Pocz▒tki

Gwa│towny wzrost mocy obliczeniowej komputer≤w w naturalny spos≤b poci▒gn▒│ za sob▒ powolne odchodzenie od magicznej linii komend i d▒┐enie do opracowania ╢rodowiska graficznego, znacznie bardziej przyjaznego dla u┐ytkownika i upraszczaj▒cego jego pracΩ. Tendencja ta nie ominΩ│a tak┐e system≤w unixowych i dlatego naukowcy z Massachusetts Institiute of Technology, przy wsparciu finansowym DEC i IBM, rozpoczΩli projekt Athena d▒┐▒cy do opracowania jednolitego, niezale┐nego od platformy sprzΩtowej ╢rodowiska graficznego. W 1987 r., po utworzeniu przez dwunastu znanych producent≤w X Consortium, pojawi│a siΩ pierwsza nieeksperymentalna wersja X Windows, czyli X11R1. System X Windows cechuje otwarto╢µ, architektura klient-server, przezroczyto╢µ sieciowa, a przede wszystkim wydajno╢µ niespotykana w╢r≤d innych system≤w okienkowych.

Xfree86

Praca na kilku wirtualnych niezale┐nych "biurkach" (desktops) to codzienno╢µ, gdy u┐ywamy X-Windows

Xfree86 jest opracowan▒ przez zesp≤│ o tej samej nazwie wersj▒ systemu X Windows dostarczan▒ wraz z dystrybucjami LINUX-a.
Autorzy w szczeg≤lny spos≤b zadbali o wydajn▒ obs│ugΩ przez serwer X11 popularnych kart graficznych, przeznaczonych dla komputer≤w PC.
Najwa┐niejszym plikiem konfiguracyjnym systemu XF86 jest /etc/X11/XF86Config. Zawiera on w odpowiednich sekcjach informacje o czcionkach, tabelach kolor≤w, opcjach serwera, klawiaturze, myszy, monitorze, karcie grafiki. U┐ytkownik nie musi jednak modyfikowaµ rΩcznie pliku XF86Config (chocia┐ umo┐liwia to pe│n▒ kontrolΩ nad systemem) - do dyspozycji ma programy konfiguracyjne, takie jak: xf86config, Xconfigurator (dystrybucja RedHat) oraz XF86Setup (dystrybucje Debian i Slackware). Pierwszy z wymienionych program≤w jest standardowym tekstowym programem konfiguracyjnym, dwa pozosta│e oferuj▒ przyjazny interfejs graficzny. Konfiguracja za pomoc▒ tych program≤w jest oparta na wybraniu z list odpowiednich parametr≤w:

• Wyb≤r serwera X11 - pozwala okre╢liµ serwer dla karty, kt≤r▒ posiadamy. Opr≤cz standardowych kart VGA, SVGA do wyboru mamy tak┐e dedykowane serwery dla kart z uk│adami r≤┐ych firm, np.: S3 Trio, S3 Virge itd.
• Okre╢lenie uk│adu klawiatury - pozwala na ustawienia uk│adu klawiatury (np. polski, programisty).
• Wyb≤r rodzaju monitora oraz okre╢lenie jego czΩstotliwo╢ci - podane tu wielko╢ci zadecyduj▒ o dostΩpnych trybach graficznych, nale┐y por≤wnaµ podawane warto╢ci z instrukcj▒ obs│ugi monitora, aby unikn▒µ jego uszkodzenia. Podanie odpowiednich warto╢ci spowoduje, ┐e w czasie uruchamiania trybu graficznego serwer sprawdzi, czy nie przekracza on czΩstotliwo╢ci granicznych monitora i ewentualnie odrzuci dany tryb. W czasie pracy systemu mo┐liwa jest zmiana tryb≤w za pomoc▒ klawiszy [Ctrl+Alt++] oraz [Ctrl+Alt+-]. Okre╢lenie dodatkowych parametr≤w karty graficznej, takich jak uk│ad czasowy czy te┐ uk│ad RAMDAC. Je╢li nie dysponujemy tymi informacjami lepiej nie okre╢lajmy typ≤w tych uk│ad≤w - podanie informacji domniemanych mo┐e uniemo┐liwiµ prawid│owe dzia│anie serwera.
• Okre╢lenie rodzaju myszy - w tym miejscu okre╢lamy, jak▒ mysz▒ dysponujemy oraz w przypadku myszy dwuprzyciskowej mo┐emy w│▒czyµ emulacjΩ trzeciego przycisku. FunkcjΩ trzeciego przycisku przejmuje jednoczesne naci╢niΩcie obu przycisk≤w myszy. Dodatkowo, w programie Xconfigurator dostarczanym z pakietem RedHat, mo┐emy zaznaczyµ dostΩpne tryby graficzne, kt≤rych definicjΩ chcemy w│▒czyµ do odpowiedniej sekcji pliku XF86Config. Ostatnim krokiem jest zapisanie konfiguracji i uruchomienie X Window za pomoc▒ polecenia: startx.

Kolejnymi wa┐nymi czynno╢ciami s▒: wyb≤r klienta (mened┐era okien) i jego konfiguracja. U┐ytkownik kontaktuje siΩ z systemem (a dok│adniej z serwerem X11) za pomoc▒ w│a╢nie mened┐era okien (klienta X11). DostΩpne s▒ rozmaite mened┐ery okien: twm, olvm, afterstep (polecam) oraz najpopularniejszy obecnie fvwm. R≤┐nica pomiΩdzy nimi to przede wszystkim wygl▒d okien i pliki konfiguracyjne. Zmiana klienta dokonywana jest w pliku /etc/X11/xinit/xinitrc lub pliku Xclients je╢li istnieje. Jak ju┐ wspomnia│em klienci posiadaj▒ w│asne pliki konfiguracyjne. Dla przyk│adu plikami konfiguracyjnym najpopularniejszego mened┐era okien fvwm s▒ (miΩdzy innymi):

• /usr/lib/X11/fvwm/system.fvwmrc - podstawowe parametry;
• /usr/lib/X11/fvwm/fvwm.options - kolory, czcionki, wygl▒d;
• /usr/lib/X11/fvwm/fvwm.functions - przypisanie dzia│a± zwi▒zanych z mysz▒ i klawiatur▒ do funkcji;
• /usr/lib/X11/fvwm/fvwm.goodstuff - pozwala na dodanie program≤w u┐ytkowych do paska ikon.

Pliki te opatrzone s▒ uwagami, proponujΩ po zrobieniu kopii zapasowych poeksperymentowaµ z r≤┐nymi ustawieniami.

(c) Copyright LUPUS