Wsp≤│czesne modemy r≤┐ni▒ siΩ znacznie od tego co oferowano np. 10 lat temu. Wtedy szczytem marze± by│o urz▒dzenie komunikuj▒ce siΩ z szybko╢ci▒ 2400 bps (2400 bit≤w na sekundΩ), a w u┐ytkowaniu najczΩ╢ciej spotyka│o siΩ urz▒dzenia dzia│aj▒ce dwa razy wolniej lub modemy ju┐ wtedy uznawane za przestarza│e - 300 bps. Je┐eli obliczyµ ile czasu przesy│ano 1 kB, 10 kB, 100 kB i 1 MB, to dla modemu 300 bps bΩdzie to odpowiednio: 33 s, 5 min 33 s, 55 min 33 sek i 583 min (prawie 10 godzin!). Dzi╢, stosuj▒c najnowsz▒ technologiΩ X2 (56000 bps), odpowiada to oko│o: 150 ms (tak! milisekund), 1,50 s, 15 sekund i 150 sekund (dwie i p≤│ minuty). Na tym przyk│adzie widaµ jak bardzo w ci▒gu 10 lat zmieni│a siΩ technologia przesy│ania danych przez zwyk│▒ liniΩ telefoniczn▒. Po modemach 2400 nast▒pi│a era nowocze╢niejszych (jak na owe czasy) modem≤w pracuj▒cych z szybko╢ci▒ 9600 bps. W znakomitej wiΩkszo╢ci standardowo mia│y one wbudowane protoko│y kompresji i korekcji danych. Mo┐na pokusiµ siΩ o stwierdzenie, ┐e modem 2400 bps by│ w miarΩ prosty, w por≤wnaniu z urz▒dzeniem dzia│aj▒cym cztery razy szybciej. Od razu rodzi siΩ pytanie - co w tym takiego niezwyk│ego? Modem pakuje po prostu cztery razy wiΩcej informacji w jednostce czasu. Ot≤┐ nie jest to takie proste jakby mog│o siΩ wydawaµ.

ZwiΩkszamy szybko╢µ?

SCM SwapBox umo┐liwia dostΩp do kart PCMCIA w stacjonarnym komputerze osobistym

Urz▒dzenia pracuj▒ce z szybko╢ci▒ 2400 w bardzo prosty spos≤b komunikuj▒ siΩ dwukierunkowo - po prostu jedna strona nadaje na jednym, okre╢lonym zakresie czΩstotliwo╢ci, a druga - na innym. Odbiorniki "dostrajaj▒" siΩ do czΩstotliwo╢ci zdalnej i tak "trzymaj▒" po│▒czenie. Z modemami 9600 jest zupe│nie inny problem. Przy tej szybko╢ci pasmo nadawane przez modem nak│ada siΩ na pasmo czΩstotliwo╢ci, kt≤re nadaje urz▒dzenie zdalne. Trzeba wiΩc odfiltrowaµ w│asny sygna│, kt≤ry mo┐e siΩ "pa│Ωtaµ" na linii. Dochodzi do tego efekt echa w│asnego sygna│u i to w dw≤ch rodzajach - echo bliskie i dalekie. W praktyce oznacza to, ┐e modem 9600 musi wykonaµ o wiele wiΩcej operacji na sygnale, kt≤ry otrzymuje z linii telefonicznej ni┐ urz▒dzenie pracuj▒ce z szybko╢ci▒ 2400 bps. Dok│adnie - co najmniej 64 razy wiΩ- cej operacji. Do tego dochodzi fakt zmiany typu modulacji danych cyfrowych przesy│anych przez │▒cze telefoniczne - wprowadzono modulacjΩ Trellisa, zupe│nie inn▒ i o wiele bardziej skomplikowan▒ ni┐ dotychczas stosowane. Dlatego na samym pocz▒tku kariery "demony szybko╢ci", czyli modemy 9600 kosztowa│y grube pieni▒dze nawet jak na ameryka±sk▒ kiesze±. W momencie wprowadzenia protoko│u V.32, obs│uguj▒cego po│▒czenia z szybko╢ci▒ 4800 i 9600 bps zastosowano pewien chwyt umo┐liwiaj▒cy dostosowanie zachowania modemu do warunk≤w na linii telefonicznej. Ot≤┐, gdy jako╢µ po│▒czenia by│a marna, modemy przeprowadza│y jego renegocjacjΩ i zwykle "schodzi│y" na szybko╢µ 4800 bps. By│o wolniej, ale pewniej. W pocz▒tkowym okresie modemy na tym ko±czy│y reagowanie na zmiany jako╢ci linii telefonicznej, ale p≤╝niej wprowadzono modele, kt≤re umia│y zauwa┐yµ, ┐e jako╢µ po│▒czenia polepszy│a siΩ i ponownie "wskoczyµ" na 9600 bps. Tak▒ operacjΩ zwyk│o nazywaµ siΩ retrainingiem (z wyr≤┐nieniem fallback - spadku szbko╢ci i fallforward - wzrost). Opr≤cz retrainingu, kt≤ry przeprowadzany by│ bez przesadnej przerwy w │▒czno╢ci, modemy mog│y te┐ renegocjowaµ po│▒czenie tak, jakby nawi▒zywa│y je na nowo. Retraining i renegocjacja to domena kolejnego szczebla w rozwoju modem≤w - urz▒dze± umiej▒cych rozmawiaµ ze sob▒ z szybko╢ci▒ 14400 bps. Protok≤│ V.32bis, bΩd▒cy rozszerzeniem V.32, oferowa│ wiΩcej "stopni szybko╢ci" - 4800, 7200, 9600, 12000 i 14400 bps. Modemy mog│y w pe│ni wykorzystywaµ retraining i renegocjacjΩ "skacz▒c" po szybko╢ciach w zale┐no╢ci od jako╢ci po│▒czenia. (Oczywi╢cie, jak to zwykle bywa wczesne modemy V.32bis bardziej chcia│y ni┐ umia│y stosowaµ retraining, ale potem sytuacja w tej dziedzinie by│a coraz lepsza.)

