Nowe twarze starej dyskietki

aport

Nowe twarze starej dyskietki

Ryszard Sobkowski

Dysk sta│y, zwany dyskiem twardym, to doskona│e rozwi▒zanie umo┐liwiaj▒ce sk│adowanie danych i │atwy dostΩp do nich. Zabezpieczenie danych, polegaj▒ce na tworzeniu kopii zapasowych na no╢niku wymiennym, rozwi▒zano stosuj▒c streamery pozwalaj▒ce na zapisywanie znacznych objΩto╢ci danych na stosunkowo niedrogich kasetach z ta╢m▒ magnetyczn▒. Problem powstaje wtedy, gdy trzeba wiΩksz▒ ilo╢µ danych "w│o┐yµ do kieszeni" i przenie╢µ do innego komputera. Jeszcze do niedawna takim uniwersalnym no╢nikiem wymiennym by│y dyskietki elastyczne.

P ierwsze dyskietki, nazywane w≤wczas dyskami elastycznymi, mia│y ╢rednicΩ 8 cali i 128 KB pojemno╢ci. PostΩp technologiczny i rosn▒ce wymagania u┐ytkownik≤w sprawi│y, ┐e ╢rednica dyskietki z czasem zmniejszy│a siΩ do 3,5 cala, a jej pojemno╢µ wzros│a do 1,44 MB. Dalszy wzrost pojemno╢ci okaza│ siΩ zbyt trudny i zbyt kosztowny - dyskietki 3,5", 2,88 MB nie przyjΩ│y siΩ. Jednak ten kilkunastokrotny wzrost pojemno╢ci dyskietki nie wystarczy│ - przebiegaj▒ca r≤wnolegle ewolucja zastosowa± komputer≤w oraz nowe technologie produkcji oprogramowania sprawi│y, ┐e zar≤wno same programy, jak i u┐ytkowane przez nie dane przybra│y objΩto╢ci, wobec kt≤rych dyskietka zaczΩ│a stawaµ siΩ no╢nikiem coraz mniej wygodnym i coraz mniej u┐ytecznym.

Gdzie to zmie╢ciµ?

Problem no╢nika dla cel≤w dystrybucji oprogramowania rozwi▒za│a ogromna popularyzacja czytnik≤w CD-ROM - srebrna p│ytka sta│a siΩ podstawowym medium dystrybucji oprogramowania. Gorzej z no╢nikiem do wielokrotnego zapisu i odczytu... Pr≤by stworzenia taniego no╢nika wymiennego o wiΩkszej pojemno╢ci trwaj▒ ju┐ od wielu lat, ale przez stosunkowo d│ugi okres nie przynosi│y one ┐adnych rozwi▒za±, kt≤re zyska│yby trwa│▒, powszechn▒ popularno╢µ, choµ niekt≤re z nich zrobi│y kr≤tkotrwa│e kariery.
Pierwszym takim rozwi▒zaniem by│ Bernouilli disc firmy Iomega - 10 MB danych mo┐na by│o zapisaµ na 5,25-calowym kr▒┐ku magnetycznym, zamkniΩtym w plastykowym pude│ku. Mimo du┐ej, jak na owe czasy, pojemno╢ci i stosunkowo niskiej ceny, rozwi▒zanie nie przyjΩ│o siΩ szerzej, mo┐e zreszt▒ dlatego, ┐e powsta│o jeszcze w czasach, gdy standardem by│a dyskietka 5,25" o pojemno╢ci 360 KB i nieco p≤╝niej 1,2 MB, a przeciΩtna wersja instalacyjna du┐ego programu nie zawiera│a wiΩcej ni┐ 5 dyskietek. Wtedy jeszcze potrzeba uniwersalnego wymiennego no╢nika o du┐ej pojemno╢ci nie by│a tak powszechna - Bernouilli disc mimo swoich niew▒tpliwych zalet trafi│ do muzeum.
Do╢µ powszechn▒ potrzebΩ no╢nika wymiennego przyni≤s│ dopiero rozw≤j DTP, czyli komputerowego sk│adu drukarskiego. Z│o┐ona, gotowa do na╢wietlania strona bogato ilustrowanego magazynu, o wysokiej jako╢ci druku zajmuje kilkadziesi▒t megabajt≤w przestrzeni na dysku twardym. We w│a╢ciwym dla siebie momencie na rynku pojawi│ siΩ SyQuest, oferuj▒c wymienne dyski o pojemno╢ci 44, 80, a nieco p≤╝niej 120 i 200 MB. W kr≤tkim czasie napΩdy SyQuest sta│y siΩ obowi▒zkowym wyposa┐eniem pracowni DTP, na╢wietlarni i drukarni. Ale od standardu w DTP, do prawdziwej popularno╢ci jest jeszcze daleko, zw│aszcza ┐e cena nie by│a zbyt atrakcyjna, a niezawodno╢µ tak niska, ┐e obecnie nikt w Polsce nie chce tymi napΩdami handlowaµ.
Technicznie najdojrzalszym, a zarazem najbardziej standardowym z no╢nik≤w w owym okresie by│ ju┐ dysk magnetooptyczny - 3,5-calowe dyskietki MO pozwala│y na zapis i odczyt pocz▒tkowo 128, a nieco p≤╝niej 230 MB danych. Niestety, przeszkod▒ w upowszechnieniu tego rozwi▒zania sta│a siΩ zar≤wno wysoka cena napΩd≤w MO, jak i zbyt "profesjonalne" ich potraktowanie przez producenta: przez d│ugi czas napΩdy MO by│y produkowane wy│▒cznie z interfejsem SCSI, nie do╢µ ┐e kosztowniejszym w produkcji od IDE, to w dodatku wymagaj▒cym od u┐ytkownika dodatkowej sumy pieniΩdzy na sterownik SCSI, bo rzadko kt≤ry PC jest w taki sterownik wyposa┐ony. A kiedy wreszcie pojawi│y siΩ na rynku niezbyt drogie napΩdy MO IDE, kr≤lowa│o ju┐ na nim zupe│nie inne rozwi▒zanie...

Jutro - ZIP czy HiFD?

