Obecnie ich kszta│ty s▒ niemal idealnie dopasowane do d│oni, a przyciski znajduj▒ siΩ dok│adnie pod odpowiednimi palcami. Powstaj▒ specjalne wersje dla prawo- i leworΩcznych. MinΩ│y te┐ czasy, kiedy do obs│ugi joysticka wystarcza│a jedna rΩka. Nowoczesne urz▒dzenia tego typu maj▒ czasem nawet po kilkana╢cie przycisk≤w, kt≤re mo┐na dowolnie konfigurowaµ, by za ich pomoc▒ uzyskiwaµ niezliczone kombinacje klawiszy potrzebne np. do zadania sekretnego ciosu w grze Mortal Kombat czy te┐ do obs│ugi uzbrojenia my╢liwca. Pojawi│y siΩ r≤wnie┐ tzw. kapturki (ang. HAT) - cyfrowe manipulatory s│u┐▒ce np. do prze│▒czania widok≤w w symulatorach lotu lub do wykonywania innych zdefiniowanych przez u┐ytkownika dzia│a±. W ten spos≤b zbΩdna staje siΩ klawiatura, albowiem wszystkie wywo│ywane z niej dotychczas funkcje mo┐na przenie╢µ na konsolΩ joysticka.
ZwiΩkszy│y siΩ te┐ mo┐liwo╢ci sterowania. Po modelach, kt≤re oferowa│y tylko 2 stany wychylenia tzn. 0 i 1 (tzw. cyfrowe) nasta│ czas potencjometr≤w. DziΩki nim mo┐emy przekazywaµ informacje dotycz▒ce kierunku i stopnia wychylenia. Umo┐liwia to wykonywanie zar≤wno delikatnych, jak i ostrych manewr≤w. Takie dr▒┐ki okre╢lane s▒ mianem analogo-wych. Istniej▒ r≤wnie┐ modele pracuj▒ce w dw≤ch trybach, tzw. Dual-Mode (np. testowany A4-Tech JS-110), gdzie prze│▒czania miΩdzy trybami dokonuje siΩ przez odpowiednie ustawienie prze│▒cznika. Na rynku obecne s▒ r≤wnie┐ joysticki analogowe dzia│aj▒ce podobnie jak mysz, na elementach fotorezystancyjnych. Drug▒ grup▒ urz▒dze± przeznaczonych do obs│ugi gier s▒ joypady, kt≤re zosta│y zapo┐yczone z konsol wideo - s▒ identyczne pod wzglΩdem funkcjonalnym. Pracuj▒ one w trybie cyfrowym i przekazuj▒ ruch w o╢miu kierunkach: g≤ra, d≤│, lewo, prawo oraz czterech uko╢nych. Sterowanie odbywa siΩ poprzez manipulowanie krzy┐ykiem steruj▒cym, kt≤ry czΩsto oparty jest dla wygody na k≤│ku, dziΩki czemu kierunki uko╢ne mo┐na uzyskaµ przyciskaj▒c go w jednym tylko miejscu. Na rynku obecne s▒ r≤wnie┐ bezprzewodowe modele joypad≤w dzia│aj▒ce na podczerwie±. Opr≤cz p│ytki steruj▒cej joypady maj▒ liczne przyciski. Do standardu nale┐▒ dwa przyciski fire i ich zdublowane odpowiedniki autofire.
Trzeci▒ grupΩ tworz▒ pistolety. Dzia│aj▒ one podobnie jak pi≤ra ╢wietlne. Zawieraj▒ uk│ady optyczne, kt≤re przesy│aj▒ informacjΩ o czasie zapalenia siΩ plamki na ekranie monitora do karty i w ten spos≤b okre╢laj▒ miejsce, w kt≤re wycelowany jest pistolet. Firmy produkuj▒ce urz▒dzenia steruj▒ce do gier powinny zastanowiµ siΩ nad zintegrowaniem joysticka i pistoletu, tak by poza mierzeniem i strzelaniem mo┐na by│o siΩ jeszcze poruszaµ. By│by to ogromny prze│om w obs│udze tego typu gier.
Ostatni▒ grup▒ urz▒dze± sterowniczych s▒ wolanty. S▒ one czΩsto szczytem marze± wielu mi│o╢nik≤w symulator≤w, ale ze wzglΩdu na cenΩ by│y zwykle niedostΩpne dla przeciΩtnych u┐ytkownik≤w. Bardzo dobrze sprawdzaj▒ siΩ w grach wymagaj▒cych du┐ej precyzji (np. Microsoft Flight Simulator). CzΩsto maj▒ mo┐liwo╢µ zablokowania ruch≤w w ty│ i w prz≤d i staj▒ siΩ wtedy bardzo dobrymi kierownicami w r≤┐nego rodzaju wy╢cigach. Wolanty s▒ urz▒dzeniami analogowymi. WiΩksze ich skrΩcenie powoduje silniejsz▒ reakcjΩ sterowanego pojazdu. Maj▒ zwykle po kilka przycisk≤w do obs│ugi r≤┐nych oferowanych funkcji. Trzeba przyznaµ, ┐e gra z takim urz▒dzeniem dostarcza niepor≤wnanie wiΩcej wra┐e± ni┐ ze zwyk│ym joystickiem.
Opr≤cz wymienionych wy┐ej typ≤w od czasu do czasu powstaj▒ eksperymentalne modele, kt≤rych nie spos≤b zakwalifikowaµ do jakiejkolwiek kategorii. Przyk│adem takiego urz▒dzenia jest testowany CyberMan2 firmy Logitech. To ju┐ drugi produkt tej firmy (pierwszym by│ CyberMan) wytyczaj▒cy nowe kierunki w projektowaniu w pe│ni tr≤jwymiarowych urz▒dze± sterowniczych.