ªlepe zau│ki

Je┐eli ju┐ wspominamy o wy╢cigu szybko╢ci, to warto wspomnieµ o dw≤ch standardach, kt≤re nie rozpowszechni│y siΩ na d│u┐sz▒ metΩ, ale s▒ warte wzmianki w tym tek╢cie.

Anatomia modemu

Chodzi o PEP i HST. Ten pierwszy stosowany by│ tylko w modemach Telebit Trailblazer i charakteryzowa│ siΩ du┐▒ odporno╢ci▒ na zak│≤cenia. Polega│o to na tym, ┐e linia telefoniczna by│a dzielona na kilkaset ma│ych kana│≤w komunikacyjnych, kt≤re by│y w│▒czane lub wy│▒czane w zale┐no╢ci od jako╢ci po│▒czenia. By│o to bardzo m▒dre rozwi▒zanie, ale nie przyjΩ│o siΩ g│≤wnie ze wzglΩdu na to, i┐ zawiera│y je tylko Trailblazery, bardzo drogie i stosowane g│≤wnie w bankowo╢ci lub du┐ych firmach urz▒dzenia. Drug▒ kart▒ z przesz│o╢ci modem≤w jest protok≤│ HST. Tak┐e nie spotykany w ┐adnym innym modemie pr≤cz Couriera produkowanego przez firmΩ US Robotics, by│ bardzo popularny a┐ do wprowadzenia protoko│u V.34, g│≤wnie ze wzglΩdu na dobre zachowanie siΩ protoko│u na kiepskich liniach. HST rozpowszechnione by│o w Stanach i Europie Zachodniej, u nas nie spotyka│o siΩ tych modem≤w, gdy┐ by│y drogie. Ale je┐eli kto╢ ju┐ by│ szczΩ╢liwym posiadaczem Couriera z HST, m≤g│ korzystaµ z szybko╢ci 16800 bps bΩd▒c pewnym, ┐e na naszych zawodnych │▒czach telefonicznych (z pocz▒tku lat 90.) po│▒czenie nie zostanie zerwane. Empirycznie sprawdzono, ┐e HST jako jedyny protok≤│ wytrzymywa│ "Sto lat" ╢piewane do s│uchawki telefonu po│▒czonego r≤wnolegle z modemem. »aden inny nie by│ w stanie tego strawiµ.

Mocny standard

Wracaj▒c jednak do oficjalnych protoko│≤w warto zauwa┐yµ, ┐e modem 14400 bps umo┐liwia│ komfortowe korzystanie z linii telefonicznej.

Modem Zoltrix Ciekawy design modemu Zoltrix, wprawdzie tylko 14,4 kbps, ale za to z wbudowanym zegarkiem

Jeden megabajt przesy│any by│ w ok. 10 minut. We wczesnych latach 90. by│ to szczyt marze± wiΩkszo╢ci entuzjast≤w telekomunikacyjnych. Mimo ┐e modemy te by│y jeszcze zawodne (ci▒g│e k│opoty z retrainingiem...) to jednak upowszechni│y siΩ w Polsce. Teraz kosztuj▒ mniej ni┐ najni┐sza oficjalna p│aca, wtedy by│a to prawie dwa razy ╢rednia krajowa. By│y przeprowadzane pr≤by rozszerzenia protoko│u V.32bis tak, aby prze│amaµ bar- ierΩ 14400 bps. Uczyni│y to firmy US Robotics (wspomniane HST 16800 bps), ZyXEL (modemy 16800 bps i 19200 bps - w│asne proko│y firmowe) oraz konsorcjum firm telekomunikacyjnych zebrane wok≤│ AT&T, kt≤re uzgodni│o podstawy protoko│u V.32terbo 19200 bps (terbo, nie turbo!). To ostatnie (czwarte) rozwi▒zanie okaza│o siΩ jednak niezbyt udane, gdy┐ g│≤wnie nie dzia│a│o, poniewa┐ wymaga│o "kryszta│owych" linii telefonicznych. Dodatkowo, od zawsze wiod▒ca na rynku firma US Robotics rozszerzy│a protok≤│ terbo "wyciskaj▒c" 21600 (tzw. ASL) bps, ale jak zwykle dla USR-a - tylko miΩdzy dwoma modemami Courier. Jednak┐e przy wykorzystaniu modulacji znanej z V.32bis ju┐ dalej nie dawa│o siΩ podbiµ szybko╢ci modem≤w.

Dwa razy szybciej

W roku 1994 ╢wiat obieg│a informacja, ┐e zdo│ano przekroczyµ barierΩ 14400 bps. Wi▒za│o siΩ to ze zmian▒ modulacji sygna│u i ko╢ci (chipsetu) obs│uguj▒cych przesy│anie danych (tzw. datapump lub, w lepszych modelach, DSP).

