Jeszcze do niedawna jad▒cy w godzinach szczytu przez miasto kierowcy, kt≤rzy zmuszeni byli dotrzeµ do okre╢lonego punktu, przeje┐d┐aj▒c przez dot▒d nie znan▒ sobie okolicΩ, prze┐ywali prawdziwe katusze. PodrΩczna mapa, kt≤ra czΩ╢ciowo odwraca uwagΩ od sytuacji na drodze, nie zawsze dostatecznie oznakowane ulice, t│ok na jezdni, ograniczaj▒cy pole manewru, oraz zniecierpliwieni kierowcy reaguj▒cy klaksonem na ka┐de nietypowe zachowanie, to nieod│▒czni towarzysze takich wypraw.

W szystko to sk│ada│o siΩ na sytuacjΩ, w kt≤rej czΩ╢ciowo ╢wiadomie, czΩ╢ciowo zdaj▒c siΩ na │ut szczΩ╢cia i intuicjΩ, podejmowali╢my decyzjΩ, kt≤ra nie zawsze prowadzi│a nas do upragnionego celu. W lepszej sytuacji byli ci, kt≤rzy opr≤cz szczΩ╢cia, mogli zdaµ siΩ na w│asn▒ znajomo╢µ ulic oraz natΩ┐enia ruchu. Zazwyczaj jednak wiedza ta poparta by│a wspomnieniami chwil spΩdzonych w samochodzie z map▒ w rΩku, na zat│oczonej arterii.
Obecnie, dziΩki satelitarnym systemom nawigacji, kierowcy zyskali szansΩ wyeliminowania uci▒┐liwo╢ci przejazdu przez miasto. Dynamiczny wzrost liczby samochod≤w je┐d┐▒cych po naszych ulicach sprawia, ┐e coraz wiΩcej os≤b gotowych jest zainwestowaµ w odpowiedni system, dziΩki kt≤remu czas przejazdu z jednego miejsca w drugie, zostanie ograniczony do minimum. Dlatego te┐, urz▒dzenia tego typu ciesz▒ siΩ coraz wiΩkszym powodzeniem, a ich producenci k│ad▒ du┐y nacisk na ich udoskonalenie oraz zaadaptowanie na ich potrzeby b│yskawicznie rozwijaj▒cych siΩ technik mikrokomputerowych. Europejscy kierowcy w roku 1996 zakupili 55 tys. takich urz▒dze±, a w roku 1997 ju┐ oko│o 160 tys. zestaw≤w. Szacowana sprzeda┐ na lata przysz│e osi▒gn▒µ ma kolejno 380 tys., 800 tys. a┐ do roku 2000, w kt≤rym sprzeda┐ osi▒gn▒µ ma poziom 1,2 mln sztuk.

System nawigacji

Jednym ze sposob≤w wskazywania kierowcy odpowiedniej trasy jest strza│ka pokazuj▒ca kierunek jazdy

Zasada dzia│ania takiego urz▒dzenia polega na po│▒czeniu czujnika wykorzystuj▒cego satelitarny system GPS (Global Position System) pozwalaj▒cego ustaliµ po│o┐enie samochodu, ┐yrokompasu okre╢laj▒cego kierunek jazdy i przyspieszenie, prΩdko╢ciomierza oraz centralnego minikomputera wyposa┐onego w czytnik CD. Komputer na bie┐▒co otrzymuje od wszystkich system≤w aktualne informacje, kt≤re analizuje i por≤wnuje z danymi wzorcowymi zawartymi w planie miasta na p│ycie CD. Kierowca otrzymuje informacje za pomoc▒ niewielkiego ekranu ciek│okrystalicznego i g│o╢nik≤w. W zale┐no╢ci od modelu, odpowiednia trasa wskazywana jest za pomoc▒ strza│ek kierunkowych, piktogram≤w lub kompletnych wycink≤w mapy.
Przed wyruszeniem w drogΩ, do systemu nale┐y wprowadziµ informacje o celu podr≤┐y i parametrach jazdy. Mo┐emy okre╢liµ, czy jazda ma siΩ odbywaµ po drogach g│≤wnych, po tych, na kt≤rych zanotowano najmniejsze natΩ┐enie ruchu, czy po prostu najkr≤tsz▒ tras▒. Niekt≤re z system≤w uwzglΩdniaj▒ tak┐e dane na temat stanu na drogach oraz tworz▒cych siΩ korkach, wysy│ane przez lokalne rozg│o╢nie radiowe za pomoc▒ systemu RDS (Radio Data System). Informacje te s▒ na bie┐▒co przyjmowane i przetwarzane w celu unikniΩcia zat│oczonych arterii. Systemy nawigacyjne potrafi▒ zorientowaµ siΩ zar≤wno w mie╢cie, jak i na trasach poza nim. Podczas takiej podr≤┐y miΩdzymiastowej kierowca zazwyczaj kierowany jest na g│≤wne drogi lub autostrady. Dotyczy to oczywi╢cie pa±stw, dla kt≤rych powsta│o odpowiednie oprogramowanie. Coraz wiΩksze zainteresowanie u┐ytkownik≤w oraz optymistyczne prognozy na przysz│o╢µ sk│aniaj▒ producent≤w do coraz wiΩkszego zainteresowania tematem elektronicznych przewodnik≤w. Na rynku pojawiaj▒ siΩ coraz to nowe rozwi▒zania techniczne, niekiedy r≤┐ni▒ce siΩ od siebie sposobem dzia│ania oraz mo┐liwo╢ciami.

