Program instalacyjny Windows 98 to jeden z bardziej innowacyjnych element≤w nowego systemu. Ca│kowicie zmieniony interfejs wymaga w tej chwili znacznie mniej potwierdze± u┐ytkownika, informuj▒c jednocze╢nie o dokonywanych przez instalator posuniΩciach. Niestety program instalacyjny nie jest zbyt odporny na jakiekolwiek zak│≤cenia. Na przyk│ad, wyjΩcie CD-ROM-u zawieraj▒cego Windows 98 podczas instalacji powoduje zawieszenie siΩ procesu i w efekcie fiasko ca│ego przedsiΩwziΩcia. Od producenta najpopularniejszego systemu operacyjnego na ╢wiecie spodziewali╢my siΩ programu odpornego na tego typu dzia│anie.

Dlaczego tak d│ugo?

Czas instalacji systemu to od 40 min. do ponad 1 godziny. Przy czym znaczenie ma tu nie tyle szybko╢µ procesora, co dysku twardego oraz liczba zainstalowanych kart rozszerze± w danym komputerze. Na tak d│ugi czas instalacji tego systemu na pewno wp│ywa fakt, ┐e Windows 98 jest istnym poch│aniaczem przestrzeni. W przypadku upgrade'u ze starszych system≤w musimy siΩ pogodziµ z po╢wiΩceniem oko│o 85 MB dodatkowej przestrzeni dyskowej. Je┐eli chcieliby╢my do tego dodaµ mo┐liwo╢µ powrotu do dawniej u┐ywanego systemu, oznacza to po╢wiΩcenie kolejnych 60 MB. Gdy instalujemy nowy system na pusty dysk, typowa instalacja Windows 98 (wersja beta 3) zajmuje na dysku ok. 160 MB, ale to nic w por≤wnaniu z 300 megabajtow▒ objΩto╢ci▒ pe│nej wersji systemu z zainstalowanymi wszystkimi dostΩpnymi opcjami.
To nie wszystko, gdy┐ stwierdzili╢my, ┐e w praktyce minimalna pojemno╢µ dysku/partycji, na kt≤rej ma byµ zainstalowany Windows 98 nie mo┐e byµ mniejsza ni┐ ok. 500 MB.
Po przekopiowaniu niezbΩdnych plik≤w Windows 98 wykonuje detekcjΩ sprzΩtu. Ta czΩ╢µ instalacji zosta│a zmodyfikowana w por≤wnaniu z poprzedni▒ wersj▒ Windows. Rozpoznawanie sprzΩtu w Windows 98 zosta│o podzielone na dwie fazy. W pierwszej system rozpoznaje urz▒dzenia wykorzystuj▒ce technologiΩ Plug & Play, w kolejnej za╢ (po restarcie komputera) instalator wyszukuje pozosta│y sprzΩt. Mimo ┐e baza program≤w obs│ugi sprzΩtu nowego systemu, zawieraj▒ca ponad 1200 nowych i unowocze╢nionych sterownik≤w, zosta│a znacznie powiΩkszona, ci▒gle jeszcze dyskietki ze sterownikami dostarczanymi przez producenta danego urz▒dzenia bΩd▒ mia│y zastosowanie. Odno╢nie instalacji jeszcze jedna uwaga dotycz▒ca upgrade'u. W wersji beta 3 (anglojΩzycznej) program instalacyjny nie pozwala│ na zainstalowanie Windows 98 na starszy system bΩd▒cy w innej wersji jΩzykowej (np. polskiej).

Nowy system, nowe mo┐liwo╢ci?

