Zmiana p│yty g│≤wnej daje czasami efekty najmniej spodziewane, gdy u┐ywamy Windows 95. Np. znikniΩcie doskonale dot▒d funkcjonuj▒cego CD-ROM-u. Czy mo┐na siΩ przed tym uchroniµ? Jasne, mo┐na prawie wszystko.

Drodzy Konsyliarze!
Niedawno kupi│em od kolegi p│ytΩ g│≤wn▒ do Pentium (i430TX), zastΩpuj▒c ni▒ moj▒ starsz▒ p│ytΩ (TritonVX). Na komputerze mam zainstalowany system Windows 95. Ponadto m≤j komputer sk│ada siΩ z procesora Pentium 166, 2,1 GB HDD, CD-ROM ╫8 ATAPI, 16 MB RAM i karty video S3 Virge 4 MB. Problem m≤j polega na tym, ┐e po zamianie p│yt g│≤wnych system Windows 95 zacz▒│ znajdywaµ mn≤stwo r≤┐nych urz▒dze± i w efekcie... nie widzi CD-ROM-u! ProszΩ o poradΩ co z tym zrobiµ. Pr≤bowa│em dodaµ CD-ROM za pomoc▒ opcji Dodaj nowy sprzΩt (w Panelu Sterowania), lecz tam w og≤le nie mam takiego urz▒dzenia, jest jedynie kontroler CD-ROM, a chyba nie o to chodzi.

Marcin StΩpie±

Podczas zamiany p│yty g│≤wnej, nie da siΩ ukryµ, system Windows 95 z lekka "g│upieje". Jest to spowodowane nieco inn▒ struktur▒ nowej p│yty g│≤wnej, innym uk│adem steruj▒cym (chipsetem) i innym BIOS-em.

W momencie gdy zamieniamy p│ytΩ g│≤wn▒ i nie chcemy niczego kasowaµ z dysku twardego, mo┐emy spr≤bowaµ uruchomiµ Windows 95 w trybie awaryjnym, a nastΩpnie skorzystaµ z mened┐era urz▒dze± (ikona "System" w "Panelu Sterowania"), dziΩki kt≤remu usuwamy WSZYSTKIE urz▒dzenia z kategorii "urz▒dzenia systemowe".

Po wykonaniu powy┐szych operacji restartujemy komputer i obserwujemy jak to system znajduje sobie po kolei urz▒dzenia, ale teraz nie ma ju┐ poprzednich sterownik≤w, kt≤re ewentualnie mog│yby brudziµ.

Sprawa "niewidzialnego" CD-ROM-u mo┐e byµ spowodowana niew│a╢ciwym sterownikiem kontrolera IDE/EIDE odziedziczonym po starszej p│ycie g│≤wnej. I w tym przypadku nale┐y post▒piµ podobnie usuwaj▒c go (w trybie awaryjnym).

System po restarcie powinien znale╝µ odpowiedni sterownik. Je┐eli jednak i to nie poskutkuje pozostaje nam niestety ponowna instalacja systemu (po uprzednim usuniΩciu starej wersji).

CzΩsto te┐ do p│yt g│≤wnych s▒ do│▒czane dyskietki ze sterownikami, je┐eli takowej nie ma, mo┐na spr≤bowaµ zaopatrzyµ siΩ w potrzebne sterowniki za pomoc▒ Internetu. Trudno jednak stwierdziµ w Pana przypadku o jaki sterownik chodzi, gdy┐ nie poda│ Pan producenta i symbolu nowej p│yty g│≤wnej. i430TX to oznaczenie uk│adu steruj▒cego p│yty (chipsetu).

Dariusz Ha│as

  Wyb≤r sprzΩtu jest czΩsto najtrudniejszym zadaniem. Tym razem dotyczy to karty graficznej, chyba ┐e wiemy do czego mieliby╢my jej u┐ywaµ.

Droga Redakcjo!
Zastanawiam siΩ nad kupnem nowej karty graficznej. Jednak po wielu dysputach ze znajomymi, telefonach do dystrybutor≤w i producent≤w (z kt≤rych ka┐dy twierdzi│, ┐e sprzedawana przez nich karta jest najlepsza) utkn▒│em w martwym punkcie. Po prostu nie wiem, co wybraµ. Co by╢cie doradzili kupiµ osobie, kt≤ra posiada ju┐ kartΩ graficzn▒ Virge, wiele czasu spΩdza przed komputerem i lubi pograµ w dobre gry 3D np. Quake. Na wymianΩ zamierzam przeznaczyµ ok. 700-800 z│.

