Miodek na emeryturΩ?

Magazyn

Szkie│ko w oko
Miodek na emeryturΩ?

Bogus│aw Jackowski

Z g≤ry siΩ zastrzegam, ┐e ja pana profesora Miodka niezwykle ceniΩ i ┐yczy│bym sobie, i innym, by jak najd│u┐ej nie przechodzi│ na emeryturΩ. Niestety, zacne plany pana profesora trafi│y na pod│y czas - czas burzliwego rozwoju technologicznego. ¼r≤d│em biedy jest przede wszystkim to, ┐e nowa technologia powstaje g│≤wnie poza granicami Polski, tym samym s│ownictwo te┐. Na domiar z│ego prym w wymy╢laniu nowo╢ci technologicznych wiedzie kraj, w kt≤rym litery z r≤┐nymi ozd≤bkami, takimi jak ogonki czy akcenty, uwa┐ane s▒ za "funny characters" - zabawne znaki. Ma to swoje wcale nie zabawne konsekwencje.
Znam wielu dzielnych, kt≤rzy wbrew wszystkiemu staraj▒ siΩ u┐ywaµ eleganckiej technicznej polszczyzny i starannie dobieraj▒ t│umaczenia importowanych pojΩµ. Podziwiam ich, staram siΩ na╢ladowaµ, ale przecie┐ mam ╢wiadomo╢µ, ┐e nic nie powstrzyma powodzi obcego s│ownictwa. "Interfejs" i "drajwer" wesz│y do potocznego jΩzyka polskiego i nic na to poradziµ siΩ nie da. Czy przepiΩkna Panamiodkowa polszczyzna zostanie wyparta przez ┐argon w rodzaju "skonektowa│ siΩ z hostem i │ejtuje na replaj?" Oby nie. Jakie╢ szanse na to s▒, w ko±cu "holajza" z humoreski Tuwima przetrwa│a jedynie jako ┐art. Trudno jednak o niez│omny optymizm, bowiem s│ownictwo to p≤│ biedy - i tak ogromna liczba s│≤w w jΩzyku polskim, zw│aszcza okre╢le± technicznych, jest pochodzenia obcego. Po jakim╢ czasie s│owa brzmi▒ce z pocz▒tku dziwacznie wtapiaj▒ siΩ w rodzime brzmienie, nabieraj▒ swojskiej wymowy i odmiany, i dzi╢ ju┐ chyba nikt nie bΩdzie kruszy│ kopii o to, by s│owo "│an", jako wywodz▒ce siΩ z niemieckiego "lehen", zast▒piµ rodzimym s│owem "w│≤ka".
Jednak nie tylko w s│ownictwie problem. Ogromny wp│yw na kszta│towanie jΩzyka wywiera tak┐e s│owo pisane. Z tego punktu widzenia niebezpiecznym wrogiem kultury jΩzykowej jest Internet. Jest to paradoksalne, gdy┐ dostrzegam przeogromne mo┐liwo╢ci kulturotw≤rcze tkwi▒ce w Internecie, ale na razie pozostaj▒ one - by u┐yµ okre╢lenia popularnego w ╢wiecie internetowym - w sferze wirtualnej. Sfera realna za╢ przepojona jest infantylizmem, przejawiaj▒cym siΩ w zastΩpowaniu s│owa ilustracj▒, przy czym ilustracja jest z regu│y kiepskiej jako╢ci, za to siΩ rusza i wydaje d╝wiΩk. Tak wygl▒da nowa mowa. »eby nikt siΩ nie po│apa│ o co chodzi, ukuto na ten infantylizm m▒dre s│owo - p≤ki co bez s│owa jednak ani rusz - "multimedia". Wracamy wiΩc do pisma obrazkowego. Piktogramy, coraz powszechniej zwane ikonami (jak nazywaµ w takim razie ikony?) dok│adaj▒ sw≤j kamyczek do ogr≤dka infantylizmu. Kamyczek ten nosi nazwΩ "juzer-frendly interfejs".
Ale prawdziwa zaraza to internetowa epistolografia. Kto dzisiaj pisze listy na papierze? Je╢li nawet jeszcze pisze, to niebawem przestanie i bΩdzie korzysta│ z poczty elektronicznej, gdzie tymczasem niepodzielnie zapanuje pisanie byle czego i byle jak, u┐ywanie skr≤t≤w, makaronizm≤w, no i przede wszystkim bΩdzie obowi▒zywa│ ca│kowity zakaz stosowania polskich liter. Ma│e s▒ szanse, ┐e jaki╢ "standard" wygra, a ┐eby listy nie przychodzi│y w postaci krzaczk≤w-maczk≤w, trzeba bΩdzie unikaµ polskich znak≤w diakrytycznych.
Na sw≤j w│asny u┐ytek stosujΩ notacjΩ dwuznakow▒: piszΩ /a zamiast ▒, /c zamiast µ i tak dalej. Ten system ma jedn▒ podstawow▒ zaletΩ - przechodzi g│adko przez wszelkie │▒cza internetowe. Ma jednak przykr▒ wadΩ - kilka razy zosta│em zbesztany, bo ponoµ trudno siΩ to czyta. Wydawa│o mi siΩ, ┐e ka┐dy, kto klepn▒│ parΩ razy w klawiaturΩ komputerow▒, da sobie radΩ z zamian▒ "ciach≤w" na sw▒ ulubion▒ postaµ. Okazuje siΩ, ┐e przy dzisiejszym zaawansowaniu technologicznym nie jest to zadanie trywialne.
Ciekawe, ┐e jako╢ nie rodzi gwa│townych protest≤w pisanie fonetyczne, np. "rurza" zamiast "r≤┐a". Coraz czΩ╢ciej spotykam siΩ z tym obyczajem w korespondencji elektronicznej. Tylko nie m≤wcie o tym profesorowi Miodkowi...

Bogus│aw Jackowski sentymentalny sceptyk (jak sam siebie okre╢la), od przesz│o µwierµ wieku paraj▒cy siΩ informatyk▒. Zwolennik oprogramowania solidnego. Hobby - typografia komputerowa.