Hanmosoft modem Jedyny przyk│ad modemu wewnΩtrznego dostosowanego do szyny PCI

Skok by│ znacz▒cy, gdy┐ nowa modulacja pozwala│a na osi▒gniΩcie szybko╢ci 28800 bps - dwukrotnie szybciej ni┐ dotychczas (nie licz▒c terbo i ASL). Zanim oficjalnie zatwierdzono nowy protok≤│ komunikacji (a wiadomo jak to jest ze zbiurokratyzowanymi organami - trwa to d│ugo), firma Rockwell zaczΩ│a stosowaµ we w│asnych produktach protok≤│ V.FC - zgodny wy│▒cznie z samym sob▒ i, jak siΩ potem okaza│o, na d│u┐sz▒ metΩ zawodny. Natomiast US Robotics da│ do dyspozycji u┐ytkownik≤w swojego sztandarowego modemu Courier nieoficjaln▒ wersjΩ oficjalnego (ale wtedy jeszcze nie zatwierdzonego) protoko│u V.34, kt≤ry zachowywa│ siΩ zdecydowanie lepiej ni┐ V.FC. Pierwsze modemy 28800 bps pojawi│y siΩ w Polsce w lipcu 1994 r., oficjalny standard V.34 zosta│ zatwierdzony z listopadzie tego roku, natomiast dopiero w nastΩpnym gie│dy i sklepy zala│a fala modem≤w 28800 bps opartych na ko╢ciach firmy Rockwell. I jak to zwykle bywa, na pocz▒tku by│y z nimi same k│opoty. Po│▒czenia nie mo┐na by│o uwa┐aµ za pewne i czΩsto po prostu by│y przerywane. Z czasem jednak jako╢µ oferowanych modem≤w poprawia│a siΩ i dzi╢ mo┐na powiedzieµ, ┐e obecne na rynku urz▒dzenia s▒ w pe│ni sprawne i dzia│aj▒ tak, jak mo┐na tego od nich oczekiwaµ i nie powoduj▒ niepotrzebnego wzrostu poziomu adrenaliny u u┐ytkownika. W miΩdzyczasie Rockwell wprowadzi│ do urz▒dze± opartych na swoich ko╢ciach jedn▒ z du┐ych zalet protoko│u V.34 - niesymetryczne po│▒czenie (znane z implementacji V.32bis stosowanej miΩdzy modemami US Robiticsa). Polega to na niesymetrycznym podziale szybko╢ci wysy│ania i odbierania danych w zale┐no╢ci od jako╢ci przesy│ania sygna│u w dan▒ stronΩ. Mo┐e to oznaczaµ, ┐e dane s▒ wysy│ane z maksymaln▒ szybko╢ci▒ - 28800 bps - ale modem odbiera je ze zdalnego urz▒dzenia tylko z szybko╢ci▒ np. 24000 bps, gdy┐ tylko na tyle pozwalaj▒ warunki po│▒czenia. Oczywi╢cie retraining przeprowadzany jest na bie┐▒co i to dla ka┐dej strony po│▒czenia niezale┐nie. DziΩki temu szybko╢µ rozmowy miΩdzy modemami jest ustalana optymalnie, a nie na podstawie jako╢ci gorszego po│▒czenia (nierzadko zdarza siΩ, ┐e jedna strona s│yszy drug▒ o wiele gorzej - protok≤│ V.32bis lub wczesne modemy V.34 "dostosowa│yby siΩ" do gorszych warunk≤w).

Szybciej, ale nieoficjalnie

Jednak okaza│o siΩ, ┐e granica szybko╢ci, okre╢lona oficjalnym standardem V.34, czyli 28800 bps to nie wszystko, co da siΩ wyci▒gn▒µ z typowej linii telefonicznej (zwanej fachowo PSTN). Zn≤w sprawc▒ postΩpu jest US Robotics, a w│a╢ciwie to on pierwszy zaoferowa│ swoim u┐ytkownikom rozszerzenie protoko│u V.34, umo┐liwiaj▒c po│▒czenie z innym modemem z szybko╢ci▒ 33600 bps. Mniej wiΩcej rok po tym jak u┐ytkownicy Couriera mogli przesy│aµ 4 KB na sekundΩ, inne modemy, w tym te zawieraj▒ce ko╢ci Rockwella dogoni│y USR-a i tak┐e oferuj▒ po│▒czenia z t▒ szybko╢ci▒. Nie ma jeszcze oficjalnego standardu 33600 jednak┐e zwyk│o siΩ okre╢laµ go mianem V.34+ lub V.34bis. Warto zaznaczyµ, ┐e ju┐ protok≤│ V.32terbo ociera│ siΩ o granicΩ przepustowo╢ci linii telefonicznej. Zakres czΩstotliwo╢ci przesy│anych przez dwa druty miedziane pod│▒czone do centrali telefonicznej to teoretycznie 3000 Hz - od 400 do 3400 Hz. Nic powy┐ej, nic poni┐ej. Rzadko jednak siΩ zdarza, ┐e jest to zakres gwarantowany - zwykle na granicach sygna│ jest przyt│umiany. V.32terbo wykorzystywa│ ten zakres w pe│ni, ASL ju┐ poza niego wykracza│. Modulacja V.34 r≤wnie┐ wykorzystuje w pe│ni zakres czΩstotliwo╢ci "gwarantowany" przez zwyk│▒ sieµ telefoniczn▒ PSTN. Jednak┐e bardzo czΩsto zdarza siΩ, ┐e granica 3400 Hz jest tylko teoretyczna i sygna│ zanika np. ju┐ przy czΩstotliwo╢ci 3000 Hz. Tak siΩ dzieje, gdy stosowane s▒ popularne telefoniczne centralki wewn▒trzfirmowe. Wtedy modemy V.34(plus) nie osi▒gaj▒ nawet 28800 bps - czΩsto │▒cz▒ siΩ z maksymaln▒ szybko╢ci▒ 26400 lub nawet 24000 bps. Tak ju┐ jest i ma│o co na to mo┐na poradziµ. W polskich warunkach mo┐na osi▒gn▒µ szybko╢ci rzΩdu 3900 znak≤w na sekundΩ przy przesy│aniu danych skompresowanych np. ZIP-em. Jednak┐e, o ironio, im nowocze╢niejsza centrala, tym trudniej uzyskuje siΩ po│▒czenie 33600 bps. Z w│asnego do╢wiadczenia mogΩ powiedzieµ, ┐e najlepiej wychodzi to, gdy modemy │▒cz▒ siΩ ze starych central typu Strowger lub Pentaconta. Wtedy rzeczywi╢cie, uzyskiwane s▒ pewne po│▒czenia z szybko╢ci▒ 33600 bps. Ale na przyk│ad, gdy przeprowadza│em pr≤by po│▒czenia z modemem pod│▒czonym do nowoczesnej centrali elektronicznej nie by│em w stanie uzyskaµ wiΩcej ni┐ 31200 bps, a nierzadko musia│em zadowoliµ siΩ tylko 28800 bps. Jest to normalne i nie jest to wina modemu.