Iomega, firma znana w przesz│o╢ci z rewolucyjnego Bernouilli disc, opracowa│a now▒ propozycjΩ: 3,5-calowe dyskietki o specjalnej konstrukcji, umo┐liwiaj▒ce zapis ok. 100 MB danych. NapΩd do nich uda│o siΩ skonstruowaµ na tyle tanio, ┐e m≤g│ siΩ zmie╢ciµ w mo┐liwo╢ciach finansowych nawet prywatnego u┐ytkownika. ResztΩ "zrobi│a" puchlina oprogramowania - potrzeba no╢nika o du┐ej pojemno╢ci by│a ju┐ tak wielka, ┐e ZIP trafi│ na podatny grunt, a producent szybko wyszed│ naprzeciw potrzebom rynku - napΩd przeno╢ny, w niewielkiej lekkiej obudowie, do│▒czany do komputera przez interfejs r≤wnoleg│y, a tak┐e napΩd wewnΩtrzny z interfejsem IDE-ATAPI, ugruntowa│y pozycjΩ rynkow▒ tego rozwi▒zania, tworz▒c ze± obowi▒zuj▒cy standard. Producent stara siΩ wci▒┐ dodatkowo uatrakcyjniaµ sw≤j produkt, wzbogacaj▒c do│▒czone oprogramowanie w sympatyczne gad┐ety, jak chocia┐by wprowadzone ostatnio narzΩdzie do przegrania muzycznej p│yty CD na dyskietkΩ ZIP, w skompresowanym formacie MPEG La-yer-2. Ale konkurencja nie ╢pi - prawie r≤wnocze╢nie z ZIP-em powsta│o inne rozwi▒zanie, umo┐liwiaj▒ce zapis 120 MB danych nawet na zwyk│ej 3,5-calowej dyskietce HD. Nieco sp≤╝niony na starcie LS-120 uzyska│ w niekt≤rych krajach pozycjΩ mocniejsz▒ od ZIP-a, g│≤wnie dziΩki temu, ┐e wiΩkszo╢µ producent≤w p│yt g│≤wnych do PC zaczΩ│a w BIOS-ach tych p│yt umieszczaµ obs│ugΩ tego urz▒dzenia. Nie bez znaczenia jest r≤wnie┐ fakt, ┐e LS-120 potrafi odczytywaµ i zapisywaµ zwyk│e dyskietki 1,44 MB, dziΩki czemu mo┐e byµ stosowany w komputerach zamiast napΩdu dyskietek 3,5". Ale 120 MB ju┐ nied│ugo mo┐e siΩ okazaµ zbyt ma│▒ pojemno╢ci▒ - w dodatku zar≤wno ZIP, jak i LS-120 oferuj▒ nieco za ma│e, jak na sk│adowane objΩto╢ci danych, szybko╢ci transferu. Najnowsz▒ propozycjΩ przedstawia SONY, oferuj▒c dyskietki HiFD o pojemno╢ci 200 MB. Zastosowanie w ich napΩdach technologii wywodz▒cej siΩ z konstrukcji dysk≤w sta│ych zaowocowa│o zar≤wno du┐▒ szybko╢ci▒ transferu danych i kr≤tkim czasem dostΩpu, jak i zwiΩkszeniem ┐ywotno╢ci dyskietek, dziΩki temu, ┐e g│owica nie styka siΩ z powierzchni▒ dyskietki. Oczywi╢cie napΩdy HiFD odczytuj▒ i zapisuj▒ r≤wnie┐ normalne dyskietki 3,5". Czy przeb≤j ostatniego Comdexu odniesie zas│u┐ony sukces rynkowy, czy te┐, pomimo zapowiadanej niskiej ceny (ok. 70 USD), pozostanie w cieniu ZIP-a? Kolejnym konkurentem do prymatu jest... zn≤w Iomega. Tym razem ze swoim drugim przebojem ostatnich lat - napΩdem JAZ.
To rozwi▒zanie jest kontynuacj▒ idei SyQuesta - sztywny dysk, kt≤rego elektronika, g│owice i napΩd zamontowane s▒ na sta│e w komputerze, natomiast talerze, w specjalnie skonstruowanej obudowie, stanowi▒ no╢nik wymienny. G│≤wn▒ przeszkod▒ dla szerokiego rozpowszechnienia tego, sk▒din▒d do╢µ popularnego urz▒dzenia o wysokich parametrach u┐ytkowych, jest zbyt wysoka cena zar≤wno napΩdu, jak i no╢nika, a je╢li przez 3 lata obecno╢ci na rynku wci▒┐ nie zrobi│o ono kariery, to chyba ju┐ nie ma na to szans.

Optyczna przysz│o╢µ?

Szanse szerszej popularyzacji urz▒dze± opartych na zapisie magnetycznym malej▒ z dnia na dzie± - coraz wiΩksze obszary zastosowa± ogarnia tΩczowy blask dysk≤w optycznych - po zapisywalnych CD pojawi│y siΩ CD do wielokrotnego zapisu, dyski PD, a ju┐ na przysz│y rok zapowiadane s▒ zapisywalne wielokrotnie dyski DVD i to zar≤wno DVD-RW, jak i DVD-RAM, kt≤re mog▒ zagroziµ r≤wnie┐ prymatowi sta│ych dysk≤w magnetycznych.
Przy zachowaniu "kompatybilno╢ci wstecznej", tj. zdolno╢ci do czytania CD-ROM i zapisu CD-R i CD-RW, takie urz▒dzenia i no╢niki maj▒ du┐e szanse staµ siΩ standardem pocz▒tku nastΩpnego tysi▒clecia, bo w bie┐▒cym raczej nie zdo│aj▒ osi▒gn▒µ akceptowalnego poziomu cen. Chocia┐, je╢li napΩd CD-RW kosztuje obecnie niewiele ponad 1000 z│, kto wie? A z drugiej strony patrz▒c - dyskietka 3,5" chyba jeszcze nie powiedzia│a "ostatniego s│owa". Na przyk│adzie napΩdu LS-120 widaµ, ┐e drzemie w tym kawa│ku folii, pokrytym warstw▒ magnetyczn▒ i ubranym w plastykowe pude│eczko z blaszan▒ zasuwk▒, jeszcze du┐y, nie wykorzystany potencja│.
GΩsto╢µ zapisu danych na dyskietce 3,5", o pojemno╢ci formatowanej 1,44 MB, jest o trzy rzΩdy wielko╢ci(!) mniejsza od gΩsto╢ci zapisu na wsp≤│czesnych dyskach sztywnych, wykorzystuj▒cych podobny no╢nik magnetyczny i podobn▒ technikΩ zapisu. Dlaczego jest tak ╝le, skoro mo┐liwo╢ci s▒ tak ogromne? Przyczyny s▒ w│a╢ciwie dwie - jedn▒ z nich jest niezbyt wysoki poziom precyzji wykonania dyskietki: pomy╢lana jako produkt masowy, dyskietka 3,5" ma do╢µ szeroki przedzia│ tolerancji wymiar≤w, co w znacznym stopniu rzutuje na dok│adno╢µ pozycjonowania zapisu i odczytu, a co za tym idzie, na maksymaln▒ gΩsto╢µ upakowania danych.
Drug▒ przyczyn▒ jest tradycja stosowania w napΩdach dyskietek g│owic zapisuj▒co-odczytuj▒cych o poziomie technicznym wywodz▒cym siΩ jeszcze z magnetofon≤w ta╢mowych oraz niezbyt wyrafinowane algorytmy kontroli i korekty danych, nie pozwalaj▒ce na zwiΩkszanie gΩsto╢ci ich zapisu. Podstawy konstrukcji ZIP-a zosta│y oparte na zwiΩkszeniu precyzji wykonania dyskietki i zastosowaniu takich algorytm≤w kontroli i korekty danych, jakie s▒ stosowane w dyskach sztywnych, co mo┐na by│o zrealizowaµ niewielkim kosztem, dziΩki zastosowaniu mocnego procesora do analizy i korekcji b│Ωd≤w.
W napΩdzie LS-120 do pozycjonowania precyzyjnych g│owic zastosowano laserowy uk│ad optyczny. Sony HiFD to z kolei konstrukcja bazuj▒ca na normalnej dyskietce, z nieco zmienionym no╢nikiem magnetycznym, obs│ugiwanej tak, jak talerze dysku sztywnego - 3600 obrot≤w na minutΩ oraz g│owice pozycjonowane technik▒ "voice coil" stosowan▒ w dyskach sta│ych, oczywi╢cie "lataj▒ce", to znaczy pracuj▒ce bez dotykania powierzchni dyskietki, dziΩki poduszce powietrznej pomiΩdzy powierzchni▒ dyskietki a g│owic▒.
Na razie jeszcze ┐aden z konkurent≤w nie zastosowa│ g│owic magnetorezystywnych, kt≤rych z powodzeniem u┐ywano ju┐ w dyskach twardych...
Mo┐e jednak HiFD wygra z dyskami optycznymi?... Bo przecie┐ ile miliard≤w dyskietek, g│≤wnie jednak 3,5-calowych, licz▒ sobie gromadzone od wielu lat firmowe i domowe archiwa?

Co to jest napΩd?

