SuperpamiΩµ

Na kr▒┐ku do│▒czonym do niniejszego numeru zamie╢cili╢my pe│n▒ wersjΩ znanego i wielokrotnie nagradzanego programu ¡ SuperMemo. Program ¡ mamy nadziejΩ ¡ bΩdzie jak znalaz│, poniewa┐ w│a╢nie rozpocz▒│ siΩ rok szkolny i akademicki.
SuperMemo to aplikacja stanowi▒ca wynik studi≤w nad sposobem i metodami pamiΩtania w szerokim rozumieniu tego s│owa. Wystarczy powiedzieµ, ┐e program nie ogranicza siΩ tylko do zadawania pyta±, a nastΩpnie weryfikacji odpowiedzi. W│a╢ciwie to u┐ytkownik sam weryfikuje i sam siebie ocenia. Program zajmuje siΩ wnikliw▒ analiz▒ nauki u┐ytkownika w oparciu nie tylko o oceny, jakie ten sobie wystawi, ale te┐ bazuje na tak specyficznych danych, jak np. czas udzielenia odpowiedzi. SuperMemo stanowi doskona│e narzΩdzie do wspomagania nauki tych przedmiot≤w, kt≤re mog▒ byµ reprezentowane w formie par pyta± i odpowiedzi. Najbardziej adekwatnym tego przyk│adem s▒ niew▒tpliwie jΩzyki obce. Jednak elastyczno╢µ programu, a zw│aszcza mo┐liwo╢µ samodzielnego tworzenia baz danych, czyli baz zawieraj▒cych zestawy pyta± i odpowiedzi dotycz▒cych konkretnej dziedziny pozwala na wykorzystanie go do nauki ka┐dego przedmiotu daj▒cego siΩ uj▒µ w owej prostej i przystΩpnej formie quizu.

Instalacja
SuperMemo 7.4 zosta│ przystosowany do pracy na platformach Windows 3.1x, lecz dzia│a bez ┐adnych problem≤w tak┐e na nowszych äokienkachö. Wymagania sprzΩtowe SuperMemo s▒ praktycznie ┐adne, gdy┐ do uruchomienia i korzystania z programu wystarczy ju┐ komputer wyposa┐ony w procesor 386SX, zaledwie 2 MB pamiΩci oraz ok. 10 MB przestrzeni na dysku twardym. Proces instalacji programu polega na skopiowaniu na dysk twardy samej aplikacji oraz modyfikowalnych czΩ╢ci baz danych dostarczanych wraz z SuperMemo. Na wstΩpnym etapie instalacji program pozwala wybraµ jΩzyk, w jakim bΩdzie siΩ komunikowa│ z u┐ytkownikiem. Ponadto program w czasie instalacji wymaga wpisania danych u┐ytkownika oraz wpisania numeru seryjnego. SuperMemo znajduj▒cy siΩ na naszym kr▒┐ku zosta│ przygotowany w ten spos≤b, ┐e akceptuje dowolny numer seryjny. Nale┐y pamiΩtaµ, ┐e na p│ycie pozostaj▒ elementy multimedialne, tj. nagrania lektor≤w oraz grafiki, dlatego te┐ podczas korzystania z baz zawieraj▒cych ww. elementy nale┐y pozostawiµ p│ytΩ w napΩdzie.

