩpniaµ w Internecie dokumenty hipertekstowe, powi▒zane odsy│aczami. Tak rodzi siΩ WWW (World Wide Web). 1993 Apple sprzedaje 10-milionowego Maca, a Microsoft og│asza, ┐e ma 25 milion≤w licencjonowanych u┐ytkownik≤w Windows. Next proponuje swoje okna, NextStep na platformΩ Intela. Na propozycji siΩ ko±czy. W maju IBM prezentuje OS/2 2.1. Intel og│asza now▒ liniΩ procesor≤w - Pentium. Compaq, Intel, Microsoft i producent BIOS-u, firma Phoenix - tworz▒ specyfikacjΩ Plug and Play dla komputer≤w PC bazuj▒cych na procesorach Intela. Ma to zbli┐yµ pecety do linii komputer≤w Apple'a. Po 63 miesi▒cach spor≤w Apple'a z MS i HP o Kosz Na ªmieci sprawa zostaje umorzona. Wczesna wersja alfa produktu Microsoftu o nazwie kodowej Chicago - Win 95 - jest pokazywana w czasopismach i ma Kosz Na ªmieci. Darmowa przegl▒darka Mosaic otwiera dla mas ╢wiat World Wide Web. Stworzona przez student≤w idea zostaje przejΩta przez Marca Adersona jako komercyjny projekt w firmie nazwanej Netscape. 1994 Apple ujawnia System 7.5, kt≤ry usuwa wiele b│Ωd≤w. Obiecuje nowy system Copland, ale nie dostarcza niczego nowego a┐ do ko±ca 1997, kiedy to okazuje siΩ, ┐e jest wolniejszy i nie taki jak zapowiadano. Mo┐na powiedzieµ, ┐e Apple oficjalnie rozpoczyna kopiowanie Microsoftu. IBM wprowadza now▒ wersjΩ OS/2 nazwan▒ Warp na cze╢µ ustawie± konsoli statku Enterprise z filmu " StarTrek". W ci▒gu trzech miesiΩcy Warp sprzedaje siΩ w 1 milionie egzemplarzy. Microsoft wprowadza do sprzeda┐y trzy systemy operacyjne: DOS 6.21, DOS 6.22 i Windows NT 3.5. DOS 6.21 jest okrojony o programy kompresji dysku (proces o patent z Stac Electronics). Po zako±czeniu procesu (wykupienie firmy za 83 miliony USD) wraca pe│na wersja DOS-a, tym razem jako 6.22. Jest to ju┐ ostatni DOS. MS dodaje znak TM do Windows i od tej pory zaprzestaje numerowania wersji w starym stylu. Chicago staje siΩ Windows 95. Apple zezwala na sprzeda┐ klon≤w swoich komputer≤w. 1995
Microsoft wprowadza Windows 95. Sun wprowadza przegl▒darkΩ WWW
dla UNIX-a z wbudowan▒ wirtualn▒ maszyn▒ Javy. DziΩki wirtualnemu interpreterowi jΩzyka, Java mo┐e pracowaµ na ka┐dej platformie systemowej i sprzΩtowej.
Poza rok 2000: 1996-1998 W filmie Kubricka komputer HAL 9000 pokazywa│ tylko idee komputera roku 2001, w rzeczywisto╢ci realizuje je Mac OS 8 i Windows 98. 1996 Netscape i Microsoft otrzymuj▒ licencje na zaimplementowanie Javy w swoich przegl▒darkach. IBM wypuszcza OS/2 dla PowerPC, OS/2 Warp Server, OS/2 4.0 i ma teraz wiΩcej typ≤w system≤w ni┐ Microsoft. Microsoft prezentuje system dla urz▒dze± przeno╢nych - Windows CE . CE maj▒ znaczyµ consumer electronics - jest to fakt, kt≤remu bez w▒tpienia za kilka lat bΩdzie stara│ siΩ zaprzeczyµ Microsoft. Na │amach "Windows Magazine" pierwsi czytelnicy dowiaduj▒ siΩ o Memphis, czyli Windows 97. Jednak logika cyfr za wyrazem Windows zawodzi. 1997 MS kupuje WebTV i inwestuje 1 miliard USD w kablow▒ sieµ ComCast. Teraz telewizja ma u┐ywaµ okienek. Sun podejmuje dzia│ania przeciwko Microsoftowi, kt≤ry w Internet Explorerze 4.0 wprowadzi│ niestandardow▒ implementacjΩ Javy. Apple og│asza nowy system Mac OS 8, kt≤ry ma polepszon▒ wielozadaniowo╢µ, │atwy dostΩp do Internetu, obs│ugΩ multimedi≤w i wiele innych element≤w z listy nowo╢ci Windows 95. Departament Sprawiedliwo╢ci zarzuca Microsoftowi praktyki monopolistyczne, poniewa┐ u┐ytkownik Windows 95 czy chce, czy nie chce, musi korzystaµ z przegl▒darki Internet Explorer. Firma Gates rozwi▒zuje sprawΩ poprzez usuniΩcie ikony Explorera z biurka - Microsoft wygrywa. 1998
Windows 98 staje siΩ faktem. Mo┐emy kupiµ specjaln▒ kartΩ TV i ogl▒daµ program telewizyjny, Aktywny Pulpit zamieni│ nam system w jedn▒ wielk▒ przegl▒darkΩ WWW (jak pokazuje do╢wiadczenie, wielu u┐ytkownik≤w czym prΩdzej wy│▒cza to w▒tpliwe u│atwianie).
¼r≤d│a informacji
Serwis komuterowy na temat m.in. Windows: www.cnet.com
(c) Copyright LUPUS |