Joysticki - dodatki, czyli co warto mieµ

W nowoczesnych modelach czΩsto znajduj▒ siΩ urz▒dzenia, za kt≤re trzeba s│ono zap│aciµ, a ich przydatno╢µ pozostaje pod znakiem zapytania. Do takich dodatk≤w nale┐y np. kapturek (ang. HAT). S│u┐y on w zale┐no╢ci od gry np. do prze│▒czania widok≤w w symulatorze lotu (lub jazdy) czy te┐ do przesuwania siΩ w grze Descent. W sumie jest to przydatna rzecz i warto siΩ o ni▒ pokusiµ. Innym wbudowanym czΩsto urz▒dzeniem jest przepustnica (ang. throttle). S│u┐y ona np. do regulacji ci▒gu silnik≤w w symulatorach lotu. Jest do╢µ tanim dodatkiem, a przydaje siΩ szczeg≤lnie w dynamicznej walce w powietrzu, gdzie czΩsto trzeba zmieniaµ prΩdko╢µ samolotu, aby uzyskaµ przewagΩ. W grach przygodowych i zrΩczno╢ciowych raczej siΩ nie przydaje.
Niekt≤re joysticki maj▒ po kilka lub nawet kilkana╢cie przycisk≤w. CzΩsto pod│▒cza siΩ je wtedy w dw≤ch miejscach: do game-portu oraz miΩdzy klawiatur▒ a jednostk▒ centraln▒. Te modele zwykle │atwo siΩ konfiguruje i czΩsto dziΩki nim mo┐emy nie u┐ywaµ klawiatury, korzystaj▒c za ich pomoc▒ ze wszystkich potrzebnych funkcji. Istniej▒ jednak modele, kt≤re pod│▒cza siΩ tylko do game-portu. Te wymagaj▒ specjalnych sterownik≤w do obs│ugi dodatkowych klawiszy. Niestety wiΩkszo╢µ gier nie obs│uguje takich joystick≤w, dlatego przed zakupem trzeba siΩ upewniµ, czy dany model bΩdzie dobrze dzia│a│ w naszych ulubionych grach.
Jest r≤wnie┐ grupa joystick≤w nosz▒cych przyrostek 3D. Oznacza to, ┐e maj▒ one 3 osie obrotu. Dr▒┐ek mo┐na skrΩcaµ nie tylko wzd│u┐ osi X i Y, ale i wok≤│ ich osi wewnΩtrznej (pionowej), uzyskuj▒c w ten spos≤b mo┐liwo╢µ sterowania w trzecim wymiarze (o╢ Z). Jest to przydatne w symulatorach pojazd≤w powietrznych, chocia┐ niewielki zakres, w jakim mo┐emy skrΩciµ dr▒┐ek (ok. 40 stopni) jest za ma│y, by reakcja samolotu by│a nieprecyzyjna. Zwolennicy tr≤jwymiarowych przygod≤wek powinni siΩ bli┐ej zainteresowaµ dr▒┐kami 3D, poniewa┐ dobrze siΩ sprawdzaj▒ w tego typu grach.