Z powodu braku w jΩzyku polskim s│owa, oddaj▒cego w pe│ni znaczenie rzeczownika drive, do okre╢lenia urz▒dzenia obs│uguj▒cego zapis i odczyt na no╢niku wymiennym u┐ywamy terminu napΩd, z pe│n▒ ╢wiadomo╢ci▒ faktu, ┐e s│owo to w og≤le nie oddaje istoty nazywanego w ten spos≤b urz▒dzenia.
Dlatego przypominamy, ┐e w tym tek╢cie i tekstach z nim zwi▒zanych pod s│owem napΩd rozumiemy nie tylko to, co krΩci dyskietk▒ czy p│yt▒ CD, lecz tak┐e ca│y zesp≤│ uk│ad≤w s│u┐▒cych do odczytu i zapisu danych na no╢niku, do kt≤rego przeznaczony jest napΩd.

Wymienne dyski sztywne

maj▒ d│ug▒ tradycjΩ - najstarsi z Czytelnik≤w mog▒ pamiΩtaµ dyski 10 MB, stosowane w Odrach i innych zabytkach z ery prakomputeryzacji. Po latach kr≤lowania dysk≤w typu Winchester (czyli poczciwych dysk≤w sta│ych) idea wymiennego dysku zaczΩ│a powracaµ. Pionierem by│ SyQuest, a jego nastΩpc▒ Iomega JAZ. Rozwi▒zanie to obci▒┐one jest jednak pewnymi trudno╢ciami technologicznymi, sprawiaj▒cymi, ┐e raczej nie bΩdzie to produkt konkurencyjny na rynku. Trudno╢ci s▒ dwie - problem zamykania obudowy wymiennego dysku tak, aby uniemo┐liwiµ przedostanie siΩ do niej zanieczyszcze±, kt≤re mog│yby uszkodziµ no╢nik magnetyczny, oraz problem │o┐yskowania - │o┐ysko o wystarczaj▒cej precyzji i trwa│o╢ci kosztuje do╢µ du┐o, wskutek czego taki wymienny dysk nie mo┐e byµ tani. Zreszt▒ precyzja wykonania, potrzebna w tego typu rozwi▒zaniach, podaje w w▒tpliwo╢µ mo┐liwo╢µ ich sukcesu przy masowej produkcji.

Dyski magnetooptyczne

to osobna rodzina no╢nik≤w: laserowy zapis i magnetyczny odczyt. Dualizm rozwi▒zania poci▒ga za sob▒ spore koszty, przede wszystkim napΩdu. Wysoki koszt i zbyt p≤╝ne wprowadzenie na rynek sprawi│y, ┐e napΩdy magnetooptyczne, pomimo zalet, przegra│y na rynku z ZIP-em i innymi "wynalazkami". Ale sytuacja mo┐e siΩ jeszcze zmieniµ - napΩdy obs│uguj▒ce 640 MB maj▒ ju┐ niskie ceny, a "dyskietkowym" konkurentom trudno siΩ bΩdzie zbli┐yµ do tej pojemno╢ci. Poza tym producenci (g│≤wnie Fujitsu) dostrzegli ju┐ sw≤j b│▒d, polegaj▒cy na nadmiernym profesjonalizmie rozwi▒za± i nadrabiaj▒ go, wprowadzaj▒c nowe rozwi▒zania: napΩdy z interfejsem IDE-ATAPI, przeno╢ne napΩdy z interfejsem r≤wnoleg│ym czy wreszcie MO do notebook≤w.

Wszystko to zbΩdne?

S▒ tacy, kt≤rzy twierdz▒, ┐e w nastΩpnym tysi▒cleciu wystarczy jedna zwyk│a dyskietka zdolna pomie╢ciµ kilkadziesi▒t tysiΩcy adres≤w sieciowych wszystkiego, co mog│oby nam byµ potrzebne. "Dopiero sieµ to komputer" - koncepcja internetowego "globputera" stawia problem archiwizacji czy przenoszenia danych w zupe│nie nowym ╢wietle. Przecie┐, je╢li nasze dane s▒ w Internecie, nie musimy ich przenosiµ dok▒dkolwiek, wystarczy, je╢li podamy ich lokalizacjΩ w sieci. A przechowywanie danych w sieci to gwarancja archiwizacji etc. Po co nam no╢niki o wielkiej pojemno╢ci?

Transmisja danych przez port drukarki

Standardowy port drukarki (z│▒cze r≤wnoleg│e, Centronics) przeznaczony by│ do transmisji danych jedynie w kierunku komputer-drukarka. Wykorzystanie tego portu do transmisji dwukierunkowej zosta│o zapocz▒tkowane w komputerach PS/2 IBM - zastosowano w nich tryb obs│ugi nazwany SPP.

Tryb SPP tworzy z portu r≤wnoleg│ego o╢miobitowej szeroko╢ci kana│ transmisyjny, zarz▒dzany w ca│o╢ci przez komputer, kt≤ry decyduje o aktualnym kierunku transmisji.

Tryb EPP, stanowi▒cy rozwiniΩcie koncepcyjne SPP, umo┐liwia stworzenie asynchronicznego kana│u dwukierunkowego, pracuj▒cego z wydzielonymi cyklami danych i adres≤w. Zachowuj▒c kompatybilno╢µ wsteczn▒ z SPP i portem standardowym, tryb ten umo┐liwia uzyskanie szybko╢ci transmisji danych do 2 MB/s.

Tryb ECP to kolejne rozwiniΩcie mo┐liwo╢ci transmisji dwukierunkowej - dziΩki dodatkowemu sygna│owi przesy│anemu przez z│▒cze mo┐liwy jest p≤│dupleksowy tryb pracy, a tak┐e ca│kowite rozdzielenie warstwy danych i warstwy polece±, co stwarza mo┐liwo╢µ adresowania kana│≤w transmisji, pozwalaj▒c▒ na do│▒czanie do jednego portu wielu urz▒dze± peryferyjnych.

Teac CD-C68E Auto Changer

Propozycja firmy TEAC to tzw. zmieniacz p│yt CD-ROM model CD-C68E Auto Changer. Oparty na interfejsie E-IDE/ATA2 napΩd ma szybko╢µ odczytu rzΩdu 1200 KB/sek. Jego g│≤wnym zadaniem jest udostΩpnienie sekwencyjnego odczytu wcze╢niej za│adowanych 6 p│yt CD-ROM. Prezentowany model napΩdu zosta│ specjalnie uwzglΩdniony w RAPORCIE, aby zwr≤ciµ uwagΩ na mo┐liwo╢µ wykorzystania tego typu urz▒dze± w coraz wiΩkszej liczbie dostΩpnych baz danych: pocz▒wszy od tradycyjnych, z│o┐onych z mnogo╢ci tabel, liczb i danych tekstowych, poprzez multimedialne encyklopedie i s│owniki dostΩpne na kr▒┐kach CD-ROM.
Czytnik ma parΩ niestandardowych rozwi▒za±, takich jak: dwa wyj╢cia audio analogowe i cyfrowe, deklaracjΩ sprzΩtowej obs│ugi portu DMA oraz ustalenia statusu przycisku wysuwania tacki. Dostarczone sterowniki pozwalaj▒ uruchomiµ urz▒dzenie w DOS/Windows 3.x oraz Windows 95/NT. W zestwie obecne s▒ te┐ dwie aplikacje: jedna pozwala dokonaµ zmian sposobu identyfikacji napΩdu (jednowoluminowy dysk lub wielowoluminowy), druga to audio CD Changer-Player. Z napΩdem u┐ytkownik otrzymuje kabel audio plus ta╢mΩ IDE do po│▒czenia napΩdu z p│yt▒ g│≤wn▒. W zapowiedzi jest ju┐ napΩd o prΩdko╢ci odczytu 24╫ i buforze 4 MB.