Pewn▒ rekompensat▒ du┐ej objΩto╢ci nowego systemu jest pojawienie siΩ nowego narzΩdzia o nazwie "Drive Converter (FAT32)". Umo┐liwia ono przekonwertowanie wybranego dysku na nowszy system plik≤w - FAT32, kt≤ry pozwala na lepsze wykorzystanie fizycznej pojemno╢ci dysk≤w twardych. Co bardziej istotne, konwersja taka jest mo┐liwa bez potrzeby usuwania lub modyfikowania partycji czy te┐ formatowania dysku. U┐ycie jednak tego narzΩdzia to swoiste uzale┐nienie siΩ od Windows 98, gdy┐ w przypadku zmiany systemu plik≤w na FAT32, u┐ytkownik traci mo┐liwo╢µ odinstalowania Windows 98 i przywr≤cenia starego systemu. Ponadto w takim przypadku niemo┐liwe staje siΩ wsp≤lne u┐ytkowanie np. Windows 98 i Windows NT 4.0, kt≤ry to system nie obs│uguje FAT32. Microsoft nie uwzglΩdni│ w swoim narzΩdziu konwersji odwrotnej, tj. z FAT32 na FAT (inaczej FAT16). WiΩc zanim u┐yjemy tego narzΩdzia, pamiΩtajmy, ┐e to - przynajmniej na razie - bilet w jedn▒ stronΩ.
Nowy system wyposa┐ony jest w znacznie lepsze narzΩdzia diagnostyczne pozwalaj▒ce na analizΩ uruchomionych program≤w, edycjΩ ustawie± startowych systemu oraz daj▒ce mo┐liwo╢µ archiwizacji co bardziej newralgicznych punkt≤w systemu. Interesuj▒cym narzΩdziem jest "System Configuration Utility". Za po╢rednictwem tego programu mamy podgl▒d wszystkich ustawie± systemu oraz mo┐liwo╢µ uruchomienia dodatkowych aplikacji konfiguracyjnych wbudowanych w Windows 98.

Szybko╢µ dzia│ania

Nie ma w▒tpliwo╢ci, ┐e aplikacje w Windows 98 uruchamiaj▒ siΩ znacznie szybciej ni┐ w Windows 95. Jednak nie od razu. Sama instalacja systemu nie powoduje wyra╝nych r≤┐nic w szybko╢ci dzia│ania, a w szczeg≤lno╢ci │adowania siΩ aplikacji do pamiΩci. Lepsze wyniki uzyskuje siΩ dziΩki specyficznemu dzia│aniu nowego systemu. Dok│adniej polega to na tym, ┐e Windows 98 przechowuje informacje o czΩsto╢ci uruchamiania konkretnych, zainstalowanych aplikacji. Efekt szybszego otwierania siΩ program≤w osi▒gniΩty zosta│ dziΩki wykorzystywaniu tych informacji przez program do defragmentacji dysku - "Disk Defragmenter". Program ten podczas optymalizacji dysku nie poprzestaje na ustawianiu plik≤w potrzebnych danej aplikacji w taki spos≤b, aby przyspieszyµ jej │adowanie, ale tak┐e analizuje, jak czΩsto u┐ytkownik uruchamia dany program i w zale┐no╢ci od tego ustawia upakowane w jednym miejscu na dysku pliki danej aplikacji b▒d╝ na pocz▒tku dysku (szybsze │adowanie), b▒d╝ w dalszej kolejno╢ci (wolniejsze │adowanie). Jak widaµ, uzyskanie lepszych w por≤wnaniu z Windows 95 osi▒g≤w nowego systemu wymaga zgrania wielu jego element≤w (choµby regularnego uruchamiania programu "Disk Defragmenter", w czym mo┐e pom≤c inna aplikacja Windows 98 o nazwie "Windows Tune-Up"). Metoda przechowywania danych o aplikacjach wymaga tego, ┐e musz▒ one trochΩ "posiedzieµ" na dysku u┐ytkownika, zanim system zoptymalizuje dysk pod k▒tem szybszego ich uruchamiania.
W przypadku osi▒g≤w znacznie istotniejszym aspektem od szybko╢ci │adowania aplikacji jest szybko╢µ dzia│ania tej┐e. Tutaj r≤wnie┐ spotkali╢my siΩ z nowo╢ci▒. Microsoft zastosowa│ technologiΩ "wyr≤wnywania" kodu aplikacji (tzw. Windows 98 Aligned Applications). Szczeg≤│y zawiera ramka "WinAlign - lepszy przydzia│ pamiΩci".