A4 Tech

CyberGunner JS-110 (3) firmy A4 Tech - jedyny z testowanych modeli mo┐e pracowaµ jako joystick cyfrowy lub analogowy. Zmiany trybu dokonuje siΩ prze│▒cznikiem znajduj▒cym siΩ pod spodem dr▒┐ka. W trybie cyfrowym joystick przesy│a maksymalny sygna│ po przekroczeniu jakiej╢ warto╢ci wychylenia. Pod spodem CyberGunnera znajduje siΩ r≤wnie┐ prze│▒cznik, za pomoc▒ kt≤rego dokonuje siΩ wyboru pomiΩdzy kapturkiem a przepustnic▒. Konstrukcja tego modelu jest udana. Dobrze wyprofilowany dr▒┐ek z ma│▒ podstawk▒ na d│o± jest wygodny. Nie mo┐na r≤wnie┐ nic zarzuciµ rozmieszczeniu przycisk≤w.
Kolejnym produktem A4 Tech jest GamePad GP-9 (1). Ma on bardzo dobrze zro-bion▒ p│ytkΩ manipulacyjn▒, kt≤ra sprawia, ┐e bardzo │atwo uzyskuje siΩ ┐▒dany kieru-nek. Jego kszta│t jednak nie zosta│ dopracowany. R▒czki s▒ zdecydowanie za grube i zbyt kanciaste. R≤wnie┐ ich wygl▒d nie wzbudza zachwytu. Jest to niezbyt │adny, lecz solidny joypad.
Trzecim urz▒dzeniem jest PC-Gun (2). W sk│ad pakietu wchodzi pistolet, karta, kt≤r▒ po w│o┐eniu do slotu nale┐y po│▒czyµ jeszcze z kart▒ graficzn▒, oraz kompakt ze sterownikami i gr▒. Mo┐liwo╢ci i zasiΩg dzia│ania tego urz▒dzenia mocno mnie rozczarowa│y. Aby graµ, trzeba trzymaµ lufΩ tu┐ przy monitorze. Pojawi│y siΩ r≤wnie┐ k│opoty przy jego instalacji. Poniewa┐ jest to dopiero pierwszy model tego typu, wiΩc z pewno╢ci▒ nastΩpne bΩd▒ bardziej udane.

Logitech

W te╢cie bra│y udzia│ dwa urz▒dzenia firmy Logitech. Pierwsze z nich to WingMan Extreme Digital (1). Wraz z nim w pude│ku s▒ dwa kompakty. Na jednym z nich znajduj▒ siΩ sterowniki dla Windows 95, na drugim okrojona wersja gry X-Wing vs. Tie Fighter The Academy. Sam joystick nie wyr≤┐nia siΩ niczym szczeg≤lnym.
Ma sze╢µ przycisk≤w, przepustnicΩ i kapturek. Jest do╢µ twardy, ale ze wzglΩdu na du┐▒ masΩ oraz spor▒ podstawΩ opart▒ na gumowych n≤┐kach jest stabilny. Ma bardzo dobrze zrobiony dr▒┐ek, a tak┐e solidn▒ konstrukcjΩ.
Drugim, o wiele ciekawszym produktem Logitecha jest CyberMan2 (2). Tak┐e do niego do│▒czone s▒ kompakty ze sterownikami dla W 95 oraz okrojon▒ wersj▒ gry Descent II. Urz▒dzenie to zaprojektowane jest do poruszania obiektami w tr≤jwymiarze i robi to rewelacyjnie. Jest przy tym doskonale wykonane. Powierzchnia CyberMana pokryta jest specjalnym wzorem, dziΩki czemu rΩce siΩ nie ╢lizgaj▒ (nawet spocone z emocji). UwagΩ zwracaj▒ te┐ dobrze rozmieszczone klawisze, kt≤re dzia│aj▒ po prostu idealnie. S▒ przy tym w pe│ni konfigurowalne. Najwa┐niejsz▒ jednak czΩ╢ci▒ jest manetka. Mo┐na ni▒ wykonywaµ wszystkie rodzaje ruch≤w. Mimo ┐e ma niewielki moment wychylenia, op≤r jest tak dobrany, aby mo┐na by│o wykonywaµ ni▒ bardzo precyzyjne ruchy. Pierwsze wra┐enia z gry tym urz▒dzeniem s▒ niesamowite. Sterowany przez nas obiekt robi po prostu to, co u┐ytkownik robi z manetk▒: je╢li nadusza j▒ - statek opada, je╢li wyci▒ga - statek wznosi siΩ. Mo┐na jeszcze skrΩcaµ manetk▒, przesuwaµ j▒ r≤wnolegle na boki itd. Dla mi│o╢nik≤w Descenta CyberMan 2 jest wart ka┐dych pieniΩdzy. Tym lepiej wiΩc, ┐e jego cena - ok. 300 z│ - jak na tej klasy urz▒dzenie nie jest zab≤jcza.