Interfejs: E-IDE
Pojemo╢µ: 6╫650 MB
Cena brutto: 450 z│
Dostarczy│: FF Computers,
43-382 Bielsko-Bia│a, ul. Cieszy±ska 365,
tel. (0-33) 185599, faks (0-33) 184000.

Teac CD-R55SK

Firma TEAC dostarczy│a do naszego laboratorium jedno z nowszych rozwi▒za± napΩdu jednokrotnego zapisu CD-R model Teac CD-R55SK. Przewidziany jako urz▒dzenie wewnΩtrzne wykorzystuje interfejs SCSI-2.
W tylnej czΩ╢ci napΩdu umieszczono standardowo gniazda zasilania oraz z│▒cze do 50-pinowej ta╢my SCSI, kt≤r▒ │▒czymy napΩd z kontrolerem SCSI - umieszczony obok z│▒cza zesp≤│ zworek pozwala ustaliµ adres urz▒dzenia SCSI, parzysto╢ci i w│▒czyµ lub wy│▒czyµ terminator. Model ten przedstawiamy ze wzglΩdu na charakterystyczne cechy, jakimi s▒: 12-krotna (1800kb/s) szybko╢µ odczytu oraz 4-krotna prΩdko╢µ zapisu. Jest to pierwsza nagrywarka o takich parametrach. Przy tej szybko╢ci odczytu prΩdko╢µ obrotowa ╢cie┐ki wewnΩtrznej dochodzi do 7200 obr/min. Zastosowany 1 MB bufor w powi▒zaniu z ma│ym czasem dostΩpu rzΩdu 170 ms to kolejny atut tego modelu. W zestawie u┐ytkownik otrzymuje dodatkowo ta╢mΩ SCSI, kabel audio, plus wielojΩzyczn▒ dokumentacjΩ oraz pakiet oprogramowania WinOnCD ver.3.0 z programem nagrywania pakietowego PackedCD ver.1.10. (szkoda ┐e nie w nowszej wersji) firmy CeQuadrat. Nagrywarka bardzo sprawnie dokonywa│a zapisu tak w sesji Diks at Once, jak i Mixed Mode.

Interfejs: SCSI-2
Pojemno╢µ: 650 MB
Cena brutto: 2100 z│
Cena no╢nika brutto: 8 z│
Dostarczy│: FF Computers,
43-382 Bielsko-Bia│a, ul. Cieszy±ska 365,
tel. (0-33) 185599, faks (0-33) 184000.

Fujitsu DynaMO M2513A6

Dzisiejszy rynek urz▒dze± do zapisu i archiwizacji danych tak gwa│townie rozszerzy│ swoje mo┐liwo╢ci, i┐ trudno pozostaµ ci▒gle na "szczycie", pomimo 440 razy wiΩkszej pojemo╢ci no╢nika w stosunku do dyskietki 3,5". Jednak mo┐na zaproponowaµ co╢ co mo┐e byµ godn▒ propozycj▒ dla rynku SOHO - napΩd Fujitsu M2513A6. Konstrukcja oparta na interfejsie SCSI-2, dziΩki zastosowaniu du┐ego 2 MB bufora, pozwoli│a osi▒gn▒µ transfer na poziomie ok. 700 KB/sek. Pojemno╢µ zastosowanych no╢nik≤w - od 128 MB (tylko odczyt) do 640 MB - przy bardzo korzystnym stosunku mo┐liwo╢ci do ceny to kolejny atut tego modelu. DziΩki zastosowaniu nowej technologi no╢nika 640 MB LIMDOW (Light Intensity Modulation Direct Overwrite) mo┐na by│o uzyskaµ transfer do 3,9 MB/sek. Przeprowadzone pomiary wydajno╢ci oraz du┐a sprawno╢µ urz▒dzenia pozwoli│y z czystym sumieniem daµ wysok▒ ocenΩ temu modelowi, mimo du┐ej jego ceny.

Interfejs: SCSI-2
Pojemno╢µ: 640 MB
Cena brutto: 2021 z│
Cena no╢nika brutto: 138 z│

Fujitsu DynaMO 230 Portable

Model DynaMO 230 Portable to przedstawiciel urz▒dze± sk│adowania danych wsp≤│pracuj▒cych poprzez z│▒cze PCMCIA z notebookiem. W sk│ad integralnego zestawu wchodzi zewnΩtrzny napΩd (M2514 IDE), karta kontrolera zrealizowana w standardzie PCMCIA, kabel │▒cz▒cy kartΩ z notebookiem oraz zasilacz bateryjny. Instalacja urz▒dze± w Windows 95 dodaje nowy kontroler IDE/EISD i napΩd magnetooptyczny zostaje rozpoznany jako kolejny dysk i pracuje bez najmniejszego zarzutu. Nale┐y pamiΩtaµ, i┐ mimo konstrukcji o ma│ym poborze pr▒du (zastosowano baterie niklowo-kadmowe) praca ci▒g│a ograniczona jest do 35 minut. Wska╝nikiem aktualnego stanu baterii jest zachowanie dw≤ch diod LED umieszczonych na obudowie zasilacza. Tr≤jpozycyjny prze│▒cznik umo┐liwia wy│▒czenie napΩdu lub wprowadzenie w tzw. stan LOCK, czyli ograniczenie poboru pr▒du, lecz dopiero zastosowanie zasilacza sieciowego pozwoli pracowaµ z napΩdem bez obawy utracenia danych, w wyniku wyczerpania baterii. DostΩpne sterowniki pozwalaj▒ na wsp≤│pracΩ ze wszystkimi systemami od DOS poprzez Windows i OS/2. Wynik przeprowadzonych pomiar≤w wydajno╢ci napΩdu pokaza│, i┐ nie jest to demon szybko╢ci.

Interfejs: PCMCIA
Pojemo╢µ: 230 MB
Cena brutto: 1974 z│
Cena no╢nika brutto: 43 z│

Fujitsu DynaMO M2513A2

Konstrukcja napΩdu oparta na interfejsie SCSI-2 o rozmiarze 3,5", jest kanonem w urz▒dzeniach do sk│adowania i archiwizacji danych. ZwiΩkszenie bufora do 512 KB poprawi│o wydajno╢µ napΩdu. Konfigurowanie napΩdu, czyli ustalanie identyfikatora SCSI realizowane jest poprzez zesp≤│ mikroprze│▒cznik≤w umieszczonych na wierzchniej stronie konstrukcji. Jednak pozostaje mo┐liwo╢µ wykorzystania trybu SCAM, poprzez kt≤ry kontroler negocjuje numer urz▒dzenia podczas startu systemu.

Interfejs: SCSI-2
Pojemo╢µ: 230 MB
Cena brutto: 1779 z│
Cena no╢nika brutto: 43 z│

Fujitsu DynaMO 230 Parallel

Nowo╢ci▒ firmy Fujitsu jest DynaMO 230 Parallel - zaprezentowany zosta│ w pierwszych dniach grudnia 1997 r., przed oficjalnym zaistnieniem na rynku. Dla uzyskania mobilno╢ci i mo┐liwo╢ci przenoszenia danych z komputera na komputer, wykorzystano znany napΩd M2541, lecz tym razem w powi▒zaniu z interfejsem portu r≤wnoleg│ego. Obecnie zastosowane tryby portu r≤wnoleg│ego (EPP/ECP) umo┐liwiaj▒ osi▒gniΩcie transferu danych w granicach 2 MB/sek. W sk│ad zestawu wchodzi: podstawka do pionowego monta┐u, kabel r≤wnoleg│y, kabel zasilania, dokumentacja oraz gustowny pokrowiec.

