E nter.net  


Formaty audio
D╝wiΩki zapl▒tane w sieci
Andrzej Paj▒k


W ci▒gu ostatnich dw≤ch lat strony internetowe zaczΩ│y b│yszczeµ feeri▒ barw, zabawnych animacji i d╝wiΩk≤w. Jednak nie ka┐dy potrafi w│a╢ciwie przygotowaµ strony wzbogacone tego typu fajerwerkami. Dlatego postaram siΩ przedstawiµ przynajmniej czΩ╢µ tego zagadnienia - d╝wiΩk na stronach WWW.

AIFF i WAV


Dwa najpopularniejsze formaty pozwalaj▒ce na cyfrowy zapis d╝wiΩku o jako╢ci p│yty kompaktowej (pr≤bkowanie 44 KHz, rozdzielczo╢µ 16 bit≤w, stereo) WAV (Windows) i AIFF (Macintosh) maj▒ tylko jedn▒ wadΩ, wielko╢µ zapisywanego pliku - 172 kB na jedn▒ sekundΩ d╝wiΩku. Efektem tego jest to, ┐e ╢ci▒gniΩcie 1 sekundy d╝wiΩku takiej jako╢ci modemem 33,6 kbps zajmuje 45 sekund. Dlatego, je┐eli chcemy wykorzystaµ ten format zapisu d╝wiΩku, musimy zrezygnowaµ z jego jako╢ci. Tutaj do wyboru mamy kilka mo┐liwo╢ci: zmniejszenie do 8 bit≤w rozdzielczo╢ci pr≤bkowanego d╝wiΩku, rezygnacja z d╝wiΩku stereo i zmniejszenie, maj▒c na wzglΩdzie efekt ko±cowy, czΩstotliwo╢ci pr≤bkowania do 22.050 Hz, a nawet 8000 Hz. Wtedy zapisana z najni┐sz▒ jako╢ci▒ (8000 Hz, 8 bit≤w, mono) sekunda d╝wiΩku zajmie tylko 8 kB miejsca, a jako╢µ zbli┐ona bΩdzie do audycji nadawanych na falach kr≤tkich. Aby umie╢ciµ na stronie WWW odno╢nik do pliku WAV, musimy w skrypcie HTML napisaµ:
<A HREF="dzwiΩk.wav">MUZYCZKA</A>

Format AU


Pliki z rozszerzeniem AU s▒ nastΩpstwem stworzonego przez ameryka±ski przemys│ telefoniczny standardu, kt≤ry szeroko stosuje firma SUN. Internetowe pliki zapisywane w tym formacie cechuj▒ siΩ monofonicznym d╝wiΩkiem, 8-bitow▒ rozdzielczo╢ci▒ i czΩstotliwo╢ci▒ pr≤bkowania 8000 Hz. Niestety, te parametry to wszystko, co z tego formatu mo┐na wydobyµ. Je┐eli nie zaspokajaj▒ one naszych potrzeb, warto skorzystaµ z formatu WAW. Aby umie╢ciµ na stronie WWW odno╢nik do pliku AU, musimy w skrypcie HTML napisaµ:
<A HREF="dzwiΩk.au">MUZYCZKA</A>

MPEG Audio


MPEG jest skr≤tem od Motion Picture Expert Group, grupa ta stworzy│a algorytmy kompresji i zapisu plik≤w multimedialnych, ze szczeg≤lnym naciskiem na obraz. Jednak to wcale nie prze-szkadza, aby wykorzystaµ go do zapisu tylko ╢cie┐ki d╝wiΩkowej. NajwiΩksz▒ zalet▒ tego zapisu jest mo┐liwo╢µ skompresowania pliku typu WAV do MPG nawet 12-krotnie (opisywany w numerze 2/98 ENTER-a format zapisu MP3). Aby umie╢ciµ na stronie WWW odno╢nik do pliku MPG, musimy w skrypcie HTML napisaµ:
<A HREF="dzwiΩk.mpg">MUZYCZKA</A>

Quicktime Audio


Kolejny standard zapisu d╝wiΩku wykorzystuj▒cy formant przeznaczony dla plik≤w filmowych. Zapisany w nim d╝wiΩk, kt≤ry jest pr≤bkowany w rozdzielczo╢ci 16 bit≤w, jest bardzo dobry, czego nie mo┐na, niestety, powiedzieµ o 8-bitowym zapisie. Aby umie╢ciµ na stronie WWW odno╢nik do pliku Quicktime musimy w skrypcie HTML napisaµ:
<A HREF="dzwiΩk.mov">MUZYCZKA<A/>

Format MIDI


MIDI jest zupe│nie innym standardem zapisu d╝wiΩku ni┐ wszystkie pozosta│e. Dzieje siΩ tak dlatego, ┐e MIDI nie digitalizuje, nie kompresuje realnych d╝wiΩk≤w, a jest jΩzykiem opisuj▒cym, jakie d╝wiΩki ma wygenerowaµ syntezator znajduj▒cy siΩ na karcie muzycznej. DziΩki temu 10 kB plik MIDI mo┐e odpowiadaµ nawet 1 minucie odgrywanego d╝wiΩku! Ale nie ma nic za darmo, czy us│yszymy d╝wiΩki przypominaj▒ce orkiestrΩ z Carnegie Hall, czy syntetyczn▒ kakofoniΩ zale┐y od kary muzycznej i jej ceny. Dochodzi tu problem, i┐ na MIDI nie przetworzymy g│osu, a nagranie polega na skomponowaniu za pomoc▒ instrument≤w zgodnych z MIDI potrzebnego utworu. Niemniej jednak MIDI doskonale nadaje siΩ do wykorzystania gotowych (pamiΩtajmy o prawach autorskich) muzyczek, kt≤re bez zbytniego obci▒┐ania │▒cza mog▒ graµ w tle ogl▒danych stron. Aby umie╢ciµ na stronie WWW odno╢nik do pliku MIDI, musimy w skrypcie HTML napisaµ:
<A HREF="dzwiΩk.mid">MUZYCZKA</A>