Pozdrawiam Jacek Kudzia

Zasadniczo pytania w stylu "nie wiem, co mam kupiµ, pom≤┐cie" nale┐▒ do najtrudniejszych. Trudno bowiem przewidzieµ preferencje u┐ytkownika oraz cele do jakich kupowany sprzΩt bΩdzie u┐ywany. W tym przypadku odpowied╝ na postawione przez Pana pytanie bΩdzie siΩ opiera│a na dw≤ch s│owach zawartych w li╢cie "...lubi pograµ...". W podanej przez Pana skali cenowej mieszcz▒ siΩ (lub s▒ nieznacznie dro┐sze) karty oparte na uk│adzie Riva. Do nich nale┐▒ m.in.: Elsa Victory Razor, STB Velocity 3D 128, czy Diamond Viper V330. Ze wzglΩdu na fakt, i┐ s▒ one oparte na takim samym uk│adzie ich mo┐liwo╢ci r≤┐ni▒ siΩ bardzo nieznacznie. Taka sama zale┐no╢µ wystΩpuje w przypadku akcelerator≤w grafiki 3D dzia│aj▒cych na uk│adzie Voodoo 3Dfx. Tutaj nie ma potrzeby wymiany starej karty, gdy┐ akceleratory 3D s▒ urz▒dzeniami uzupe│niaj▒cymi istniej▒c▒ kartΩ grafiki.

Dariusz Ha│as

  PamiΩµ niby jest, a jej nie ma. Oto przyk│ad, jak brak przestrzeni na dysku twardym mo┐e wp│ywaµ na szybko╢µ pracy komputera. Zw│aszcza gdy u┐ywamy Windows 95.

Droga Redakcjo!
...Nie wiem czemu po zainstalowaniu wielu program≤w z waszego kr▒┐ka CD nr 11 m≤j komputer zacz▒│ strasznie powoli pracowaµ. Zainstalowa│em (tu wymieniona lista program≤w, dop. red.). Czy zainstalowane programy maj▒ wyg≤rowane wymagania sprzΩtowe? Posiadam komputer z procesorem Pentium 100, 16 MB RAM, dysk twardy 450 MB, z zainstalowanym Windows 95. Czy┐by ta konfiguracja okaza│a siΩ zbyt powolna? ProszΩ o wyja╢nienie.

úukasz Cetniewski

Najprawdopodobniej problem ma charakter prozaiczny. Jak mog│em stwierdziµ z do│▒czonej listy, zainstalowa│ Pan naprawdΩ sporo oprogramowania. Je┐eli do tego we╝miemy pod uwagΩ zainstalowany na pa±skim komputerze system operacyjny oraz pojemno╢µ twardego dysku (tylko 450 MB) to oka┐e siΩ, ┐e k│opot tkwi w braku wolnego miejsca na dysku. Oczywi╢cie zapewne w Pana przypadku dysk nie zosta│ ca│kowicie zape│niony, lecz najprawdopodobniej zosta│o na nim zaledwie kilka MB wolnej przestrzeni, co powoduje, ┐e system pracuje zbyt wolno z powodu braku... pamiΩci. 16 MB RAM to teoretycznie wielko╢µ wystarczaj▒ca do pracy w Windows 95, jednak w praktyce, gdy opr≤cz systemu mamy zainstalowane oprogramowanie, wielko╢µ ta okazuje siΩ niewystarczaj▒ca. Podczas standardowej instalacji system tworzy na dysku twardym tzw. plik wymiany (swap file). Plik ten jest dodatkow▒ wirtualn▒ pamiΩci▒ wykorzystywan▒ przez system. Domy╢lnie wielko╢µ tego pliku jest dynamicznie zmieniana przez Windows 95 w zale┐no╢ci od zapotrzebowania. Jednak w przypadku, gdy na dysku twardym jest za ma│o miejsca, to system nie jest w stanie stworzyµ odpowiedniego pliku wymiany i jest zdany tylko na pamiΩµ fizyczn▒ (czyli owe 16 MB), co owocuje zauwa┐alnym spowolnieniem pracy komputera.
W celu poprawy takiego stanu rzeczy najlepszym rozwi▒zaniem wydaje siΩ wykasowanie najmniej potrzebnych program≤w i tym samym powiΩkszenie wolnej przestrzeni na dysku twardym.