Pierwsze kroki
Podstawow▒ funkcj▒ SuperMemo jest nadzorowanie procesu zapamiΩtywania par sk│adaj▒cych siΩ z pyta± i odpowiedzi. Pary te nazywane s▒ w programie jednostkami. Najprostszym sposobem rozpoczΩcia pracy z programem jest otwarcie jednej z 25 dostarczanych z SuperMemo baz danych. Wystarczy w tym celu z menu "Plik" wybraµ opcjΩ "Otw≤rz" i zaznaczyµ wybran▒ bazΩ. Po otwarciu wybranej bazy w oknie g│≤wnym SuperMemo wy╢wietlony zostanie szereg danych dotycz▒cych aktualnej bazy, m.in. data jej utworzenia, liczba jednostek, a tak┐e dane dotycz▒ce naszej nauki na podstawie tej w│a╢nie bazy, do kt≤rych mo┐na zaliczyµ liczbΩ zapamiΩtanych jednostek, ╢redni czas pracy z pojedyncz▒ jednostk▒, ╢redni▒ ocenΩ dotychczasowej nauki itp. Opr≤cz warto╢ci poznawczych tych danych, na ich podstawie program oblicza, jak czΩsto poszczeg≤lne jednostki powinny byµ powtarzane.
Przed rozpoczΩciem nauki mo┐na zapoznaµ siΩ z zawarto╢ci▒ bazy za pomoc▒ opcji "Przegl▒danie" "Wszystkie" (lub za pomoc▒ klawisza F5). W trybie przegl▒dania mo┐liwa jest dowolna edycja poszczeg≤lnych jednostek, tj. zmiana lub edycja pytania jak i odpowiedzi, a tak┐e usuwanie ca│ych jednostek. Ponadto u┐ytkownik mo┐e ustaliµ, jaki ma byµ podstawowy wygl▒d okna nauki (opcja "Edycja "Sta│y widok" z okna "Przegl▒danie"). Proces nauki rozpoczynamy wraz z wybraniem z okna g│≤wnego SuperMemo opcji "Wszystkie etapy" z menu "Nauka". Program pyta, czy chcemy siΩ uczyµ nowych jednostek, na co odpowiadamy twierdz▒co. W momencie pierwszego otwarcia danej bazy wszystkie jej jednostki s▒ uznawane przez program za nowe. Okno "ZapamiΩtywanie jednostek" jest podzielone na dwie g│≤wne czΩ╢ci. Po lewej stronie znajduj▒ siΩ pola pytania, odpowiedzi, pasek klawiszy ocen oraz pole wy╢wietlaj▒ce dane dotycz▒ce powt≤rek, daty itp. Prawa czΩ╢µ okna zapamiΩtywania przeznaczona jest na ewentualne grafiki obrazuj▒ce dane has│o.
Proces nauki polega na tym, ┐e widz▒c pytanie pr≤bujemy na nie odpowiedzieµ w my╢li, a nastΩpnie sprawdzamy, jaka by│a odpowied╝. Samoocena powinna stanowiµ rzetelne kryterium znajomo╢ci danego has│a, zale┐ne m.in. od d│ugo╢ci zastanawiania siΩ nad odpowiedzi▒, jak te┐ jej poprawno╢ci. OcenΩ wystawiamy przez klikniΩcie odpowiedniego przycisku. Je┐eli taki system samooceniania nam nie odpowiada, istnieje mo┐liwo╢µ jego modyfikacji. Maj▒c otwart▒ bazΩ i okno zapamiΩtywania wystarczy z menu "R≤┐ne" wybraµ opcjΩ "Parametry" i w oknie parametr≤w zaznaczyµ "Spr. pisowni". DziΩki wprowadzonym zmianom program bΩdzie ┐▒da│ samodzielnego wpisania odpowiedzi, a tak┐e bΩdzie sugerowa│ ocenΩ.

W│asna baza SuperMemo
Stworzenie w│asnej bazy ogranicza siΩ do wybrania z menu "Plik" opcji "Nowa". W wy╢wietlonym nastΩpnie oknie podajemy nazwΩ tworzonej bazy (nazwa nie mo┐e byµ d│u┐sza ni┐ 8 liter). W ten spos≤b zostaje zainicjalizowana nowa, jeszcze pusta, baza danych. W celu wprowadzenia do niej jednostek wybieramy z menu "Edycja" opcjΩ "Dopisz nowe jednostki". NastΩpnie w oknie "Dopisz" wprowadzamy kolejno pytanie oraz odpowied╝. Naci╢niΩcie klawisza Esc spowoduje zapisanie wprowadzonej w│a╢nie jednostki do bazy i jednocze╢nie umo┐liwia tworzenie kolejnych.