Gdzie jest granica?

Ostatnim s│owem w technologii modemowej jest m▒dre wykorzystanie technologii cyfrowej, kt≤ra obecnie jest podstaw▒ nowoczesnej telefonii. Dzi╢ uwa┐a siΩ, ┐e g≤rn▒ granic▒ przepustowo╢ci typowej instalacji PSTN (czyli telefonii komutowanej) jest 38400 bps przy transmisji obustronnej. Nic wiΩcej z │▒czy analogowych (mniej lub wiΩcej) nie da siΩ teoretycznie "wyci▒gn▒µ". Jednak okazuje siΩ, ┐e to nie jest do ko±ca prawda - a w│a╢ciwie wykorzystuj▒c pewne w│a╢ciwo╢ci obecnej sieci telefonicznej, kt≤rej szkielet stanowi▒ ju┐ od pewnego czasu po│▒czenia realizowane wy│▒cznie w technologii cyfrowej. Nawet najstarsze, mechaniczne centrale typu Strowger maj▒ ju┐ bloki cyfrowe, a wszystkie rozmowy z nich i do nich przekazywane s▒ ╢wiat│owodami w formie zer i jedynek. Ca│a tajemnica le┐y w sposobie pod│▒czenia modemu, do kt≤rego siΩ dzwoni. Nowy standard serwer≤w modemowych (dlaczego ta nazwa - za chwilΩ) ma jedn▒ zasadnicz▒ przewagΩ nad zwyk│ym modemem pod│▒czonym do linii telefonicznej - "rozmawia" z central▒ wy│▒cznie w spos≤b cyfrowy. Zwykle dzieje siΩ tak: bajty wysy│ane z komputera-nadawcy zamieniane s▒ na postaµ analogow▒ przez pod│▒czony do niego modem. Na centrali sygna│ ten jest poddawany procesowi cyfryzacji i, ju┐ przez ╢wiat│ow≤d i w formie kodu PCM, przesy│any jest do centrali obiorcy. Tam┐e nastΩpuje decyfryzacja danych do postaci analogowej. Miedzianymi drutami sygna│ wΩdruje do modemu-obiorcy, gdzie zn≤w zamieniany jest na postaµ cyfrow▒. Podczas ca│ej tej drogi mog▒ pojawiµ siΩ po pierwsze - zak│≤cenia, co jest normalne, a po drugie - b│Ωdy i ograniczenia wynikaj▒ce z wielokrotnego procesu zamiany postaci sygna│u z cyfrowej na analogowy i odwrotnie. S▒ to szumy kwantyzacji (proces pr≤bkowania sygna│u analogowego do postaci cyfrowej), czyli r≤┐nica miΩdzy sygna│em analogowym a jego postaci▒ cyfrow▒. Szumy te powstaj▒ tylko podczas konwersji A/C (analog./cyfr.) - nigdy w drug▒ stronΩ. Stosunek szumu do nadawanego sygna│u (SNR; signal to noise ratio) jest wyznacznikiem szybko╢ci transmisji - im mniejszy, tym wiΩcej/szybciej mo┐na przes│aµ. Przy 8-bitowej konwersji A/C (taka ma miejsce w PSTN) wska╝nik SNR wynosi ok. 38 dB, co w│a╢nie oznacza ograniczenie maksymalnej szybko╢ci przesy│u danych do ok. 38400 bps przy za│o┐eniu, ┐e u┐ywane s▒ modulacje kratowe sygna│u, gdy sygna│ jest w postaci analogowej, taki jak w protokole V.34.