Microsoft

SideWinder Force Feedback Pro to obecnie szczytowe osi▒gniΩcie w zakresie konstrukcji joystick≤w. Ma on aktywne uk│ady, kt≤re symuluj▒ drgania r≤┐nych mechanizm≤w, np. pi│y motorowej, karabinu, dzia│ka czy te┐ silnika samochodu. Opr≤cz wibracji, s│yszalne s▒ dodatkowo ich odg│osy. Przy maksymalnym ustawieniu si│y odrzutu, dr▒┐ek drga tak mocno, ┐e mo┐e to powa┐nie przeszkadzaµ, a nawet byµ szkodliwe. Producent ostrzega przed zbyt d│ugim korzystaniem z niego bez robienia przerw. Joystick ten, mimo i┐ znakomicie odzwierciedla zachowania u┐ywanych narzΩdzi, nie wszystkim bΩdzie siΩ podoba│. Drgania i ha│asy bowiem mog▒ siΩ znudziµ ju┐ po kilku minutach. Po wy│▒czeniu opcji Force Feedback staje siΩ on normalnym joystickiem. Warto zwr≤ciµ uwagΩ, ┐e jest to joystick cyfrowy, a zatem bardzo trwa│y i nie wymagaj▒cy kalibracji. Za pomoc▒ programu konfiguruj▒cego mo┐na regulowaµ jego twardo╢µ. Reakcje serwomechanizm≤w na ruchy dr▒┐kiem nie s▒ zbyt precyzyjne, co powoduje, ┐e gra siΩ nim po prostu dziwnie. Kolejnym jego mankamentem jest fakt, ┐e tylko nieliczne gry wykorzystuj▒ jego mo┐liwo╢ci.
W pakiecie z dr▒┐kiem znajduj▒ siΩ dwie gry: MDK Mission Laguna Beach oraz Interstate '76. Obie znakomicie wykorzystuj▒ liczne mo┐liwo╢ci joysticka. Pozostaje mieµ nadziejΩ, ┐e nowo powsta│e gry bΩd▒ przystosowane do wsp≤│pacy z tym urz▒dzeniem.

Primax - joysticki

Joysticki firmy Primax nie zachwycaj▒ funkcjonalno╢ci▒, chocia┐ mog▒ siΩ podobaµ. Najmniejszy z rodziny - Firestorm (4) - ma tylko 2 przyciski, jest twardy i ma niewielki zasiΩg wychyle±, w zwi▒zku z czym jest ma│o precyzyjny. Ma bardzo s│abe przyssawki, kt≤re mo┐na wyrwaµ u┐ywaj▒c niewielkiej nawet si│y. Dwa kolejne modele: UltraStriker (3) i UltraStriker Max (2) maj▒ te same funkcje i r≤┐ni▒ siΩ od siebie tylko wygl▒dem i rozmieszczeniem przycisk≤w. Pierwszy z nich ma bardziej ob│y kszta│t i wygodniej trzyma siΩ go w d│oni, jednak ma bardzo ╝le rozmieszczone przyciski. Drugi ma │atwo dostΩpne klawisze, jednak zbyt p│aska podstawka pod d│o± i ostre krawΩdzie powoduj▒, ┐e po kilkudziesiΩciu minutach gry zaczyna siΩ odczuwaµ b≤l w rΩce. Oba modele maj▒ cztery przyciski, cyfrowo sterowan▒ przepustnicΩ oraz kapturek. S▒ one do╢µ twarde i trudno je dobrze skalibrowaµ, poniewa┐ nie czuje siΩ miejsc, gdzie s▒ skrajne wychylenia. S▒ do╢µ masywne, ale ich du┐y ciΩ┐ar nie usprawiedliwia braku przyssawek. Oba maj▒ prze│▒czniki, kt≤rymi zmienia siΩ standard ich pracy. DostΩpne s▒ tryby ThrustMaster-FCS, CH FLIGHTSTICK PRO oraz zwyk│y joystick. Ostatnim w tej grupie jest Excalibur (1). Podobnie jak UltraStrikery mo┐e pracowaµ w trzech standardach, jednak jako jedyny ma do│▒czone na kompakcie sterowniki dla Windows 95, dziΩki czemu mo┐e wykorzystaµ wszystkie 8 przycisk≤w oraz HAT i przepustnicΩ jednocze╢nie. Niewiele mo┐na zarzuciµ kszta│towi dr▒┐ka i rozmieszczeniu przycisk≤w, kt≤re dzia│aj▒ bardzo precyzyjnie. PotΩ┐ny dr▒┐ek stylizowany na rΩkoje╢µ miecza daje oparcie dla rΩki, kt≤ra dziΩki temu mniej siΩ mΩczy. W przeciwie±stwie do UltriStriker≤w gra siΩ nim dobrze.