Elementy multimedialne
SuperMemo pozwala na dodawanie nagra± d╝wiΩkowych i element≤w graficznych do odpowiedzi w bazie danych. Korzystanie z d╝wiΩku wymaga posiadania dowolnej karty d╝wiΩkowej. Obrazy i nagrania do│▒czane do bazy s▒ zapisywane w katalogu bazy jako oddzielne pliki o nazwie identycznej jak baza i rozszerzeniu odpowiadaj▒cym numerowi jednostki, do kt≤rej s▒ przypisane. SuperMemo akceptuje grafikΩ w formacie BMP oraz d╝wiΩk w formacie WAV. Wprowadzenie elementu graficznego polega na wybraniu w oknie g│≤wnym programu opcji äEdycjaö α äEdycja ostatniej jednostkiö. Pojawi siΩ okno zawieraj▒ce ostatnio wprowadzon▒ jednostkΩ. Je┐eli chcemy wybraµ inn▒, wystarczy przeskakiwaµ pomiΩdzy jednostkami za pomoc▒ klawisza Page Up. Gdy w oknie mamy wy╢wietlon▒ interesuj▒c▒ nas jednostkΩ, wystarczy z menu äObrazö okna äEdycjaö wybraµ opcjΩ äNowyö. SuperMemo uruchomi w tym momencie standardow▒ aplikacjΩ Windows: MS Paint lub Paintbrush. Dodawanie nagra± d╝wiΩkowych odbywa siΩ analogicznie, z tym, ┐e zamiast menu äObrazö u┐ywamy menu äD╝wiΩkö.

Pomoc
SuperMemo zosta│o wyposa┐one w polskojΩzyczne pliki pomocy dostΩpne z menu äPomocö, dziΩki czemu mo┐na zapoznaµ siΩ z wieloma innymi opcjami programu. Mamy jednak nadziejΩ, ┐e gar╢µ informacji w niniejszym tek╢cie pozwoli bez k│opot≤w przyst▒piµ do nauki.

Dariusz Ha│as

SOPHOS Anti-virus

W tym miesi▒cu na naszym drugim kr▒┐ku zamieszczamy dwa programy antywirusowe firmy SOPHOS. Pierwszym z nich jest SOPHOS Anti-virus. Program ten zosta│ zaprojektowany z my╢l▒ o ochronie antywirusowej zar≤wno du┐ych, wieloserwerowych sieci, jak i komputer≤w wolno stoj▒cych. Potrafi on w skuteczny spos≤b uchroniµ zasoby naszego komputera przed atakuj▒cymi wirusami. Popularne formy wymiany danych takie, jak pozyskiwanie program≤w na dyskietkach, odbieranie poczty elektronicznej (wewn▒trz firmy lub za po╢rednictwem Internetu), ╢ci▒ganie oprogramowania z sieci stanowi▒ doskona│▒ okazjΩ do zagnie┐dzenia siΩ wirusa. SOPHOS Anti-virus reprezentuje rodzaj oprogramowania aktywnie chroni▒cego nasz komputer przed niechcianym ägo╢ciemö. Centralnie zarz▒dzany system, dzia│aj▒cy w czasie rzeczywistym, charakteryzuje siΩ du┐▒ skuteczno╢ci▒ wykrywania wirus≤w, a dziΩki aktualizacji jest w stanie odpieraµ ataki coraz to nowszych generacji wirus≤w. Du┐▒ zalet▒ systemu jest automatyczny i äprzezroczystyö dla ko±cowego u┐ytkownika spos≤b dzia│ania.
System SOPHOS Anti-virus sk│ada siΩ z dw≤ch modu│≤w. Pierwszy z nich ¡ InterCheck ¡ realizuje aktywn▒ ochronΩ antywirusow▒ komputera wolno stoj▒cego lub stacji roboczych w sieci. Podczas dzia│ania modu│ pracuje w tle i nie przeszkadza w codziennej pracy. U┐ytkownik jest informowany tylko w momencie wykrycia wirusa (w przypadku sieci komputerowej powiadamiany jest administrator). Wirus jest przechwytywany, blokowany i ewentualnie usuwany zanim zd▒┐y wyrz▒dziµ szkodΩ lub zaraziµ inne pliki. Poza rol▒ stra┐nika antywirusowego, InterCheck wspomaga automatyzacjΩ aktualizacji oprogramowania antywirusowego.
Drugim modu│em jest SWEEP. Jest to zintegrowany z reszt▒ systemu skaner dysk≤w lokalnych. Uruchamiany jest automatycznie poprzez modu│ InterCheck lub rΩcznie na ┐▒danie u┐ytkownika. Jego zadaniem jest skanowanie lokalnych dysk≤w twardych oraz pamiΩci komputera w poszukiwaniu wirus≤w. Zadanie skanowania mo┐emy r≤wnie┐ zleciµ programowi ustawiaj▒c automatyczny wpis do wbudowanego terminarza. Rutynowe czynno╢ci poszukiwawcze mo┐na przypisaµ okre╢lonej porze dnia lub tygodnia, np. ka┐dego dnia o 13.00 (podczas przerwy na obiad). DziΩki bar-dzo niskiemu obci▒┐eniu systemu operacyjnego SOPHOS Anti-virus jest praktycznie niezauwa┐alny dla u┐ytkownika, co stanowi bardzo du┐▒ jego zaletΩ. Ma to spore znaczenie szczeg≤lnie dla posiadaczy s│abszych komputer≤w.
Programy dostarczy│: Safe Computing Sp. z o.o. 03-733 Warszawa, ul. Targowa 34, tel./fax (22) 6198956, 6700756, 6700956, www.safecomp.com