Interfejs: port r≤wnoleg│y
Pojemno╢µ: 230 MB
Cena brutto: 1909 z│
Cena no╢nika brutto: 43 z│

Fujitsu DynaMO M2541BE

Ma│y pob≤r mocy w stanie u╢pienia - na poziomie ok. 0,1 W - wysoko╢µ 17 mm i ponad 160 razy wiΩkszy transfer w stosunku do napΩdu 3,5" dyskietki, predysponuje tΩ konstrukcjΩ do wykorzystywania tak┐e w notebookach. No╢nik napΩdu mo┐e byµ przygotowany do obs│ugi trzech format≤w: DOS (z mo┐liwo╢ci▒ tworzenia partycji), Super Floopy firmy IBM oraz format NSR (ISO 13346).

Interfesj: E-IDE
Pojemno╢µ: 230 MB
Cena brutto: 1347 z│
Cena no╢nika brutto: 43 z│

Imation FD3120A LS-120 IDE wewn.

W dobie rozwoju no╢nik≤w magnetycznych o gigabajtowych pojemno╢ciach, anachronizmem by│ 3,5-calowy napΩd dyskietek 1,44 MB. DziΩki wykorzystaniu zaawansowanej technologii prowadzenia g│owicy magnetycznej precyzyjnie pozycjonowanej przez laser, stworzono nowy napΩd - LS-120. Powsta│y przy wsp≤│udziale firmy 3M no╢nik ma zagΩszczon▒ liczbΩ ╢cie┐ek rzΩdu 2490 na cal i │▒czn▒ pojemno╢µ 120 MB. NapΩd wyr≤┐nia cecha zapisu i odczytu starszych no╢nik≤w 720 KB i 1,44 MB. Jednak musimy pamiΩtaµ, ┐e na nowej preformatowanej dyskietce zapisane dane bΩd▒ odczytywane w ka┐dym innym napΩdzie, jednak sformatowanie starej dyskietki w nowym napΩdzie spowoduje, ┐e odczyt danych zapisanych zostanie ograniczony tylko do LS-120. NapΩd wykorzystuje interfejs kontrolera IDE. System operacyjny Windows 95 rozpoznaje napΩd przydzielaj▒c mu kolejny wolumin dyskowy. Operacje zapisu i odczytu zosta│y przyspieszone ok. 5-krotnie, natomiast przeprowadzone pomiary wydajno╢ci dla nowego no╢nika nie oszo│omi│y szybko╢ci▒ transferu.

Interfejs: E-IDE
Pojemno╢µ: 120 MB
Cena brutto: 512 z│
Cena no╢nika brutto: 84 z│

Imation SuperDISK Drive LS-120 P-p

Nowy napΩd wykorzystuje interfejs portu r≤wnoleg│ego. Obudowa SuperDISK Drive zawiera dwa z│▒cza 25-pinowe: jedno do pod│▒czenia napΩdu z komputerem, drugie do pod│▒czenia drukarki. ¼r≤d│em zasilania jest zewnΩtrzny zasilacz sieciowy. Dostarczone oprogramowanie na dysku LS-120 instaluje napΩd w Windows 95 lub Windows NT. Jednak oprogramowanie wspomagaj▒ce transfer danych dla portu r≤wnoleg│ego o nazwie Super Disk Accelerator jest tylko dla Windows 95. Zapis odbywa siΩ na 3,5" dyskietkach o pojemno╢ci 120 MB. NapΩd odczytuje i zapisuje tak┐e tradycyjne 3,5" dyskietki 1,44/720. Pomiary wydajno╢ci wskazuj▒ na du┐▒ sprawno╢µ i przyspieszenie operacji zapisu i odczytu po zainstalowaniu oprogramowania przyspieszaj▒cego dla portu r≤wnoleg│ego. Pewn▒ sztuczk▒ jest fakt, ┐e zapis du┐ych plik≤w jest buforowany i dokonywany w tle. Przy pod│▒czeniu do komputera drukarki musimy pamiΩtaµ, ┐e mo┐na wykorzystywaµ tylko jedno urz▒dzenie w danej chwili.

Interfejs: port r≤wnoleg│y
Pojemno╢µ: 120 MB
Cena brutto: 687 z│
Cena brutto no╢nika: 92 z│

IOMEGA JAZ SCSI wewn.

Model ten to 3,5-calowy wewnΩtrzny napΩd dysk≤w wymiennych JAZ o pojemno╢ci 1 GB. W komplecie z oprogramowaniem instalacyjnym PC Install Disk ver.5.2 u┐ytkownik otrzymuje prowadnicΩ z plastikow▒ za╢lepk▒ dyskietek 3,5" oraz ta╢mΩ SCSI do pod│▒czenia do kontrolera. W stosunku do innych napΩd≤w ZIP wzrost pojemno╢ci JAZ daje wiΩksze mo┐liwo╢ci dokonania archiwizacji danych. Zastosowany wiΩkszy - 256 KB bufor, przy ╢rednim czasie dostΩpu, spowodowa│ wyra╝ny wzrost wydajno╢ci napΩdu.

Interfejs: SCSI-2
Pojemno╢µ: 1 GB
Cena brutto: 1568 z│
Cena no╢nika brutto: 505 z│

IOMEGA JAZ SCSI zewn.

NapΩd IOMEGA JAZ w wersji zewnΩtrznej o pojemno╢ci 1 GB stanowi│ do niedawna jedyn▒ alternatywΩ w grupie tzw. dysk≤w wymiennych. Na tylnej ╢ciance obudowy, zaopatrzonej w dwa gniazda Micro D-50, znajdujemy dodatkowo selektor ID SCSI, diodΩ LED, kt≤ra pe│ni funkcjΩ kontroln▒ automatycznego terminatora urz▒dzenia oraz wy│▒cznik zasilania. Przeprowadzone testy wydajno╢ci pokaza│y, ┐e napΩd ten pod wzglΩdem szybko╢ci zapisu i odczytu zajmuje czo│owe miejsce w kategorii napΩd≤w magnetycznych prezentowanych w RAPORCIE.

Interfejs: SCSI-2
Pojemno╢µ: 1 GB
Cena brutto: 1978 z│
Cena no╢nika brutto: 505 z│

IOMEGA ZIP ATAPI wewn.

WewnΩtrzne urz▒dzenie wielko╢ci napΩdu 3,5", po zainstalowaniu w komputerze do dowolnego kana│u kontrolera IDE, zostaje rozpoznane przez system operacyjny Windows 95 OSR2 jako tzw. napΩd dysk≤w wymiennych. Sterowniki s▒ dostΩpne dla Windows 95/NT lub OS/2. Sprawno╢µ techniczna napΩdu nie budzi zastrze┐e±. Najni┐sza cena urz▒dzenia (w╢r≤d napΩd≤w IOMEGA) stanowi atrakcyjn▒ propozycjΩ dla ka┐dego u┐ytkownika.

Interfejs: E-IDE/ATA2
Pojemno╢µ: 100 MB
Cena brutto: 518 z│
Cena no╢nika brutto: 78 z│

IOMEGA ZIP Parallel-port zewn.