Ulepszone radio

Konstruktorzy Philipsa w modelu RC 959 zrezygnowali z osobnego monitora, na kt≤rym tradycyjnie wy╢wietlane s▒ informacje. Upro╢cili konstrukcjΩ, powiΩkszaj▒c powierzchnie standardowego wy╢wietlacza na p│ycie czo│owej radioodtwarzacza. Poci▒gnΩ│o to za sob▒ ograniczenie prawie do minimum liczby klawiszy. Zast▒piono je dwoma du┐ymi pokrΩt│ami, kt≤re wykorzystywane s▒ do sterowania najczΩ╢ciej u┐ywanymi funkcjami.
Osobny du┐y klawisz przeznaczony jest do trybu nawigacji. Odbiornik ma wymiary klasycznego radioodtwarzacza. Wsp≤│pracuj▒cy z nim minikomputer po│▒czony jest pojedynczym kablem, a wsp≤│praca pomiΩdzy tymi urz▒dzeniami przypomina pracΩ klasycznego odtwarzacza ze zmieniaczem p│yt kompaktowych. Nowo╢ci▒ tego systemu jest to, ┐e uaktywnienie opcji nawigacji nie od│▒cza ca│kowicie pracy radia. Uk│ad informacji g│osowej wykorzystuje tylko przednie g│o╢niki. W tle (z tylnych g│o╢nik≤w) ci▒gle mo┐emy s│uchaµ naszej ulubionej muzyki.

W du┐ym mie╢cie

Dla du┐ych aglomeracji, w kt≤rych sterowanie ruchem ulicznym przejΩ│y komputery, tworzone s▒ systemy nawigacji korzystaj▒ce nie tylko z w│asnych danych, lecz kontaktuj▒ce siΩ z centralnym komputerem, zasiΩgaj▒c informacji o aktualnej sytuacji na drogach. Przyk│adem mo┐e tu byµ system Euro-Scout, zaprojektowany przez firmΩ Siemens. Komputer pok│adowy komunikuje siΩ z "centrum dowodzenia" za pomoc▒ nadajnik≤w i odbiornik≤w na podczerwie± zainstalowanych na s│upach sygnalizacji ╢wietlnej. DziΩki takiej wymianie informacji kierowca nie tylko zostaje skierowany na trasΩ o najmniejszym natΩ┐eniu ruchu, ale tak┐e mo┐e otrzymaµ wiadomo╢ci na temat rozk│adu jazy komunikacji miejskiej czy wolnych miejsc parkingowych na wybranym obszarze.