Stabilno╢µ systemu

Dla wielu u┐ytkownik≤w znacznie wiΩksze znaczenie ni┐ szybko╢µ ma stabilno╢µ dzia│ania systemu i aplikacji w nim uruchomionych. Wszyscy pamiΩtamy setki megabajt≤w r≤┐nych poprawek i patchy, jakie mia│y usprawniµ stabilno╢µ obecnego ju┐ od trzech lat systemu Windows 95. Czy zatem Windows 98 jest stabilniejszy? Odpowied╝ brzmi: tak. Podczas kilkumiesiΩcznego u┐ytkowania wersji beta 3 znacznie rzadziej byli╢my zmuszeni do restartu systemu z powodu zawieszenia siΩ jego dzia│ania. Co wa┐niejsze, niestabilno╢µ konkretnej aplikacji znacznie rzadziej powodowa│a za│amanie systemu. Windows 98 lepiej radzi sobie z wymuszeniem zamkniΩcia aplikacji za pomoc▒ sekwencji Ctrl-Alt-Delete. Ponadto Windows 98 zawiera programy narzΩdziowe pozwalaj▒ce - je╢li nie ustrzec siΩ problem≤w z systemem podczas dodawania nowego sprzΩtu, sterownik≤w czy nowych aplikacji - przynajmniej na obszern▒ diagnostykΩ wielu mo┐liwych problem≤w (szerzej o narzΩdziach konfiguracyjnych w Klubie U┐ytkownika na str. 88).

Interfejs u┐ytkownika

Wygl▒d interfejsu mo┐na w zasadzie skwitowaµ jednym zdaniem: Je╢li wiesz, jak wygl▒da Internet Explorer 4.0, to wiesz, jak wygl▒da Windows 98. Nowy system operacyjny automatycznie instaluje wspomnian▒ przegl▒darkΩ WWW bez mo┐liwo╢ci odinstalowania jej. Ten stan dotyczy jednak u┐ywanej w redakcji wersji beta 3 Windows 98. Mo┐liwe, ┐e na skutek potyczek Microsoftu z urzΩdem antymonopolowym Stan≤w Zjednoczonych w wersji handlowej Windows 98 zostanie to zmienione.
Tymczasem integracja interfejsu systemowego z Internet Explorerem zaowocowa│a tworem o nazwie "Active Desktop". Funkcjonalno╢µ takiego rozwi▒zania jest rzecz▒ nadzwyczaj sporn▒, wielu ceni sobie │atwo╢µ nawigowania po systemie na r≤wni ze stronami WWW, z drugiej strony wielu uwa┐a, ┐e takie rozwi▒zanie wymaga rezygnacji z przyzwyczaje± wyniesionych z poprzedniej wersji Windows. Ja zaliczam siΩ do tej drugiej grupy. Przy czym nie jest problemem wyb≤r samej przegl▒darki, gdy┐ mechanizm pojedynczego klikniΩcia na dowolny obiekt w systemie (plik, odno╢nik, dokument HTML itd.) dzia│a r≤wnie sprawnie w przypadku, gdy domy╢lnie ustawion▒ przegl▒dark▒ WWW nie jest Internet Explorer 4.0, a na przyk│ad Netscape Navigator 4.0.x. W takim przypadku klikniΩcie aktywnego elementu wywo│uje w│a╢nie przegl▒darkΩ Netscape'a. Pozostaje jednak kwestia przyzwyczaje±. Mo┐liwo╢µ otwarcia aplikacji czy te┐ dokumentu za po╢rednictwem pojedynczego klikniΩcia powoduje, ┐e wiele dotychczas intuicyjnie wykonywanych czynno╢ci trzeba bΩdzie opanowaµ od nowa. Przyk│adem mo┐e byµ np. zaznaczanie wielu plik≤w za pomoc▒ sekwencji "Shift + klikniΩcie" lub "Ctrl + klikniΩcie". Irytuj▒cy jest r≤wnie┐ spos≤b zmiany nazwy pliku, gdy┐ wypr≤bowana ju┐ metoda: klikniΩcie + przerwa + klikniΩcie w przypadku "Active Desktopu" nie skutkuje. Na szczΩ╢cie w Windows 98 uwzglΩdniono bardziej konserwatywnych u┐ytkownik≤w, udostΩpniaj▒c mo┐liwo╢µ wy│▒czenia "webopodobnego" interfejsu i powr≤t do klasycznych ustawie±.
Przydatn▒ nowo╢ci▒ w Windows 98 jest umieszczenie bezpo╢rednio na pulpicie folderu "My Documents", przechowuj▒cego domy╢lnie wszystkie stworzone przez nas dokumenty. Windows 98 udostΩpnia wreszcie │atw▒ mo┐liwo╢µ ustawienia stylu podgl▒du folder≤w, w tym tak┐e bardzo przydatn▒ dla folder≤w zawieraj▒cych pliki graficzne opcjΩ "Enable thumbnail view". Opr≤cz tego, mo┐liwo╢µ tworzenia na pasku zada± dodatkowych pask≤w narzΩdziowych (tzw. Toolbars), kt≤re mog▒ zawieraµ wybrane przez nas dokumenty b▒d╝ aplikacje, to element systemu pozwalaj▒cy na d│u┐sze zachowanie porz▒dku na pulpicie Windows.