NapΩd IOMEGA ZIP Parallel-port by│ do niedawna jednym z najpopularniejszych przeno╢nych urz▒dze± do sk│adowania i przenoszenia danych. Wsp≤│pracuje on z komputerem poprzez port r≤wnoleg│y, dodatkowe drugie gniazdo na obudowie napΩdu pozwala pod│▒czyµ drukarkΩ, jednak musimy pamiΩtaµ, ┐e pracowaµ w danej chwili mo┐e tylko jedno z urz▒dze±. Wraz z napΩdem otrzymujemy zasilacz sieciowy, kabel r≤wnoleg│y, sterowniki oraz pakiet Zip Tools i no╢niki. Proces instalacji tylko z pozoru nie stwarza problem≤w. Mimo ┐e w obecnych p│ytach g│≤wnych wszystkich dostΩpnych komputer≤w mo┐liwa jest deklaracja szybkiego portu EPP/ECP, napΩd przy dostarczonych sterownikach ver.5.3 osi▒ga│ transfer na poziomie ok. 200 KB/sek. Nawet uruchomienie programu Acceleratora dla portu r≤wnoleg│ego nie zwiΩkszy│o transmisji danych. Maj▒c mo┐liwo╢µ sprawdzenia w RAPORCIE najnowszego "hitu" IOMEGI, jakim jest model ZIP Plus, zainstalowali╢my sterowniki ver.5.4 z pakietu ZIP Plus & TOOLS. Ku naszemu zaskoczeniu 6-krotnie wzros│a szybko╢µ "starego ZIP-a", a w Panelu Kontrolnym przy sterowniku ZIP-a zaistnia│ port EPP/ECP.

Interfejs: port r≤wnoleg│y
Pojemno╢µ: 100 MB
Cena brutto: 781 z│
Cena no╢nika brutto: 68 z│

PHILIPS CDD3610

NapΩd firmy Philips model CDD3610 nie tak dawno by│ jedynym urz▒dzeniem wielokrotnego zapisu CD-RW, kt≤re wykorzystywa│o interfejs E-IDE. Sprawno╢µ oraz popularno╢µ interfejsu E-IDE czyni to urz▒dzenie bardzo atrakcyjnym dla szerokiego grona odbiorc≤w. Wyposa┐ony w 1 MB bufor pozwala zapisaµ dane z prΩdko╢ci▒ 300 KB/sek, odczytuj▒c je z prΩdko╢ci▒ 900 KB/sek. Nowy typ no╢nika przy wsp≤│udziale oprogramowania CeQuadrat Easy-CD Pro ver.2.11 wykorzystuje wszystkie dostΩpne formaty zapisu CD. Dodatkowo, najnowszy produkt PackedCD ver.2.0 zawieraj▒cy program formatuj▒cy standardu CD-UDF pozwala na dokonywanie tzw. zapisu pakietowego - inaczej okre╢lanego jako inkrementalny, czyli przyrostowy. No╢nik po sformatowaniu przybiera postaµ du┐ego 650 MB dysku, na kt≤rym proces zapisu dokonywany jest wrΩcz z poziomu Explorera. Maj▒c na uwadze mo┐liwo╢µ wielokrotnego kasowania musimy pamiΩtaµ, ┐e za ka┐dym kasowaniem tracimy czΩ╢µ pojemo╢ci no╢nika. Dopiero ponowne jego sformatowanie przywraca pe│n▒ pojemno╢µ p│yty.

Interfejs: E-IDE
Pojemno╢µ: 650 MB
Cena brutto: 2297 z│
Cena no╢nika brutto: 101 z│

NOMAI 540 MB PC SCSI wewn.

Ten wewnΩtrzny napΩd dysk≤w wymiennych o wielko╢ci 3,5" zrealizowany jest w technologii SCSI. Model Nomai PC 540 Internal ma w komplecie plastikowy koszyk o rozmiarze 5,25", kontroler SCSI firmy Adaptec AVA1505-ISA wraz z ta╢m▒ SCSI na dwa urz▒dzenia oraz sterowniki i oprogramowanie EZ SCSI Lite ver.4.00b. Skromna wielojΩzyczna dokumentacja nie podaje parametr≤w urz▒dzenia ograniczaj▒c siΩ do og≤lnych informacji. Du┐y bufor o pojemno╢ci 512 KB i szybki czas dostΩpu rzΩdu 10 ms, jakim charakteryzuj▒ siΩ najnowsze rozwi▒zania urz▒dze± o zapisie magnetycznym, stanowi powa┐ny atut tej serii. Zgodno╢µ odczytu i zapisu z no╢nikami SyQest 270 MB stanowi kontynuacjΩ bardzo popularnego do niedawna urz▒dzenia. W testach wydajno╢ci napΩd osi▒gaj▒c bardzo du┐▒ sprawno╢µ uplasowa│ siΩ w czo│≤wce.

Interfejs: SCSI-2
Pojemno╢µ: 540 MB
Cena brutto: 1857 z│
Cena no╢nika brutto: 270 MB - 250 z│; 540 MB - 307 z│

IOMEGA ZIP Plus Parallel

Najnowszy produkt firmy IOMEGA z pozoru nie r≤┐ni siΩ od swoich poprzednik≤w, jednak ju┐ opis z│▒czy na obudowie wskazuje na now▒ koncepcjΩ zastosowanych rozwi▒za±. Model ten jest hybryd▒ napΩdu SCSI i urz▒dzenia pracuj▒cego poprzez port r≤wnoleg│y. Do pod│▒czenia napΩdu zastosowano jeden 25-pinowy kabel r≤wnoleg│y, kt≤ry jest zgodny z kablem SCSI, jakie wykorzystuj▒ komputery Macintosh. Przeprowadzone testy sprawno╢ci urz▒dzenia zaskoczy│y niebywa│▒ wydajno╢ci▒ w trybie wsp≤│pracy poprzez port r≤wnoleg│y. Dostarczone oprogramowanie Zip Plus & Tools jest uzupe│nieniem do poprzednich wersji urz▒dze± o nastΩpuj▒ce pakiety: Web Buddy (narzΩdzie do ╢ci▒gania i przegl▒dania stron WWW), Record It (pozwala na zapis ╢cie┐ek audio z CD Audio i g│osu na ZIP w formacie MPG2), Image AXS (umo┐liwia budowΩ bazy danych wszelkich dostΩpnych format≤w graficznych i multimedialnych), Netcard (pozwala na dodanie do poczty e-mail plik≤w graficznych i g│osu). Dodatkowa p│yta CD-ROM zawiera program do obr≤bki obrazu - Adobe PhotoDelux. Na uwagΩ zas│uguje te┐ polskojΩzyczny proces instalacji oprogramowania. Nieznacznie wy┐sza cena rekompensuje z nawi▒zk▒ wszechstronno╢µ nowego modelu.

Interfejs: port r≤wnoleg│y lub SCSI
Pojemo╢µ: 100 MB
Cena brutto: 954 z│
Cena no╢nika brutto: 78 z│

HP SureStore CD-Writer Plus 7100e

Model jest urz▒dzeniem zewnΩtrznym do pod│▒czenia poprzez port r≤wnoleg│y. Solidna obudowa zosta│a zaopatrzona w dwa z│▒cza 25-pinowe, tak aby mo┐na by│o dodatkowo pod│▒czyµ drukarkΩ. Zasilanie zrealizowano poprzez zasilacz zewnΩtrzny. Dla umo┐liwienia ods│uchiwania p│yt CD Audio, na tylnej ╢ciance umieszczono gniazdo typu mini-jack. Dostarczone bogate oprogramowanie CD-Write Plus zawiera m.in. Adaptec Easy-CD ver.2.11, diagnostykΩ oraz sterownik portu r≤wnoleg│ego firmy Shuttle Conect-It: Accelerator Port. Nagrywarka nie bΩdzie mog│a wsp≤│pracowaµ z napΩdem LS-120 w wersji zewnΩtrznej, kt≤ry wykorzystuje tak┐e port r≤wnoleg│y. NastΩpuje kolizja obu program≤w Accelerator≤w Portu nagrywarki i LS-120. Zapis pakietowy nie stwarza│ problem≤w, a transfer plik≤w by│ wyj▒tkowo sprawny, mimo wykorzystywania portu r≤wnoleg│ego.