Primax - joypady

Do test≤w otrzymali╢my 2 modele firmy Primax: MEDIASTORM GamePad (2) i Conqueror (1). Pierwszy z nich to proste urz▒dzenie wyposa┐one w sze╢µ │atwo dostΩpnych przycisk≤w i nie najlepszy manipulator. Trudno na nim uzyskaµ kierunki uko╢ne. GamePada trzyma siΩ niezbyt wygodnie, a d│u┐sza gra powoduje b≤l d│oni. Conqueror ma dwana╢cie przycisk≤w. Niestety, a┐ sze╢µ z nich jest trudno dostΩpnych. Manipulator jest dobrze zaprojektowany, z zag│Ωbieniami i wystaj▒cymi punktami pozwalaj▒cymi pewnie siΩ po nim poruszaµ, ale przyciskanie manipulatora wymaga do╢µ du┐ej si│y i s▒ trudno╢ci z uzyskaniem kierunk≤w uko╢nych. GamePad wydawa│ siΩ wygodny w u┐yciu, szczeg≤lnie r▒czki wzbudza│y zaufanie. Okaza│ siΩ jednak niezbyt ergonomiczny i d│u┐sze granie mΩczy│o d│onie. Joypady Primaxa trudno zatem poleciµ do d│u┐szych zabaw, pomimo atrakcyjnego wygl▒du.

QuickShot - joysticki bia│e

Python 5 (3) firmy QuickShot to model cyfrowy. Seria ta jest dobrze znana posiadaczom komputer≤w Atari, a przeniesiona na platformΩ PC w dalszym ci▒gu dobrze s│u┐y mi│o╢nikom gier zrΩczno╢ciowych. Ma, jak zreszt▒ wszystkie modele firmy QuickShot, rewelacyjne przyssawki, kt≤re bardzo dobrze trzymaj▒ siΩ powierzchni. Plastikowa konstrukcja nie wzbudza zaufania, a ma│y zakres ruchu dr▒┐ka dodatkowo nara┐a go na uszkodzenie. Polecam go raczej spokojnym u┐ytkownikom. Dr▒┐ek jest dobrze dopasowany do d│oni. Ma on jeszcze jedn▒ unikaln▒ cechΩ - jego wymiary s▒ tak dobrane, ┐e mo┐na oprzeµ d│o± o jego podstawΩ, co bardzo pomaga przy d│ugim u┐ywaniu. Innym produktem QuickShota jest Skyhawk (4). Tak jak Python ma on dwa przyciski fire, jest jednak joystickiem analogowym. Wygl▒da raczej brzydko, a kszta│t jego dr▒┐ka pozostawia wiele do ┐yczenia, lecz zaskakuj▒co dobrze dzia│a w symulatorach. Jest to stary, sprawdzony model. Kolejny model to Avenger Pro (2). Wyposa┐ony jest w przepustnicΩ oraz prze│▒cznik autofire znajduj▒cy siΩ pod kciukiem. Dr▒┐ek ma nieskomplikowany kszta│t, ale dziΩki temu, ┐e jest do╢µ ma│y, dobrze siΩ go trzyma. TrochΩ bardziej skomplikowanym od niego modelem jest Super Warrior (1). Ma on cztery przyciski fire, czyli o dwa wiΩcej ni┐ Avenger i jest masywniejszy. Lepiej te┐ obs│uguje siΩ w nim przepustnicΩ. Obydwoma joystickami bardzo dobrze siΩ lata, a to dziΩki du┐emu zakresowi wychyle±. Warrior ma w│a╢ciwie tylko jedn▒ wadΩ: przyciski zachowuj▒ siΩ do╢µ g│o╢no, co jednak zbytnio nie przeszkadza. Gor▒co go polecam ze wzglΩdu na bardzo dobre mo┐liwo╢ci w stosunku do ceny.