Sebastian Malinowski

D-Fence û system autor

yzacji dyskietek Program D-Fence brytyjskiej firmy Sophos Data Security Plc. jest kompleksowym sposobem na zabezpieczenie i kontrolΩ obiegu informacji na dyskietkach wewn▒trz firmy. Autoryzacja wszystkich wykorzystywanych dyskietek ma za zadanie z jednej strony ustrzec firmΩ przed przyniesionymi z zewn▒trz wirusami, a z drugiej zabezpieczyµ przechowywane na nich dane przed ingerencj▒ os≤b trzecich. Rezydentny program pracuj▒cy na wszystkich komputerach w firmie pozwala jedynie na korzystanie z dyskietek, kt≤re zosta│y wcze╢niej autoryzowane w specjalnym komputerze-bramce. Oznacza to, ┐e nie uda siΩ odczytaµ dyskietek przyniesionych z zewn▒trz bez wcze╢niejszej autoryzacji. R≤wnie┐ wewnΩtrzne no╢niki firmowe nie bΩd▒ odczytywane przez komputery pracuj▒ce poza jej struktur▒. Podczas procesu autoryzacji nastΩpuje odpowiednia szyfracja/deszyfracja dysku oraz kontrola antywirusowa. Dyski twarde oraz dyskietki zabezpieczone systemem s▒ kodowane w ten spos≤b, ┐e je╢li D-Fence nie jest aktywny, to struktura plik≤w na danym no╢niku nie jest dostΩpna. W przypadku dysk≤w twardych program relokuje oraz szyfruje tablicΩ partycji uniemo┐liwiaj▒c dostΩp do dysku. Na dyskietkach za╢ szyfrowany jest FAT oraz katalog g│≤wny. R≤wnocze╢nie z no╢nik≤w wymazywane s▒ nie u┐ywane obszary, w kt≤rych mog│yby znajdowaµ siΩ informacje (mo┐liwe do odzyskania) pozostaj▒ce w skasowanych plikach. W obu przypadkach program nie ingeruje w pliki znajduj▒ce siΩ na no╢niku, lecz jedynie uniemo┐liwia dostΩp do nich.
Programy dostarczy│: Safe Computing Sp. z o.o. 03-733 Warszawa, ul. Targowa 34, tel./fax (22) 6198956, 6700756, 6700956, www.safecomp.com