Nowe pomys│y

Co by siΩ jednak sta│o, gdyby zrezygnowaµ z jednej konwersji A/C? SprzΩt po stronie nadawcy m≤g│by od razu przekazywaµ centrali sygna│ w postaci cyfrowej. Wtedy jedynym miejscem powstawania szum≤w kwantyzacji by│by modem odbiorcy. Je┐eli dodatkowo zrezygnuje siΩ z modulacji kratowych, gdy┐ mo┐na za│o┐yµ, i┐ sygna│ przesy│any z centrali do abonenta ko±cowego nie przebywa wiΩcej ni┐ 10 km, oka┐e siΩ, ┐e mo┐na przes│aµ wiΩcej danych (mniejsze zniekszta│cenia) w tej samej jednostce czasu! Oczywi╢cie, nie ma sposobu, aby przekroczyµ magiczn▒ barierΩ 64000 bps (modulacja PCM stosowana w telefonii opiera siΩ na 8-bitowym pr≤bkowaniu z szybko╢ci▒ 8 kHz; 8 razy 8000 daje 64000), ale obecna granica tradycyjnej technologii modem≤w stricte analogowych - 33600 bps - to "pestka". Nawet bior▒c pod uwagΩ zak│≤cenia na miedzianym kra±cu abonenckim i filtry czΩstotliwo╢ci powinno daµ siΩ osi▒gn▒µ szybko╢ci rzΩdu 50-56 kbps. To w│a╢nie jest istota nowych protoko│≤w oferowanych przez producent≤w modem≤w - X2 i 56Flex. Wymagaj▒ one, aby jedna ze stron pod│▒czona by│a do centrali bezpo╢rednio przez z│▒cze PCM E1 (tzw. 2-megabitowy kana│ cyfrowy) lub ISDN PRI (pojedynczy kana│ cyfrowy 64 kbps; jak na razie potrafi to jedynie modem US Robotics I-Courier). Z drugiej jednak strony, nie jest wymagany jaki╢ specjalny modem, wystarczy ten sam co zwykle, ale "dozbrojony" protoko│em X2 lub K56Flex. Dodatkowo, szybko╢ci rzΩdu 50 kbps uzyskiwane s▒ tylko w jedn▒ stronΩ - wszak tylko jedna ze stron pod│▒czona jest stricte cyfrowo do sieci telefonicznej. W "drodze powrotnej" stosowaµ wiΩc trzeba zwyk│y protok≤│ V.34+, ale tak naprawdΩ nie szkodzi to zbytnio - o wiele wiΩcej u┐ytkownik ╢ci▒ga do domu ni┐ wysy│a. Ma│o to przeszkadza, gdy┐ ┐egluj▒c po Internecie, a do tego wiΩkszo╢µ os≤b obecnie u┐ywa modemu, o wiele wiΩcej danych jest ╢ci▒ganych ni┐ wysy│anych. Z now▒ technologi▒ wi▒┐▒ siΩ te┐ problemy. Po pierwsze - nie ka┐dy mo┐e sobie pozwoliµ na pod│▒czenie do centrali w spos≤b opisywany powy┐ej. Praktycznie oznacza to, ┐e tylko bogate firmy i ISPs, czyli dostawcy us│ug internetowych bΩd▒ mogli sobie pozwoliµ na ustawienie serwera modemowego obs│uguj▒cego protok≤│ X2 lub K56Flex tak, aby osoby do nich dzwoni▒ce mog│y ╢ci▒gaµ dane z szybko╢ci▒ np. 56000 bps.

Opis zworek konfiguracyjnych bezpo╢rednio na modemie wewnΩtrznym u│atwia jego konfiguracjΩ

Mimo ┐e coraz wiΩcej modem≤w jest ju┐ firmowo wyposa┐onych w protok≤│ X2/K56Flex, to jeszcze w naszym kraju jest ma│o miejsc, gdzie mo┐na siΩ po│▒czyµ. Praktycznie w Polsce mo┐na ju┐ teraz skorzystaµ z protoko│u X2 (oferowanego przez US Roboticsa), natomiast nie znam jeszcze ┐adnego numeru, gdzie odzywa│by siΩ serwer modemowy pracuj▒cy w protokole K56Flex (stan z po│owy listopada 1997 r.). Mo┐na przyj▒µ, ┐e w naszym kraju zdecydowanie bardziej popularny bΩdzie protok≤│ X2, mocno promowany przez firmy sprowadzaj▒ce sprzΩt US Roboticsa, natomiast K56Flex prawdopodobnie nie zyska wiΩkszej popularno╢ci. Oczywi╢cie, takie rozdwojenie ja╝ni, czyli wsp≤│bie┐ne istnienie dw≤ch nieoficjalnych protoko│≤w po│▒cze±, bΩdzie mia│o sw≤j kres. Tak bΩdzie do chwili, gdy organizacja standaryzacyjna, zajmuj▒ca siΩ telekomunikacj▒ (ITU-T), nie zatwierdzi nowego standardu, kt≤ry ma obecnie robocz▒ nazwΩ V.PCM. Ale kiedy to bΩdzie?... Trudno powiedzieµ. Tu w│a╢nie tkwi drugi problem z nowymi protoko│ami - firmy produkuj▒ce modemy od dawna nie mog▒ doj╢µ do porozumienia, kt≤re z rozwi▒za± technicznych zastosowaµ. W│a╢nie dlatego przeci▒ga siΩ ustandaryzowanie V.PCM i oficjalne zatwierdzenie rozwi▒za± technicznych, kt≤re potem maj▒ byµ stosowane w modemach produkowanych masowo.

Dzi╢...

Maj▒c wbudowan▒ obs│ugΩ protoko│u X2 i miejsce, gdzie mo┐na go u┐yµ, mo┐na siΩ spodziewaµ, ┐e uda siΩ po│▒czyµ z maksymaln▒ szybko╢ci▒ 56000 bps (57333 w Courierze). Ot≤┐ w naszych warunkach nie jest to prawda. Z w│asnego do╢wiadczenia mogΩ powiedzieµ, ┐e nigdy nie osi▒gn▒│em szybko╢ci wiΩkszej ni┐ 52000 bps. Niestety, trzeba powiedzieµ, ┐e obiecanki producent≤w urz▒dze± telekomunikacyjnych, o nadchodz▒cej erze po│▒cze± z szybko╢ci▒ 56000 bps s▒ mocno przesadzone. Nie zmienia to faktu, ┐e nawet przy 52 kbps dane np. z Internetu ╢ci▒gane s▒ zauwa┐alnie szybciej, ni┐ przy szybko╢ci 33600. Osi▒gane wyniki to ponad 6 kB na sekundΩ! Nawet mimo tego, ┐e nie jest to szczyt mo┐liwo╢ci protoko│u X2, to wci▒┐ jest to prawie dwa razy szybciej ni┐ dotychczas!