QuickShot - joysticki czarne

Warrior 5 (3) jest modelem dwuprzyciskowym. Jako jeden z niewielu joystick≤w ma re-gulacjΩ twardo╢ci. Kszta│t dr▒┐ka jest dobrze dopasowany do d│oni, chocia┐ przyda│aby siΩ podp≤rka. Ma bardzo dobre przyssawki. Model ten jest prosty, ale dobrze wykonany, dziΩki czemu na pewno znajdzie nabywc≤w. Skymaster (2) to bardzo solidny, aczkolwiek nie grzesz▒cy urod▒ joystick. Ma HAT oraz przepustnicΩ i jest zgodny z Thrustmasterem. Niestety, nie zosta│ wyposa┐ony w przyssawki, co jest du┐ym niedopatrzeniem, dlatego joystick ten nie jest wystarczaj▒co stabilny. Na dr▒┐-ku ma gumΩ oraz podp≤rkΩ i dziΩki temu │atwiej go trzymaµ, a d│o± mniej siΩ mΩczy. Model Strato Warrior (1) zosta│ wyposa┐ony w peda│, kt≤ry, choµ nie wygl▒da na zbyt solidny, jest wystarczaj▒co wytrzyma│y. Wymaga jednak u┐ycia do╢µ du┐ej si│y. Dzieci mog▒ mieµ z tym problemy, trudniej im bΩdzie wtedy u┐ywaµ funkcji przepustnicy. Design tego modelu mo┐e siΩ podobaµ. Joystick jest stabilny, mimo ┐e nie ma przyssawek. Wyposa┐ony w podp≤rkΩ dr▒┐ek jest zaprojektowany niemal doskonale. Jedynym mankamentem jest przycisk fire znajduj▒cy siΩ pod ma│ym palcem. Trudno jest wyczuµ, kiedy zosta│ wci╢niΩty. Innym niedopatrzeniem jest brak manipulatora HAT, kt≤ry powinien byµ obecny w joysticku tej klasy.

QuickShot - joypady

Model StrikePad (2) ma osiem dobrze u│o┐onych przycisk≤w. Cztery z nich mo┐na dodatkowo konfigurowaµ za pomoc▒ prze│▒cznik≤w znajduj▒cych siΩ na ╢rodku urz▒dzenia. Umo┐liwiaj▒ one cztery tryby pracy: wy│▒czony, turbo1, turbo2 oraz auto. P│ytka manipulatora jest dobrze wykonana, nie ma problem≤w z uzyskaniem ┐▒danego kierunku. Jest osadzona w zag│Ωbieniu, co nie pozwala zsun▒µ siΩ kciukowi z k≤│ka. R▒czki do trzymania s▒ jednak trochΩ za kr≤tkie i przez to niezbyt wygodne.
Ta±szym modelem jest Commandpad (1). Dzia│a jednak bardzo dobrze. Ma sze╢µ bardzo dobrze zaprojektowanych klawiszy. ªrodkowe maj▒ na szczycie wystaj▒cy czubek, dziΩki czemu │atwo siΩ zorientowaµ, na kt≤rym przycisku trzymamy w│a╢nie palec. Opr≤cz tego do╢µ wyra╝nie wystaj▒ one ponad obudowΩ i maj▒ bardzo dobrze wyczuwalny moment naci╢niΩcia (click). Manipulator dzia│a lekko i precyzyjnie, osadzony jest - podob-nie jak w StrikePadzie - w niewielkim zag│Ωbieniu. Pomimo braku r▒czek jego niewielki ciΩ┐ar sprawia, ┐e trzyma siΩ go wygodnie.