Dariusz Ha│as

  Czasami zachodzi potrzeba wyczyszczenia zawarto╢ci twardego dysku. Je┐eli jeszcze do tego dochodzi zmiana partycji, to zwyk│e formatowanie nie zawsze wystarczy.

Droga Redakcjo!
Od kilkunastu miesiΩcy pracujΩ na dysku 2,1 GB podzielonym na dwie partycje (600 MB i 1,5 GB). W zwi▒zku z tym, ┐e zapanowa│ w nich spory ba│agan utrudniaj▒cy efektywn▒ pracΩ z komputerem, zdecydowa│em siΩ na sformatowanie dysku. Nie wiem jednak czy wystarczy wpisanie komendy format c:, aby "zniknΩ│y" obie partycje? A mo┐e nale┐y sformatowaµ ka┐d▒ oddzielnie? Jak poprawnie tego dokonaµ? M≤j system operacyjny to Windows 95.

JΩdrzej z Kunowa

Zanim zacznie Pan jakiekolwiek dzia│ania na dyskach twardych i partycjach niezbΩdne jest przygotowanie dyskietki startowej. Przygotowuje siΩ j▒ nastΩpuj▒co: z panelu sterowania nale┐y wybraµ Dodaj/usu± programy, a nastΩpnie zak│adkΩ Dysk startowy. Gdy dyskietka bΩdzie gotowa pozostaje jeszcze przekopiowanie na ni▒ program≤w format i fdisk. Znajduj▒ siΩ one w folderze Windows/command.
Odpowied╝ na Pana pytanie brzmi: obie partycje nale┐y sformatowaµ oddzielnie przy u┐yciu komend format c: dla jednej, a nastΩpnie format d: dla drugiej partycji (o ile litera "d" oznacza drug▒ partycjΩ).
Je╢li jednak chce Pan wr≤ciµ do pierwotnego stanu dysku, a wiΩc od nowa korzystaµ z dw≤ch partycji, spos≤b postΩpowania jest inny. W systemach operacyjnych DOS i Winindows 95 znajduje siΩ program FDISK. Aby go wywo│aµ trzeba po prostu w wierszu polecenia DOS-u wpisaµ komendΩ fdisk i nacisn▒µ Enter. Z menu programu wybieramy polecenie usuniΩcia starych partycji (trzeba to bΩdzie kilkakrotnie potwierdziµ ze wzglΩdu na du┐▒ asekuracyjno╢µ programu FDISK). NastΩpnie wybieramy polecenie utworzenia nowych partycji (wielko╢ci takie, jakie sobie ┐yczymy), po czym formatujemy (tzw. formatowanie logiczne) wszystkie nowe partycje dysku za pomoc▒ polecenia "format". Dalsze kroki zale┐▒ ju┐ od Pana, to znaczy instalacja systemu operacyjnego i po┐▒danego oprogramowania.
Warto jeszcze dodaµ, ┐e usuwaj▒c partycjΩ jednocze╢nie kasujemy wszystkie zawarte na niej dane, poza tym ta czΩ╢µ dysku nie jest ju┐ dostΩpna dla systemu operacyjnego. Trzeba wiΩc koniecznie wykonaµ kopie wszystkich wa┐nych danych. Poza tym warto nadaµ ka┐dej partycji charakterystyczn▒ nazwΩ, co u│atwia pracΩ, a w razie powt≤rnego uruchomienia w przysz│o╢ci programu typu FDISK nie grozi Panu usuniΩcie z│ej partycji. Ze wzglΩdu na przestarza│y dzi╢ FAT (dzieli partycje na grupy sektor≤w, klastry) przy dyskach o du┐ych pojemno╢ciach, a co za tym idzie o du┐ych partycjach, wystΩpuje machanizm marnowania miejsca na dysku. Warto wiΩc zastanowiµ siΩ nad podzia│em powierzchni dyskowej na wiΩcej mniejszych partycji. Chyba ┐e u┐ywa Pan Windows 95 OSR 2, kt≤ry to system zosta│ wzbogacony w mo┐liwo╢µ u┐ycia tzw. FAT 32. W takim przypadku nie dojdzie do znacznych strat miejsca przy partycjach wiΩkszych od 511 MB.

Tomasz Go│Ωbiowski

(c) Copyright LUPUS