Jutro

Niedawno firmy Boca, 3Com (US Robotics) i Diamond Multimedia zaproponowa│y rozwi▒zanie pozwalaj▒ce na teoretyczne osi▒gniΩcie szybko╢ci 112 kbps (112000 bps!). Niestety, nic w tym rewelacyjnego. Ma to byµ karta dwumodemowa, wymagaj▒ca dw≤ch linii telefonicznych i dw≤ch kont dostΩpowych. Jest to mo┐e ciekawe rozwi▒zanie i dobrze brzmi marketingowo, jednak zupe│nie nierealne w Polsce... Pojutrze Co dalej? Prawodopodobnie nic ju┐ wiΩcej nie da siΩ ze zwyk│ej analogowej linii telefonicznej wycisn▒µ ni┐ jest to teraz mo┐liwe. Wszystkie rozwi▒zania przeznaczone dla zwyk│ego konsumenta wymagaj▒ wsparcia ze strony operatora telekomunikacyjnego.
Ostatnio (28.10.1997 r.) Rockwell zaproponowa│ nowy standard modem≤w o nazwie CDSL (Consumer Digital Subsriber Line). Za│o┐enie jest proste - modem po stronie u┐ytkownika bΩdzie prawie taki sam jak teraz, tak samo jak obecnie pod│▒czony do gniazdka w ╢cianie. Jednak┐e linia telefoniczna bΩdzie zupe│nie inaczej obs│ugiwana przez centralΩ, co wymaga nak│ad≤w ╢rodk≤w technicznych u operatora.
Je┐eli jednak siΩ to przyjmie, to u┐ytkownik bΩdzie dysponowa│ po│▒czeniem umo┐liwiaj▒cym osi▒gniΩcie szybko╢ci rzΩdu 1 Mbit przy ╢ci▒ganiu danych i 128 kbps przy wysy│aniu. Jednak nawet w Stanach Zjednoczonych jest to jeszcze w fazie pocz▒tkowych test≤w i nale┐y technologiΩ CDSL traktowaµ jako rozwi▒zanie przysz│o╢ciowe. P≤ki co, w najbli┐szej perspektywie czasowej nale┐y oczekiwaµ zdominowania rynku przez modemy z protoko│em X2 (56000 bps) i zatwierdze- nia standardu V.PCM.

Rafa│ Wiosna 
jest administratorem 
serwera free.polbox.pl 
(120 000 u┐ytkownik≤w) 
w warszawskiej firmie Polbox.