Interfejs: port r≤wnoleg│y
Pojemno╢µ: 650 MB
Cena brutto: 2910 z│
Cena no╢nika brutto: 3 Pack 343 z│

RICOH MP6200S

W po│owie roku 1997 firma RICOH wywo│a│a falΩ entuzjazmu prezentuj▒c, napΩd nagrywarki wielokrotnego zapisu MP6200S. Nowy spos≤b zapisu kr▒┐ka CD zrewolucjonizowa│ urz▒dzenia do przechowywania danych. Tworz▒c nowy sk│ad chemiczny no╢nika dokonano r≤wnie┐ zmian w strukturze sterowania wi▒zk▒ laserow▒. Laser, kt≤ry mo┐e emitowaµ strumie± o zmiennej sile, nagrzewaj▒c materia│ jest w stanie dokonaµ odwr≤cenia dotychczasowych struktur p│yty. Konstrukcja wykorzystuje interfejs SCSI-2 i sprawdzi│a siΩ ju┐ od paru miΩsiΩcy. (WiΩcej informacji na temat nagrywarek CD-RW znajdziecie Pa±stwo w 10 numerze ENTER-a z 1997 r.)

Interfejs: SCSI-2
Pojemno╢µ: 650 MB
Cena brutto: 2375 z│
Cena no╢nika brutto: 117 z│

YAMAHA 4001T

Nowym urz▒dzeniem YAMAHA jest model 4001T. NapΩd zrea-lizowany jest na bazie interfej-su E-IDE i charakteryzuje siΩ 2 MB buforem. Dostarczany jest z opro-gramowaniem firmy CeQuadrt EastCD Pro ver.2.11 oraz dedykowanym programem PackedCD ver.2.0. Dysk robi▒c zapis pakietowy dla no╢nika CD-RW przesy│a pliki z szybko╢ci▒ ok. 300 KB/sek. Dla plik≤w dokonywany jest transfer partiami przy jednoczesnej weryfikacji. Powoduje to wyd│u┐enie czasu zapisu du┐ych plik≤w. Szczeg≤ln▒ uwagΩ nale┐y zwr≤ciµ na instalacjΩ sterownik≤w kontrolera IDE p│yty g│≤wnej, mo┐e siΩ zdarzyµ, ┐e stare sterowniki potrafi▒ zawiesiµ system po zainstalowaniu nagrywarki.

Interfejs: E-IDE
Pojemno╢µ: 650 MB
Cena brutto: 2594 z│
Cena no╢nika brutto (CD-R/CD-RW): 10/101 z│

NOMAI 680.RW IDE

Firma NOMAI dostarczy│a nowy napΩd zrealizowany na bazie modelu Philips CDD3610. Nagrywarka potrafi zapisywaµ z prΩdko╢ci▒ 300 KB/sek, odczytywaµ 900 KB/sek z 1 MB buforem i czasem dostΩpu 350 ms. Standardowe oprogramowanie Adapteca Easy-CD Pro ver.2.11 plus DirectCD ver.2.0 pozwalaj▒ w prosty spos≤b zrealizowaµ tradycyjny zapis plik≤w udostΩpniaj▒c zapis w formacie CD-UDF (Universal Data Format) oraz IPW (Incremental Packed Write) - nagrywarka traktowana jest jak du┐a 600 MB dyskietka. Powszechno╢µ stosowania tej formy zapisu bΩdzie w nied│ugim czasie coraz wiΩksza i mo┐e staµ siΩ takim standardem, jak obecnie dyskietki 3,5". W RAPORCIE numeru 10/97 ENTER-a przedstawili╢my wersjΩ SCSI nagrywarki Nomai 680 RW, kt≤rej wtedy przyznali╢my tytu│ "NASZ WYB╙R".

Interfejs: E-IDE
Pojemno╢µ: 650 MB
Cena brutto: 1956 z│
Cena no╢nika brutto: 121 z│

IOMEGA ZIP SCSI zewn.

NapΩd IOMEGA ZIP SCSI by│ pocz▒tkowo przewidziany jako platforma │▒cz▒ca komputery serii PC z rodzin▒ komputer≤w Macintosh. To urz▒dzenie zewnΩtrzne ma z│▒cze SCSI oraz selektor ID nr. 5 lub 6, a kabel zewnΩtrzny │▒cz▒cy napΩd z komputerem jest zgodny ze standardem SCSI komputer≤w Macinosh. W zestawie u┐ytkownik otrzymuje zasilacz, pakiet sterownik≤w, oprogramowanie Zip Tools (wzbogacone o programy dla systemu Macintosh) no╢nik i wielojΩzyczn▒ dokumentacjΩ. Programy dostΩpne w pakiecie pozwalaj▒ dokonywaµ m.in. kopii dysk≤w ZIP (przy u┐yciu tylko jednego napΩdu) i diagnostyki napΩdu. Mamy te┐ mo┐liwo╢µ zabezpieczenia naszego ZIP-a przez wpisanie has│a podczas formatowania.

Interfejs: SCSI-2
Pojemno╢µ: 100 MB
Cena brutto: 777 z│
Cena no╢nika brutto: 78 z│

TEAC PD/CD Drive 518E

W╢r≤d testowanych przez nas no╢nik≤w nie mog│o zabrakn▒µ protoplasty napΩd≤w DVD. Urz▒dzenie firmy TEAC model PD/CD 518e wykorzystuje technologiΩ Phase Change (Zmiennej Fazy), w kt≤rej pod wp│ywem wi▒zki laserowej nastΩpuje zmiana postaci warstw p│yty PD z amorficznej (czyli nie przezroczystej) do krystalicznej (czyli przepuszczaj▒cej ╢wiat│o). Dodatkow▒ funkcj▒ napΩdu PD/CD 518e jest mo┐liwo╢µ odczytu tradycyjnych p│yt CD-ROM. Prostota rozwi▒zania, w kt≤rym nie potrzeba ┐adnych dodatkowych program≤w uzdatniaj▒cych napΩd do zapisu wielokrotnego - poza sterownikiem - staje siΩ kolejn▒ alternatyw▒ wyboru dla potencjalnego odbiorcy. Jako jedyny, napΩd ten zosta│ dostarczony z polsk▒ instrukcj▒ obs│ugi. Na tegorocznych targach COMDEX '97 w Las Vegas pokazano kolejny model firmy TEAC, gdzie nast▒pi│o po│▒czenie trzech funkcji: odczytu tradycyjnej p│yty CD-ROM, zapisu jednokrotnego CD-R oraz zapisu wielokrotnego no╢nika PD - jak widaµ PD/CD nie daje za wygran▒.

Interfejs: E-IDE
Pojemno╢µ: 650 MB
Cena brutto: 999 z│
Cena no╢nika brutto: 100 z│

NOMAI 540 MB PC SCSI zewn.

NOMAI PC 540 External stanowi kontynuacjΩ technologii napΩd≤w SyQuest. Obudowa o stosunkowo du┐ych rozmiarach - mie╢ci w sobie zasilacz - zaopatrzona jest w dwa gniazda Amphenol SCSI-50, selektor ID SCSI i wy│▒cznik zasilania. NapΩd o pojemno╢ci no╢nika 540 MB ma jeden z najni┐szych czas≤w dostΩpu rzΩdu 10 ms. W sk│ad zestawu wchodzi kontroler SCSI firmy Adaptec model AVA 1505 z interfejsem ISA, sterowniki pod DOS/Windows i oprogramowanie EZ SCSI Lite ver.4.00b. oraz kabel SCSI Amphenol 50-DB25. Podczas instalacji kontrolera proszΩ bacznie zwr≤ciµ uwagΩ na prawid│owe odczytanie myl▒cego opisu zworek do ustawiania przerwa±. Test wydajno╢ci wykaza│ bardzo du┐▒ sprawno╢µ napΩdu, a zgodno╢µ odczytu i zapisu starszych no╢nik≤w SyQest 270 MB stanowi du┐y atut tego modelu. Jedyn▒ wad▒ napΩdu jest jego wysoka cena.