QuickShot - ProWheel

Niew▒tpliwie wolant ten zachwyca wygl▒dem. Niestety, tego samego nie mo┐na powiedzieµ o jego funkcjonalno╢ci. NajwiΩksz▒ jego wad▒ jest bardzo ma│y zakres wychyle±. R≤wnie┐ spos≤b, w jaki uzyskujemy ruch w prz≤d i w ty│, jest do╢µ k│opotliwy, chocia┐ mo┐liwy dziΩki dobrym przyssawkom. ProWheel nie nadaje siΩ za bardzo do symulator≤w lotu ze wzglΩdu na ma│▒ precyzjΩ. W symulatorach samochod≤w za╢ niepotrzebny jest ruch kierownicy w prz≤d i w ty│. Do tego produktu firma QuickShot do│▒cza peda│, przydatny w wy╢cigach, zw│aszcza ┐e przyspieszanie poprzez wciskanie kierownicy nie jest wygodnym rozwi▒zaniem. Oczywi╢cie wolant ten zawiera przepustnicΩ, ale u┐ywaj▒c peda│u nie trzeba zdejmowaµ r▒k z kierownicy. Opr≤cz tego ProWheel obs│uguje 4 przyciski fire z mo┐liwo╢ci▒ prze│▒czenia ich na ogie± ci▒g│y. Ma on jeszcze dwa przyciski do regulacji ci▒gu silnik≤w, lecz za ich pomoc▒ mo┐liwe do uzyskania s▒ tylko warto╢ci maksymalne i minimalne.

QuickShot - Squadron Commander

Squadron Commander sk│ada siΩ w│a╢ciwie z dw≤ch czΩ╢ci, kt≤re rozsun▒µ mo┐na na odleg│o╢µ niemal 18 cm. Przepustnica dzia│a bardzo dobrze, daj▒c poczucie pe│nej kontroli. Jest ona wyposa┐ona w sze╢µ przycisk≤w oraz prze│▒cznik. W jej podstawie znajduj▒ siΩ przyciski Program i Normal s│u┐▒ce do konfigurowania klawiszy, diody natomiast informuj▒ o trybie, w jakim obecnie pracuje Commander. Dr▒┐ek sterowy jest zapo┐yczony z QuickShota Skymaster. Squadron Commander jest w pe│ni programowalnym joystickiem. Pakiet zawiera dyskietkΩ z instalatorem, niestety tylko dla DOS. Program konfiguracyjny zawiera predefiniowane ustawienia do 20 gier wymienionych na opakowaniu. Oczywi╢cie mo┐na r≤wnie┐ samemu zdefiniowaµ i zapisaµ konfiguracjΩ klawiszy do r≤┐nych gier. Joystick ten pod│▒cza siΩ za pomoc▒ trzech kabli. Jeden wpina siΩ do game-portu, drugi do gniazda klawiatury, w trzeci natomiast wk│ada siΩ wtyczkΩ klawiatury. Jest to do╢µ skomplikowane urz▒dzenie, oferuj▒ce jednak szerokie mo┐liwo╢ci. Warto siΩ nad nim zastanowiµ przy wyborze joysticka.