Grzegorz Teter

Corel Ventura 8

Ju┐ od wielu lat Ventura nale┐y do ╢cis│ej ╢wiatowej czo│≤wki program≤w, za pomoc▒ kt≤rych mo┐na stworzyµ wysokiej jako╢ci publikacje. Jak podaje producent, nowy program zosta│ od strony kodu ╝r≤d│owego ca│kowicie przepisany, co jest widoczne ju┐ przy uruchomieniu programu. Wymagania sprzΩtowe nie s▒ zbyt wyg≤rowane: procesor Pentium, 32 MB RAM, CD-ROM i Windows 95/NT. Pe│na instalacja Ventury zajmuje 108 MB. Nowo╢ci▒ w pakiecie jest Bitstream Font Navigator 3.0, kt≤ry umo┐liwia zarz▒dzanie czcionkami w systemie. Za pomoc▒ tego programu mo┐na organizowaµ fonty w specjalne grupy, u┐ywane tylko do konkretnych publikacji, aby nie zajmowaµ niepotrzebnie pamiΩci operacyjnej komputera. W samej Venturze mo┐na ustawiµ wy╢wietlanie w okienkach dialogowych tylko tych font≤w, kt≤re s▒ u┐ywane w aplikacji, co r≤wnie┐ mo┐e wp│yn▒µ w znaczny spos≤b na szybko╢µ i │atwo╢µ pracy. Wprowadzenie nowych funkcji i przeprojektowanie ju┐ istniej▒cych sprawia, ┐e wersja ≤sma jest powa┐nym konkurentem nowych wersji dw≤ch najwa┐niejszych program≤w DTP, jakimi s▒ QuarkXPress 4.0 i Adobe Pagemaker 6.5.

Przejrzysty interfejs
Mimo niewielu zasadniczych zmian w GUI Ventury, warto zwr≤ciµ uwagΩ na jedn▒ ¡ Docking Dialogs. Najpotrzebniejsze opcje dotycz▒ce paragraf≤w, akapit≤w tekstowych, stron wzorcowych, ramek zdjΩciowych oraz tekstowych przedstawiono w formie Tag Window ¡ dobudowanego z prawej strony okna roboczego. DziΩki temu mo┐na przez ca│y czas pracy mieµ pod rΩk▒ opcje niezbΩdne do szybkiej i sprawnej pracy z tekstem czy te┐ grafik▒. Tag Window wy╢wietla dane w zale┐no╢ci od wybranego trybu pracy. Je╢li np. wprowadzamy tekst, to obok wy╢wietlaj▒ siΩ tylko dostΩpne w publikacji akapity; je╢li zmienimy tryb i zaznaczymy jak▒╢ czΩ╢µ tekstu, to zawarto╢µ Tag Window zmieni siΩ i bΩdzie pokazywaµ dostΩpne style tekstowe. Tak samo dzieje siΩ, gdy zaznaczymy ramkΩ tekstow▒ lub graficzn▒ ¡ obok zobaczymy wszelkie dostΩpne wzorce ramek. Opr≤cz tego, jako Docking Dialogs pracuje tak┐e okienko Ventura Navigator, kt≤re s│u┐y do zarz▒dzania wszelkimi obiektami wchodz▒cymi w sk│ad publikacji (strony wzorcowe, indeksy, kolejno╢µ poszczeg≤lnych dokument≤w, pliki do│▒czone do dokument≤w, numeracja publikacji), co ma wp│yw na szybko╢µ pracy z dan▒ publikacj▒.
Corel Ventura 8 jest przystosowany dla u┐ytkownik≤w, kt≤rzy lubi▒ konfigurowaµ program pod k▒tem w│asnych potrzeb i przyzwyczaje±. Mo┐na zdefiniowaµ m.in. menu, ustawienia pocz▒tkowe, przyborniki, paski narzΩdziowe, skr≤ty klawiszowe itp. Ustawienia te mo┐na zapisaµ jako tzw. Workplace. DziΩki temu dla ka┐dego rodzaju dokumentu mo┐na stworzyµ odpowiednie ╢rodowisko pracy. Zapisane konfiguracje mo┐na skojarzyµ z profilami u┐ytkownik≤w, kt≤re stosuje siΩ w Windows 95 i Windows NT.