WinAlign - lepszy przydzia│ pamiΩci

W przypadku Windows 95 w momencie uruchamiania aplikacji system │aduje program kopiuj▒c plik wykonywalny do dyskowej pamiΩci cache, nastΩpnie segmenty kodu programu s▒ │adowane do pamiΩci zorganizowanej w 4 kB strony. Powoduje to paradoksaln▒ sytuacjΩ: program w chwili startu u┐ywa dwukrotnie wiΩcej pamiΩci ni┐ wymaga│aby tego objΩto╢µ kodu wykonywalnego.
W przypadku Windows 98 problem ten rozwi▒zano w ten spos≤b, ┐e system potrafi uruchomiµ kod wykonywalny programu bezpo╢rednio z pamiΩci cache, bez potrzeby kopiowania segment≤w kodu do 4 kB stron pamiΩci. Tak wiΩc w tym przypadku uruchomiona aplikacja pracuje szybciej, gdy┐ w pamiΩci cache znajduj▒ siΩ gotowe do u┐ycia modu│y kodu programu, a program dziΩki temu mo┐e wykorzystaµ wiΩcej pamiΩci fizycznej. Efekt ten wymaga jednak u┐ycia systemu plik≤w FAT32, gdy┐ tylko w tym przypadku klaster dysku bΩdzie mia│ 4 kB, a wiΩc tyle samo, ile strona pamiΩci. Kolejnym wymogiem jest to, aby kod konkretnej aplikacji by│ zoptymalizowany pod k▒tem tej metody. Jak dot▒d jedynymi aplikacjami (poza programami wbudowanymi w Windows 98) spe│niaj▒cymi takie wymogi s▒ pakiety Office 95 i 97 Microsoftu. W przypadku innych aplikacji pom≤c mo┐e program WinAlign, wbudowany w Windows 98. Organizuje on kod znajduj▒cych siΩ na dysku u┐ytkownika aplikacji w wymagane 4 kB segmenty, dziΩki czemu mog▒ one korzystaµ z nowej metody przydzia│u pamiΩci.

Minimalne wymagania sprzΩtowe (wg ENTERA)

Procesor: Pentium 100 MHz lub szybszy

PamiΩµ: 16 MB RAM (rekomendowane 32 MB)

Dysk: min. o pojemno╢ci 1 GB (system + aplikacje)

WiΩcej zalet ni┐ wad

ZwiΩkszone osi▒gi Windows 98, lepsze zarz▒dzanie pamiΩci▒ oraz moc narzΩdzi diagnostycznych powoduj▒, ┐e jest on godny do╢wiadczonych u┐ytkownik≤w Windows, pamiΩtajmy jednak o wymaganiach systemu. Du┐a pojemno╢µ dysku twardego, minimum 32 MB pamiΩci (zw│aszcza przy "webopodobnym" interfejsie) to niezbΩdne elementy, w jakie powinien byµ wyposa┐ony komputer, z kt≤rym chcemy zacz▒µ u┐ywaµ nowego systemu.