FAKSMODEMY

Faks i modem to bli╝niacze urz▒dzenia. Oba pracuj▒ na komutowanej linii telefonicznej, oba przetwarzaj▒ dane cyfrowe na sygna│ nadawany do │▒cza telekomunikacyjnego, oba te┐ musz▒ go poprawnie zdekodowaµ. Naturalnym biegiem rzeczy by│o wiΩc po│▒czenie funkcjonowania obu tych urz▒dze± w jednym (zwykle ciemnym) pude│ku. Pierwsze pr≤by integracji us│ug faksowych i modemowych przeprowadzono z modemami 2400 bps. Co ciekawe, pierwsze zintegrowane faksy pracowa│y z szybko╢ci▒... 9600 bps, mimo tego, ┐e od strony modemowej urz▒dzenie pracowa│o dalej z szybko╢ci▒ 2400 bps. Nie trzeba by│o jednak anga┐owaµ zaawansowanych technologii modulacji danych, takich jak w przypadku modem≤w 9600, z prostego powodu - komunikacja faksowa ma charakter jednostronny, tzw. half duplex. Wobec tego nie trzeba wykonywaµ skomplikowanych (wtedy) operacji niwelowania echa w│asnego sygna│u i tym podobnych, o kt≤rych by│a mowa w g│≤wnym tek╢cie. Nawiasem m≤wi▒c producenci, a w│a╢ciwie ich marketingowcy od razu wykorzystali ten fakt i oferowali "modemy pracuj▒ce z szybko╢ci▒ 9600 bps za niespotykanie nisk▒ cenΩ". Biedny klient, czΩsto ju┐ po fakcie dowiadywa│ siΩ, ┐e owszem, jego "demon szybko╢ci" komunikuje siΩ na 9600 bps, ale jako faks - a modem to zwyk│y 2400 nawet bez kompresji/korekcji. Pierwsze faksmodemy pracowa│y w standardzie tzw. class 1 fax. Umo┐liwia│o to po│▒czenie z drugim faksem z maksymaln▒ szybko╢ci▒ 9600 bps (protok≤│ V.29 - 9600 bps i protok≤│ V.27ter - 2400/4800 bps). W│a╢nie z tak▒ szybko╢ci▒ pracuje obecnie wiΩkszo╢µ wolno stoj▒cych faks≤w. Urz▒dzenia klasy pierwszej nie umia│y praktycznie nic od strony przesy│ania stron graficznych poza wysy│aniem i odbieraniem faks≤w. Konkretnie chodzi tu o rozpoznawanie przy "odbieraniu telefonu" czy po│▒czenie przychodz▒ce realizuje przesy│anie danych faksowych, modemowych, czy jest to zwyk│a rozmowa telefoniczna. Modemy class 1 to ju┐ przesz│o╢µ i standard ten spotyka siΩ tylko w starych urz▒dzeniach pracuj▒cych z szybko╢ci▒ 2400 lub 9600 bps, a praktycznie ju┐ nigdy w faksmodemach 14400 bps lub szybszych. W bardzo prosty spos≤b mo┐na dowiedzieµ siΩ, jaka klasa faksowa urz▒dzenia wydaj▒c polecenie z poziomu programu terminalowego: AT+FCLASS=? Zwykle poka┐e siΩ ci▒g "0,1,2" (lub podobny) co oznacza, ┐e urz▒dzeniu mo┐na wydaµ rozkaz pracy w jednej z dw≤ch klas faksowych (class 1 i class 2) oraz o wyj╢ciu z trybu faksowego (tutaj: class 0). Class 2 faksmodem potrafi ju┐ rozr≤┐niµ rodzaj przychodz▒cego po│▒czenia - modemowe, faksowe i czΩsto tak┐e g│osowe (zwyk│y telefon) choµ z tym ostatnim czΩsto bywaj▒ k│opoty, gdy┐ algorytm≤w wykrywania zwyk│ej rozmowy telefonicznej jest du┐o i nie wszystkie s▒ pewne. Jednak g│≤wn▒ cech▒ faksmodem≤w klasy drugiej jest mo┐liwo╢µ komunikacji z szybko╢ci▒ 14400 bps (protok≤│ V.17) w trybie faksowym, co oznacza ponadp≤│torakrotny wzrost szybko╢ci w stosunku do "staromodnych" faks≤w 9600 bps. Problem jednak w tym, ┐e tylko najdro┐sze modele wolno stoj▒cych urz▒dze± faksowych potrafi▒ pracowaµ z t▒ szybko╢ci▒. Tak wiΩc czΩsto mo┐e siΩ zdarzyµ, ┐e faksmodem klasy drugiej dalej bΩdzie komunikowa│ siΩ z szybko╢ci▒ 9600, gdy┐ po drugiej stronie drutu znajduje siΩ starej daty model wolno stoj▒cy. Nowszym rozwi▒zaniem jest tzw. klasa 2.0, kt≤rej bynajmniej nie nale┐y myliµ z klas▒ 2! Wprowadzi│a ona m.in. tzw. ECM, czyli Error Correction Mode - tryb przesy│ania danych faksowych, zabezpieczony przed b│Ωdami protoko│em korekcji podobnym do tych stosowanych w komunikacji stricte modemowej. Dawniej, gdy w czasie przesy│ania strony wyst▒pi│y zak│≤cenia, tre╢µ grafiki by│a, delikatnie m≤wi▒c, zmieniona. To w│a╢nie "dziΩki" zak│≤ceniom przychodz▒ strony przypominaj▒ce bardziej obraz abstrakcjonisty ni┐ np. cennik us│ug internetowych. ECM temu zapobiega powtarzaj▒c nieudane fragmenty przesy│anych danych. Klasa 2.0 od pewnego czasu dostΩpna jest w nowych modemach 28800/33600 bps, a jednymi z pierwszych, kt≤re to oferowa│y, by│y faksomodemy ZyXEL. Warto wspomnieµ o tzw. grupach faksowych. Wszystkie obecnie produkowane urz▒dzenia wolno stoj▒ce i faksy, kt≤re s▒ w Polsce homologowane maj▒ grupΩ III - jest to wymagane, aby w og≤le mo┐na by│o homologowaµ sprzΩt telekomunikacyjny. Zreszt▒ ju┐ dawno zaprzestano produkcji urz▒dze± grup I i II, obejmuj▒cych faksy wolno stoj▒ce pracuj▒ce z szybko╢ci▒ 9600 bps. Grupa III obejmuje urz▒dzenia pracuj▒ce z szybko╢ci▒ do 14400 bps, w tym r≤wnie┐ faksmodemy klas 1, 2 i 2.0. W chwili obecnej nie ma jeszcze oficjalnego standardu przesy│ania danych faksowych z szybko╢ciami wiΩkszymi ni┐ 14400 bps (np. 28800), mimo ┐e mo┐na przyj▒µ, i┐ jest to banalne od strony technicznej. Nie ma tak┐e standardu faks≤w kolorowych. Na obie te rzeczy trzeba bΩdzie trochΩ poczekaµ. Na rynku mo┐na znale╝µ wiele program≤w obs│uguj▒cych faksmodem, od popularnego WinFaxa przez rodzimy WinTel, a┐ po us│ugi faksowe wbudowane w Windows. Praktycznie mo┐na mieµ pewno╢µ, ┐e program bΩdzie wsp≤│pracowa│ z ka┐dym faksmodemem - je┐eli nie ma go w spisie, wystarczy wybraµ "Generic Class X Faxmodem", gdzie "X" oznacza klasΩ posiadanego urz▒dzenia. U┐ywanie faksu wymaga w│▒czenia komputera. Jednymi z niewielu modem≤w, kt≤re potrafi▒ same odebraµ strony i zachowaµ je w pamiΩci, s▒ ZyXEL Elite i nowy US Robotics Sportster Message Plus.

(RW)

Poczta g│osowa

Wprowadzenie poczty g│osowej nie by│o ju┐ takie trywialne jak zmuszenie modemu do odbierania/nadawania faks≤w. Jest to zadanie trudniejsze i wymaga zastosowania innych algorytm≤w ni┐ faksmodemowe. Jednymi z pierwszych modem≤w, kt≤re umo┐liwia│y korzystanie z poczty g│osowej (przy zaznaczeniu, ┐e okre╢lenie to dotyczy og≤│u spraw zwi▒zanych z obs│ug▒ "g│osu" przez modem) by│y ZyXEL-e, kt≤rych mo┐liwo╢ci co prawda dzi╢ nie s▒ powalaj▒ce na kolana, jednak w swoim czasie wyznacza│y kierunek rozwoju w tej dziedzinie. Modem z poczt▒ g│osow▒ umo┐liwia zapis sygna│u zwyk│ej rozmowy telefonicznej w jednym z kilku format≤w d╝wiΩkowych, zwykle w│asnych format≤w producenta. Oczywi╢cie, zwykle istniej▒ narzΩdzia pozwalaj▒ce przeprowadziµ konwersjΩ miΩdzy tymi formatami modemowymi a np. plikami .VOC czy .WAV. Pierwsze ZyXEL-e maj▒ce w mo┐liwo╢µ pracy z poczt▒ g│osow▒ zapisywa│y dane w formatach: 9600 CELP, 19200 2-bit ADPCM, 30720 3-bit ADPCM i 38400 4-bit ADPCM. Liczby oznaczaj▒ szybko╢µ przesy│ania danych cyfrowych (w bps) oraz liczbΩ bit≤w (a co za tym idzie jako╢µ) pr≤bek. ADPCM i CELP to standardy kodowania danych g│osowych. P≤╝niej wprowadzono dodatkowy tryb 28800 3-bit ADPCM, kt≤ry by│ bardzo dobry jako╢ciowo. Inne modemy te┐ umo┐liwiaj▒ obs│ugΩ poczty g│osowej. Wiele tanich urz▒dze± z ko╢µmi firmy Rockwell (lub licencyjne) ma komendy voice, tak┐e US Robotics oferuje sw≤j popularny modem Sportster w wersji with voice. Co umo┐liwia poczta g│osowa? Mo┐e ona zast▒piµ funkcjonalnie automatyczn▒ sekretarkΩ, z tym, ┐e wymaga to w│▒czonego komputera i zainstalowania oprogramowania, kt≤re w tle bΩdzie obs│ugiwa│o modem z poczt▒ g│osow▒. Jak bardzo jest rozbudowana taka "komputerowa sekretarka", zale┐y od programu, kt≤ry zostanie u┐yty do zrealizowania tych funkcji.