Interfejs: SCSI-2
Pojemno╢µ: 540 MB
Cena brutto: 2069 z│
Cena no╢nika brutto: 307 z│

Jak testowali╢my

Komputer, na kt≤rym dokonywali╢my analizy sprawno╢ci zapisu i odczytu z r≤┐nych no╢nik≤w zawiera│ p│ytΩ g│≤wn▒ P55TU firmy IWILL z kontrolerem Ultra Wide SCSI Adaptec AIC7880 "on board". Dodatkowo korzystali╢my z kontrolera Adaptec PCI model AHA 2940AU, aby pod│▒czyµ urz▒dzenia zaopatrzone w kabel Micro D-50. PamiΩµ RAM obsadzono 64 MB SIMM EDO, procesor AMD K5 PR133, karta grafiki JATON VIDEO-67 (Cirrus Logic 5446). Jako dysk systemowy nazwany DANE zastosowali╢my napΩd Samsung WN32543A o pojemno╢ci 2,6 GB, drugim dyskiem nazwanym ZRZUT s│u┐▒cym do przepisania zawaro╢ci z testowanych no╢nik≤w by│ Samsung WN 321620A o pojemno╢ci 2,1 GB. DziΩki uprzejmo╢ci warszawskiej firmy SCIENTIFIC.S.A do pod│▒czenia karty PCMCIA wykorzystali╢my wewnΩtrzny adapter firmy SMC SwapBox PCMCIA. Do obs│ugi wszystkich urz▒dze± wykorzystali╢my sytem operacyjny MS Windows 95 OSR2 PL ver.4.00.1111.
Stworzone makropolecenia uruchamia│y proces 32-bitowego kopiowania okre╢lonej liczby plik≤w i katalog≤w z jednoczesnym pomiarem czasu realizacji postawionego zadania. Ka┐de z badanych urz▒dze± mia│o za zadanie wykonaµ nastΩpuj▒ce czynno╢ci:

zapisanie zarchiwizowanego 100 MB pliku z dysku DANE na no╢nik w testowanym napΩdzie;
zbadanie szybko╢ci przepisania ww. pliku z badanego urz▒dzenia na dysk ZRZUT do wydzielonego katalogu;
zapisanie plik≤w i katalog≤w o │▒cznej pojemo╢ci 100 MB z dysku DANE na badany no╢nik;
przepisanie z no╢nika poprzednio zapisanych katalog≤w i plik≤w o │▒cznej pojemo╢ci 100 MB na dysk ZRZUT.

W przypadku przekroczenia pojemo╢ci no╢nika ponad 100 MB kolejn▒ czynno╢ci▒ by│: n zapis plik≤w i katalog≤w do ca│kowitego wype│nienia no╢nika (odpowiednio: 120, 230, 540, 640 MB i 1 GB).

Ostatnim pomiarem by│ pomiar realizacji przepisania ca│kowicie wype│nionego no╢nika na dysk ZRZUT. Dla zobrazowania przybli┐onego transferu danego urz▒dzenia dokonali╢my pomiaru jego szybko╢ci programem Norton Utility For Windows 95 ver. 2.0 Benchmark Sysinfo. Miar▒ oceny by│ wsp≤│czynnik szybko╢ci transferu, cena no╢nika, dostarczonego oprogramowania i dostΩpnych akcesori≤w.

Podsumowanie

W dzisiejszej dobie mnogo╢µ urz▒dze± i no╢nik≤w, na kt≤rych mo┐emy dokonaµ zapisu danych przyprawia o zawr≤t g│owy. Istniej▒ dziedziny, w kt≤rych zapis magnetyczny nadal rozwija siΩ (jak chocia┐by nie omawiane w tym Raporcie streamery DLT), technologii id▒cej w kierunku sk│adowania bardzo du┐ych ilo╢ci danych - rzΩdu dziesi▒tk≤w i setek GB (w autoloaderach czyli m≤wi▒c potocznie tzw. szafach graj▒cych). Lecz koszt tych urz▒dzea przekracza modliwo╢ci przeciΩtnego u┐ytkownika. Nowy no╢nik LS-120 ju┐ ma konkurenta w napΩdzie firmy SONY o pojemo╢ci 200 MB (potrafi czytaµ i zapisywaµ tradycyjne dyskietki 3,5"), zaprezentowanym na targach COMDEX FALL '97.

Identyczna sytuacja jest r≤wnie┐ w╢r≤d urz▒dze± z zapisem magnetooptycznym. Pojmno╢ci gigabajtowe nikogo dzisiaj nie dziwi▒, lecz zn≤w powraca jak bumerang kwestia koszt≤w. Co zatem wybraµ? Iomega chc▒c dotrzymaµ kroku w walce o u┐ytkownika proponuje wieloplatformowe urz▒dzenie o nazwie ZIP+, rozpoznaj▒ce automatycznie ╢rodowisko sprzΩtowe w kt≤rym pracuje. Nadal jest to jednak pojemno╢µ 100 MB. Kontynuator linii wymiennych napΩd≤w magnetycznych firmy SyQest, francuska firma Nomai proponuje napΩd o pojemo╢ciach 540 MB i 750 MB (jako nowo╢µ grudnia 1997), lecz czy nie jest to │abΩdzi ╢piew?

Pozostaje nam zapis optyczny. Mo┐e nowa hybryda napΩd CD/PD/CD-R firmy TEAC zapowiadana na prze│omie roku bΩdzie rozwi▒zaniem do zaakceptowania. Popularno╢µ czytnik≤w CD-ROM , kt≤re pozwalaj▒ odtworzyµ dane zapisane w szerokim spektrum format≤w wydaje siΩ byµ panaceum na dzisiejsze potrzeby przys│owiowego "Kowalskiego". Dodatkowo doszed│ nowy rodzaj wielokrotnego zapisu p│yt CD-RW, kt≤ry jest zgodny z najbardziej obiecuj▒cym, nowym systemem DVD. P≤ki co jednak, spokojnie przez najbli┐szy rok mo┐emy "wachlowaµ siΩ" dyskietkami ZIP-a lub LS-120.

PodziΩkowania

W czasie przeprowadzania test≤w okaza│o siΩ, ┐e niekt≤re urz▒dzenia SCSI maj▒ w dostarczanym zestawie specyficzne kable po│▒czeniowe. Ze zgroz▒ stwierdzili╢my, ┐e nie mo┐emy pod│▒czyµ urz▒dze±, zaopatrzonych w przew≤d wymagaj▒cy z│▒cza micro D-50 w kontrolerze. Z opresji wybawi│a nas firma ALSTOR, 03-301 Warszawa, ul. Jagiello±ska 74, tel. (0-22) 6755515, faks (0-22) 6754310, www.alstor.com.pl, kt≤ra na czas test≤w po┐yczy│a nam kontroler Adaptec AHA-2940AU wyposa┐ony w po┐▒dane przez nas z│▒cze. Za pomoc serdecznie dziΩkujemy. Nabywaj▒c odpowiednie urz▒dzenie SCSI powinni╢my zatem upewniµ siΩ czy jest ono oferowane wraz z kontrolerem i w│a╢ciwym przewodem. Je┐eli natomiast sami posiadamy ju┐ w zestawie komputerowym kontroler SCSI, nale┐y sprawdziµ jakiego typu ma on z│▒cze (Amphenol, micro D-50, micro D-68 czy D-Sub25) i czy wraz z urz▒dzeniem sprzedawany jest przew≤d z odpowiednim, pasuj▒cym do naszego kontrolera, mΩskim z│▒czem.

Wykresy