Nowe aplikacje Windows 98

Automatic Skip Driver Agent

Opis:
W wypadku wadliwie dzia│aj▒cych sterownik≤w uniemo┐liwiaj▒cych prawid│owe dzia│anie systemu program ten zapamiΩtuje potencjalnie niebezpieczne programy obs│ugi pomijaj▒c ich │adowanie podczas startu systemu.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: \Windows\Asd.exe lub z menu "Tools" programu "System Information".

Chdoscp (DOS Code Page Changer)

Opis: NarzΩdzie umo┐liwiaj▒ce ustawienie wybranej strony kodowej dla DOS-u.
Instalowany przez system: nie.
Lokalizacja: CD-ROM:\tools\ResKit\Deploy\Chdoscp.exe.

Disk Cleanup

Opis: Automatycznie wykrywa, a nastΩpnie pozwala na usuniΩcie niepotrzebnych plik≤w (np. plik≤w tymczasowych) z dysku twardego.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Accessories => System Tools => Disk Cleanup.

Disk Defragmenter

Opis: Program ten wystΩpowa│ ju┐ w poprzedniej wersji Windows, lecz teraz zosta│ wzbogacony o mo┐liwo╢µ ╢ledzenia uruchamianych aplikacji i optymalizacji dysku na podstawie informacji o aplikacjach.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Acces-sories => System Tools => Disk Defragmenter.

Drive Converter (FAT32)

Opis: Konwerter z systemu plik≤w FAT (FAT16) na nowszy FAT32, przyspiesza to czas │adowania i pracy innych aplikacji, a tak┐e pozwala lepiej wykorzystaµ przestrze± dysku twardego.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Accessories => System Tools => Drive Converter (FAT32).

DVD Player

Opis: Odtwarzacz dysk≤w DVD-ROM; wymaga obecno╢ci napΩdu DVD w systemie.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Accessories => Entertainment => DVD Player.

FAT32 Conversion Information

Opis: NarzΩdzie wyliczaj▒ce potencjalny zysk pojemno╢ci na wybranym dysku u┐ywaj▒cym systemu FAT, przed jego konwersj▒ na FAT32.
Instalowany przez system: nie.
Lokalizacja: CD-ROM:\betaonly\fat32\fat32win.exe (*). * Program mo┐e byµ niedostΩpny w handlowej wersji nowego systemu.

FileWise

Opis: Generuje informacje o plikach. Pozwala zapisaµ uzyskane dane do pliku tekstowego (tab-delimited text).
Instalowany przez system: nie.
Lokalizacja: CD-ROM:\tools\ResKit\Diagnose\filewise.exe.

Link Check Wizard

Opis: Skanuje w│a╢ciwo╢ci skr≤t≤w do program≤w. Program informuje o skr≤tach odnosz▒cych siΩ do nie-istniej▒cych na dysku aplikacji i poz-wala je usun▒µ.
Instalowany przez system: nie.
Lokalizacja: CD-ROM:\tools\ResKit\Desktop\chklnks.exe.

Magnifier

Opis: PowiΩksza wybrany przez u┐ytkownika fragment ekranu. NarzΩdzie przydatne nie tylko dla gorzej widz▒cych u┐ytkownik≤w nowego systemu.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Accessories => Accessibility => Microsoft Magnifier.

Scheduled Tasks

Opis: Pozwala na ustawienie automatycznego uruchamiania wybranych aplikacji w okre╢lonym przez u┐ytkownika czasie (*).
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Accessories => System Tools => Scheduled Tasks. * Nie dotyczy aplikacji systemowych, ustawianych przez program "Windows Tune-Up".

System Configuration Utility

Opis: NarzΩdzie pozwalaj▒ce na ana-lizΩ i edycjΩ ustawie± startowych sys-tem≤w, ma wiele funkcji pomocnych podczas usuwania problem≤w z sys-temem. Opr≤cz tego daje mo┐liwo╢µ archiwizacji newralgicznych element≤w systemu.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: \Windows\System\Msconfig.exe lub z menu "Tools" programu "System Information".