Real Audio


Ostatni format to stworzony specjalnie z my╢l▒ o Internecie Real Audio. Pozwala, przy odpowiednim oprogramowaniu, na nadawanie audycji na ┐ywo, np. radiowa "3". Jako╢µ d╝wiΩku zale┐y g│≤wnie od mo┐liwo╢ci naszego modemu i │▒cza. K│opoty te mo┐emy omin▒µ wybieraj▒c podczas zapisu pliku Real Audio docelow▒ prΩdko╢µ transmisji, np. 14,4 kbps. Aby umie╢ciµ na stronie WWW odno╢nik do pliku Real Audio, musimy w skrypcie HTML napisaµ:
<A HREF="dzwiΩk.ra">MUZYCZKA</A>

Muzyczka w tle


Za pomoc▒ tagu <EMBED> mo┐emy spowodowaµ, aby pliki d╝wiΩkowe zawarte na stronach WWW same startowa│y, bez potrzeby tworzenia odno╢nik≤w. Taki tag powinien wygl▒daµ nastΩpuj▒co:
<EMBED SRC="dzwiΩk.*" height=2 width=2 autostart=true hidden=true> * - rozszerzenie u┐ytego pliku d╝wiΩkowego, np. mid

Jako ┐e │adowanie muzyczki mo┐e zaj▒µ nieco czasu, warto umie╢ciµ ten tag na ko±cu strony, jednak przed tagiem </BODY>. W ten spos≤b najpierw zobaczymy stronΩ, a podczas ogl▒dania za│aduje siΩ i zacznie graµ muzyczka. Tag <EMBED> dzia│a zar≤wno pod Netscape Navigatorem, jak i pod Internet Explorerem.

Potrzebne oprogramowanie


CoolEdit 96 firmy Syntrillium
Bardzo przydatny podczas przygotowywania plik≤w muzycznych dla potrzeb Internetu mo┐e okazaµ siΩ program CoolEdit 96 firmy Syntrillium. Pozwala on na nagrywanie d╝wiΩk≤w i ich obr≤bkΩ, konwersjΩ miΩdzy formatami WAV, Real Audio, MPEG, AU i optymalizacjΩ plik≤w (mono/stereo, 16/8 bit≤w itd.). CoolEdit 96 jest programem shareware'owym i po up│ywie 30 dni powinni╢my za niego zap│aciµ.


D╝wiΩk w przegl▒darce


Internet Explorer Explorer nie wymaga do obs│ugi wiΩkszo╢ci plik≤w muzycznych dodatkowych program≤w (plug-in≤w). Wszystkie pliki odtwarza tu modu│ ActiveX.
Netscape Navigator Zupe│nie inaczej jest z Navigatorem, kt≤ry w zale┐no╢ci od wersji (3 czy 4) ma lub nie czΩ╢µ plug-in≤w odpowiedzialnych za odtwarzanie d╝wiΩk≤w. Je┐eli tylko pojawiaj▒ siΩ jakie╢ k│opoty wystarczy zajrzeµ na stronΩ home.netscape.com/comprod/products/navigator/version_2.0/plugins/audio-video.html, gdzie Netscape umie╢ci│ odno╢niki do stron z plug-inami dla Navigatora.

Por≤wnanie internetowych format≤w zapisu d╝wiΩku


Format Rozszerzenie Jako╢µ d╝wiΩku Wielko╢µ pliku Czy dzia│a z Netscape bez plug-in≤w Uwagi
WAVE .WAV 8-bit≤w ╢rednia, 16-bit≤w dobra 8-bit≤w niewielki, 16-bit≤w du┐y tak typowy format dla Windows
AIFF .AIF 8-bit≤w ╢rednia, 16-bit≤w dobra 8-bit≤w niewielki, 16-bit≤w b.du┐y tak typowy format dla Macintosha
AU .AU s│aba niewielka tak typowy plik dla system≤w UNIX oraz PC i MAC pracuj▒cych z Netscape Navigatorem
Quicktime .MOV 8-bit≤w ╢rednia, 16-bit≤w b.dobra 8-bit≤w niewielki, 16-bit≤w b.du┐y nie plik filmowy bez d╝wiΩku
MPEG .MP dobra, b▒d╝ b. dobra, bardzo ma│a nie plik filmowy bez d╝wiΩku
Real Audio .RA dobra przy dobrym │▒czu i szybkim modemie ╢rednia (bez znaczenia przy odtwarzaniu w sieci) tak oprogramowanie do ods│uchiwania wbudowane w Windows 95
MIDI .MID zale┐y od jako╢ci karty muzycznej ekstremalnie ma│e pliki tak nie mo┐na zapisaµ g│osu,utwory, nawet przy najlepszej karcie d╝wiΩkowej, zawsze bΩd▒ "sztuczne"

(c) Copyright LUPUS