Nowe funkcje
Wiele nowych funkcji pojawi│o siΩ w opcjach dotycz▒cych tekstu oraz grafiki. Nowo╢ci▒ jest r≤wnie┐ mo┐liwo╢µ edycji tekstu publikacji nie tylko w wewnΩtrznym Copy Editorze, ale r≤wnie┐ w edytorach zewnΩtrznych ¡ Microsoft Word lub Corel WordPerfect. DziΩki opcji äPicture File Propertiesö u┐ytkownik mo┐e dowolnie ustaliµ parametry, z jakimi bΩdzie wy╢wietlana dana bitmapa (rozdzielczo╢µ oraz ilo╢µ pamiΩci przydzielonej danej grafice). Skraca to istotnie czas pracy nad publikacj▒. Rozwi▒zano r≤wnie┐ bardzo powa┐ny problem │▒czenia element≤w publikacji (grafiki i tekstu) po kopiowaniu katalogu z publikacj▒ w inne miejsce na dysku czy na inny komputer. Teraz wystarczy zaznaczyµ w okienku dialogowym Options opcjΩ äRelative Pathsö i program sam bΩdzie pilnowa│, gdzie znajduj▒ siΩ wszystkie do│▒czane pliki.
Ustawienia dotycz▒ce tekstu, ramek czy paragraf≤w mo┐na przeci▒gaµ z Tag Window wprost na wybrany element publikacji. Aby zminimalizowaµ czas potrzebny na obejrzenie zmian wprowadzanych przez u┐ytkownika, programi╢ci wprowadzili funkcjΩ äFormatting Previewö, za pomoc▒ kt≤rej mo┐na od razu zobaczyµ wp│yw nowych ustawie± na dany element publikacji bez potrzeby wielokrotnego od╢wie┐ania ekranu oraz zmieniania tych ustawie± na sta│e. Dopiero po zatwierdzeniu przez u┐ytkownika ostatecznych zmian mo┐na zastosowaµ je w ca│ym dokumencie. Ta opcja dotyczy tak┐e drukowania: tu r≤wnie┐ wszelkie ustawienia u┐ytkownika dotycz▒ce separacji kolor≤w, uk│adu publikacji, dodawania paser≤w itp. mo┐na najpierw obejrzeµ, a potem zapisaµ i wykorzystywaµ w p≤╝niejszej pracy bez konieczno╢ci ustawiania wszystkich parametr≤w za ka┐dym razem od nowa. Wszelkie obiekty graficzne mo┐na teraz edytowaµ w CorelDRAW! lub w Photo-Paint, a tekstowe w edytorze Corel WordPefect. Podobnie jest z obs│ug▒ kolor≤w: edytor kolor≤w obs│uguje palety z CorelDRAW (w formacie RGB, CMYK, HSB, HLS, YIQ, Lab i Grayscale). Mimo tego, ┐e program ma interfejs angielskojΩzyczny, praca nad polskojΩzycznymi dokumentami nie powinna sprawiaµ k│opotu. Dodatkowo tezΩ tΩ podpiera fakt, ┐e podczas instalacji mo┐emy wybraµ jΩzyk polski jako jΩzyk podstawowy Spell Checkera ¡ modu│u kontroli pisowni. W przypadku, gdy trzeba z│o┐yµ tysi▒cstronicowy informator, kt≤ry zawiera parotysiΩczny wielopoziomowy indeks, to wyb≤r jest prosty ¡ tylko i wy│▒cznie Ventura. Najnowsza wersja opr≤cz wielu zaimplementowanych nowych funkcji oraz znacznie wiΩkszej u┐yteczno╢ci pracuje znacznie szybciej. Zreszt▒ przekonajcie siΩ sami.

Jacek Dokt≤r

(c) Copyright LUPUS