System File Checker

Opis: Analizuje stan plik≤w systemo-wych, pozwala zachowaµ ich kopie bezpiecze±stwa, a w razie niezgodno╢ci umo┐liwia odzyskanie uszkodzonych plik≤w z archiwum lub z p│yty instalacyjnej Windows 98.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Acces-sories => System Tools => System File Checker.

System Information

Opis: NarzΩdzie wy╢wietlaj▒ce szczeg≤│owe informacje o konfiguracji ca│ego systemu (zar≤wno sprzΩtu jak i oprogramowania). Program ten jest tak┐e baz▒ startow▒ dla innych, podrzΩdnych aplikacji konfiguracyjnych.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Acces-sories => System Tools => System Information.

Tweak UI

Opis: Modu│ (biblioteka) Panelu Sterowania, udostΩpnia zaawansowane opcje dotycz▒ce konfiguracjiinterfejsu u┐ytkownika.
Instalowany przez system: nie.
Lokalizacja: CD-ROM:\tools\ResKit\Powertoy\tweakui.cpl.

USB View

Opis: Wy╢wietla dane urz▒dze± aktualnie pod│▒czonych do istnie-j▒cych port≤w USB w komputerze.
Instalowany przez system: nie.
Lokalizacja: CD-ROM:\tools\ResKit\Diagnose\usbview.exe.

Version Conflict Manager

Opis: Program wykrywaj▒cy konflikty sterownik≤w (niew│a╢ciwe wersje sterownik≤w). Umo┐liwia przywr≤cenie w│a╢ciwych sterownik≤w dla Windows 98.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: \Windows\Vcmui.exe lub z menu "Tools" programu "System Information".

WinAlign

Opis: Sprawdza pliki uruchamialne aplikacji znajduj▒cych siΩ na dysku u┐ytkownika i optymalizuje ich kod w celu lepszego wykorzystania pamiΩci.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: \Windows\System\Walign.exe.

Windows Registry Checker

Opis: Sprawdza poprawno╢µ Rejestru, w razie nieprawid│owo╢ci odtwarza Rejestr na podstawie wykonanej przez ten program kopii bezpiecze±stwa. Przechowuje do piΩciu ostatnich kopii bezpiecze±stwa.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: \Windows\Scanregw.exe lub z menu "Tools" programu "System Information".

Windows Tune-Up

Opis: Ustawia automatyczne uruchamianie aplikacji optymalizuj▒cych pracΩ systemu.
Instalowany przez system: tak.
Lokalizacja: Menu Start => Programs => Accessories => System Tools => Windows Tune-Up.

Uwaga:

Lokalizacja "Menu Start..." oznacza, ┐e aplikacje wybiera siΩ z zainstalowanego systemu (w opisany spos≤b).

Lokalizacja "CD-ROM:..." oznacza, ┐e aplikacja znajduje siΩ w podanej ╢cie┐ce na instalacyjnym dysku Windows 98.

Lokalizacja: "\Windows..." oznacza, ┐e program znajduje siΩ w katalogu, gdzie zainstalowano Windows 98. Naszym zdaniem Zalety: Drive Converter, lepsza organizacja plik≤w; szybsze │adowanie i dzia│anie aplikacji; du┐a liczba narzΩdzi konfiguracyjnych; dobre zabezpieczenie wa┐nych plik≤w systemowych; wielofunkcyjno╢µ interneto-podobnego interfejsu; paski narzΩdziowe (toolbars) na pasku zada±. Wady: objΩto╢µ (do 300 MB); system FAT32 - bilet w jedn▒ stronΩ; niezrozumia│e opcje konfiguracyjne dla mniej do╢wiadczonych; irytuj▒cy Active Desktop; du┐e wymagania interfejsu a'la WWW. Niewielka czΩ╢µ nowych narzΩdzi konfiguracyjnych systemu Windows 98

(c) Copyright LUPUS