Multimedia w samochodzie

Powoli zaczynamy siΩ przyzwyczajaµ do nieodzownego narzΩdzia pracy, jakim jest komputer. Nikogo nie dziwi ju┐ multimedialny komputer PC stoj▒cy w naszym domu. Teraz za spraw▒ firmy Intel mo┐emy powoli przyzwyczajaµ siΩ do multimedialnego komputera pok│adowego w naszym samochodzie. Connected Car PC Technology to system, kt≤ry nie tylko pe│ni rolΩ elektronicznego pilota bezb│Ωdnie prowadz▒cego nas do celu. DziΩki zastosowaniu komputera wyposa┐onego w procesor Pentium MMX oraz czytnika dysk≤w CD i DVD, system mo┐e udzielaµ g│osowych instrukcji kierowcy i zabawiaµ jego pasa┐er≤w. Dwa niezale┐ne monitory (z przodu i z ty│u samochodu) pozwalaj▒ na zajΩcie dzieci na tylnych siedzeniach grami komputerowymi lub filmami wideo. Jednocze╢nie pasa┐er z przodu ma mo┐liwo╢µ wysy│ania i odbierania faks≤w, ustawiania termin≤w spotka± s│u┐bowych czy dostΩpu do sieci Internet. Pierwsze zastosowanie tego systemu pokazane zosta│o w prototypowym modelu samochodu citroδn xara.
Tradycyjn▒, jeszcze do niedawna, jazdΩ samochodem zaczyna o╢wietlaµ blask przysz│o╢ci. Powoli zaczynamy zapominaµ o d│ugich godzinach spΩdzonych w korkach, stresach i litrach niepotrzebnie spalonej benzyny. Czy spe│ni▒ siΩ marzenia konstruktor≤w i pisarzy powie╢ci fantastycznonaukowych o samochodach, kt≤re zaprogramowane bezpiecznie wioz▒ nas do celu, bez konieczno╢ci kontrolowania jazdy - tego jeszcze nie wiadomo. Ju┐ dzi╢ jednak wiadomo, ┐e samochody same mog▒ nam podpowiadaµ, jak jechaµ, aby bezpiecznie i szybko dojechaµ do celu.

Co to jest RDS?

RDS (Radio Data System) jest systemem przesy│ania wiadomo╢ci tekstowych wraz z syg-na│em radiowym. Trafia-j▒ one do specjalnie przystosowanego samo-chodowego lub stacjo-narnego odbiornika radiowego, gdzie uka-zuj▒ siΩ na wy╢wietlaczu r≤wnolegle z odtwarzaniem d╝wiΩku. Za pomoc▒ RDS stacje radiowe przekazywaµ mog▒ r≤┐norodne informacje, takie jak np. nazwa stacji, tytu│y piosenek czy informacje o natΩ┐eniu ruchu na poszczeg≤lnych ulicach miasta. Specjalne opcje pozwalaj▒ r≤wnie┐ wyszukiwaµ stacje radiowe po formacie nadawanej muzyki (jazz, rock itp.), automatycznie dostrajaµ czas lub wyszukiwaµ tΩ sam▒ stacjΩ przy przeje┐d┐aniu z jednego miasta do drugiego. System RDS wysy│a informacje z szybko╢ci▒ 1200 bps wraz z sygna│em z dowolnego kana│u w standardzie FM. Informacje te nie s▒ s│yszalne dla ucha , poniewa┐ s▒ "miksowane" z kana│em FM i wysy│ane przy bardzo du┐ej czΩstotliwo╢ci (oko│o 57 kHz). Najnowsze radioodbiorniki obs│uguj▒ce system RDS wyposa┐one s▒ w specjalny uk│ad, kt≤ry odczytuje te informacje i pokazuje je na wy╢wietlaczu.

GPS dla ka┐dego

GPS (Global Positioning System) sk│ada siΩ z 24 satelit≤w udostΩpnionych bezp│atnie do cywilnego u┐ytku przez ameryka±ski departament obrony. Wysy│aj▒ one na ziemiΩ komunikaty nawigacyjne, czasowe, informacje o statusie satelity, dane orbitalne i poprawki czasu.

Ka┐dy u┐ytkownik wyposa┐ony w niewielkich rozmiar≤w odbiornik GPS, na podstawie informacji otrzymanych od przynajmniej czterech satelit≤w, mo┐e okre╢liµ swoje po│o┐enie oraz aktualny czas. Uzyskany w ten spos≤b pomiar mie╢ci siΩ w granicy b│Ωdu do 10 m.

Niestety, taka dok│adno╢µ zarezerwowana jest dla ameryka±skich odbiornik≤w wojskowych. Odbiorniki cywilne zak│≤cane s▒ przez Departament Obrony USA i dok│adno╢µ zmniejsza siΩ do ok. 50-100 metr≤w.

Popularno╢µ tego typu urz▒dze± staje siΩ coraz wiΩksza. Wykorzystywane s▒ w samochodowych systemach nawigacji, przy okre╢laniu po│o┐enia na wodzie i w powietrzu, w turystyce pieszej, rowerowej itp. Spor▒ zalet▒ systemu jest to, ┐e jest on bardzo odporny na r≤┐norodne warunki atmosferyczne, zak│≤cenia radiowe i elektroniczne.

(c) Copyright LUPUS