Trust

Joystick Killer Cobra (2) ma cztery przyciski, HAT, przepustnicΩ oraz dwa prze│▒czniki. Pierwszy s│u┐y do w│▒czania i wy│▒czania autofire'a, drugi natomiast do wyboru miΩdzy manipulatorem HAT a przepustnic▒, poniewa┐ oba te urz▒dzenia pracuj▒ na kanale 4 game-portu. Killer Cobra ma bardzo du┐y zasiΩg wychylenia dr▒┐ka, dziΩki czemu mo┐na uzyskaµ du┐▒ precyzjΩ manewr≤w. Ma on atrakcyjny wygl▒d i jest dobrze dopasowany do d│oni. Kszta│t kapturka bardzo u│atwia pos│ugiwanie siΩ nim, jednak rozk│ad przycisk≤w fire pozostawia wiele do ┐yczenia. S▒ one zbyt oddalone od siebie, przez co du┐o czasu traci siΩ na przeniesienie kciuka z jednego na drugi. Czwarty klawisz znajduje siΩ pod ma│ym palcem i jest niemal niewyczuwalny, jednak do╢µ dobrze siΩ go u┐ywa. Pod spodem joysticka zosta│y umieszczone dwa potencjometry centruj▒ce. Joystick Predator Extreme (1) ma cztery przyciski fire oraz 12 klawiszy, kt≤rych konfiguracje mo┐na zapisaµ w 2 bankach. Podobnie jak Killer Cobra jest wyposa┐ony w manipulator i przepustnicΩ oraz korektory umieszczone na spodzie. Joystick ten ma obrotowy dr▒┐ek, tzn. mo┐na po odkrΩceniu ╢ruby znajduj▒cej siΩ pod spodem przekrΩciµ go i dopasowaµ jego ustawienie do w│asnych upodoba±. Predator Extreme │▒czy siΩ nie tylko z game portem, ale r≤wnie┐ za pomoc▒ przej╢ci≤wki pod│▒cza siΩ go miΩdzy klawiaturΩ i jednostkΩ centraln▒. Programowanie klawiszy jest bardzo │atwe. Tak jak Cobra, ma bardzo du┐y k▒t maksymalnego wychylenia. Do wad Predatora nale┐y z│y rozk│ad klawiszy fire. Ponadto s▒ one zbyt ma│e i ciΩ┐ko je wcisn▒µ. W testach uczestniczy│ r≤wnie┐ wolant Thunder Wheel 3D (3). Jego funkcjonalno╢ci niewiele mo┐na zarzuciµ. Mo┐e jedynie to, ┐e kierownica znajduje siΩ zbyt wysoko. Ma do╢µ du┐y zakres skrΩtu, dobrze dostΩpne klawisze i bardzo przydatn▒ blokadΩ ruchu, dziΩki kt≤rej ze ster≤w samolotu mo┐na przemieniµ go w zwyczajn▒ kierownicΩ do wy╢cig≤w samochodowych. Na spodzie wolanta znajduj▒ siΩ cztery przyssawki s│u┐▒ce do przymocowania go do blatu sto│u lub biurka. Ostatnim testowanym produktem firmy Trust by│ joypad Sight Fighter Digital (4). Ma on sze╢µ │atwo dostΩpnych przycisk≤w oraz dodatkowo 2 przyciski turbo, kt≤rych szybko╢µ regulowana jest prze│▒cznikiem. Jego ergonomiczny kszta│t sprawia, ┐e ╢wietnie le┐y w d│oniach. W ╢rodku p│ytki manipulacyjnej znajduje siΩ otw≤r, w kt≤ry wkrΩca siΩ ma│y metalowy dr▒┐ek, by uzyskaµ w ten spos≤b niedu┐y, lecz bardzo wygodny cyfrowy joystick. Mo┐na te┐ przymocowaµ go do biurka za pomoc▒ przyssawek, co jest rzadko spotykanym, a bardzo ciekawym i przydatnym rozwi▒zaniem.

Co wybraµ?

Najciekawsz▒ pozycj▒ w╢r≤d testowanych urz▒dze± by│ CyberMan firmy Logitech. Jak dot▒d, to najlepsze urz▒dzenie do sterowania w trzech wymiarach. Odkryciem okaza│ siΩ r≤wnie┐ Microsoft Side Winder Force Feedback Pro, ale to du┐y wydatek, na kt≤ry staµ nielicznych. W╢r≤d ta±szych propozycji zwracam uwagΩ na QuickShota Super Warrior, kt≤ry ma 4 przyciski, przepustnicΩ oraz solidne przyssawki i charakteryzuje siΩ du┐ym k▒tem wychylenia. Mi│o╢nikom gier zrΩczno╢ciowych polecam pad Sight Fighter Digital firmy Trust - wygodny, precyzyjny i dobrze wyprofilowany.

Joysticki dostarczyli

• PrzedsiΩbiorstwo Handlowe "Ab", 51-416 Wroc│aw, ul. Ko╢cierzy±ska 32, tel. (0-71) 3252671, faks 3252212.
• Megabajt, 01-793 Warszawa, ul. Rydygiera 8, tel. (0-22) 6331199, faks 6698606.
• Microsoft, 00-844 Warszawa, ul. Grzybowska 80/82, tel. (0-22) 6615400.
• Tornado, 00-957 Warszawa, ul. Kierbedzia 4, tel./faks (0-22) 6512401.

(c) Copyright LUPUS