(RW)

Protoko│y kompresji/korekcji

Pomimo stosowania nowoczesnych central telefonicznych, abonent≤w │▒cz▒ zwyk│e, miedziane druty. To w│a╢nie tam zwykle powstaj▒ zak│≤cenia. Aby je wyeliminowaµ wprowadzono w modemach protoko│y korekcji danych.

W trakcie komunikacji, modemy wyposa┐one w protok≤│ korekcji sprawdzaj▒ czy odebrane dane nie zawieraj▒ b│Ωd≤w transmisji. Je┐eli takowe wyst▒pi│y, transmisja jest powtarzana a┐ do skutku. Zwykle powoduje to, ┐e przesy│anie danych jest wstrzymywane a┐ do momentu, gdy dane "przejd▒" bez uszczerbku. »eby upro╢ciµ ten proces, modemy nie uzgadniaj▒ poprawnego przes│ania ka┐dego bajtu, ale paczki-pakietu, kt≤ry sk│ada siΩ zwykle z kilkuset znak≤w.

Takie "okna" danych s▒ podstawow▒ jednostk▒ w protokole korekcji - a ich wielko╢µ zale┐na jest od liczby b│Ωd≤w w komunikacji. Im jest ich mniej tym "okna" s▒ wiΩksze natomiast je┐eli b│Ωd≤w jest du┐o, wielko╢µ "okna" zmniejsza siΩ, aby skr≤ciµ czas przeznaczony na powt≤rne przes│anie danego odcinka danych.

MNP4 i MNP5 Pierwszym powszechnie u┐ywanym protoko│em korekcji danych by│ protok≤│ MNP, a dok│adniej MNP4 - umo┐liwia│ on ju┐ dzielenie danych danych na pakiety (z wycinaniem niepotrzebnych bit≤w; patrz czΩ╢µ o komunikacji sychronicznej). Jednak pierwszym, "prawdziwym" protoko│em kompresuj▒cym przesy│ane dane by│ MNP5. Opiera│ siΩ on na prostym za│o┐eniu, ┐e niekiedy przez modem przesy│ane s▒ powtarzaj▒ce siΩ ci▒gi znak≤w. Zamiast transmitowaµ je po kolei mo┐na policzyµ ile ich bΩdzie i przes│aµ tylko dwie dane - znak i liczbΩ powt≤rze±. Tak dzia│a najprostszy algorytm kompresji - RLE. Mniej wiΩcej na tym samym pomy╢le opera│ siΩ protok≤│ MNP5. Przy odpowiednim typie przesy│anego pliku, np. plik tekstowy, mo┐na zmniejszyµ liczbΩ przesy│anych znak≤w. Modemy nie s▒ a┐ tak efektywne jak specjalizowane programy kompresji, jednak MNP5 potrafi skompresowaµ dane z efektywno╢ci▒ 2:1 (rzadko jednak zdarza siΩ, ┐eby dane "sz│y" dwa razy szybciej; trzeba by przesy│aµ np. same zera).

MNP5 zawiera w sobie protok≤│ MNP4, jednak mimo tego niekiedy mog│y wynikn▒µ problemy z efektywno╢ci▒ kompresji. Pi▒tka na si│Ω pr≤buje upakowaµ dane, kt≤re temu procesowi siΩ nie poddaj▒ (np. pliki ZIP czy GIF). Takie "╢lepe" postΩpownie sprawia niekiedy, ┐e efektywno╢c transmisji mo┐e byµ mniejsza ni┐ gdyby danych nie pakowaµ! Dlatego te┐ przyjΩ│o siΩ nie korzystaµ z MNP5 przy przesy│aniu du┐ej liczby plik≤w w formacie zarchiwizowanym - warto prze│▒czyµ siΩ na MNP4, a osi▒gnie siΩ maksimum efektywno╢ci modemu.

V.42bis RozwiniΩciem protoko│u MNP5 jest V.42bis. Poprawiono tu zar≤wno efektywno╢µ jak i jako╢µ kompresji. V.42bis potrafi "upakowaµ" dane w stosunku 4:1. Warto zauwa┐yµ, ┐e aby uzyskaµ czterokotny stopie± kompresji z modemem 2400 wyposa┐onym w V.42bis nale┐y komunikowaµ siΩ z szybko╢ci▒ 9600 bps.

MNP10 Protok≤│ MNP10 jest specjalnym protoko│em korekcji/kompresji danych wprowadzonym g│≤wnie do obs│ugi po│▒cze± wykorzystuj▒cych analogow▒ telefoniΩ kom≤rkow▒ (NMT - Centertel).

(RW)

Handshaking - XON/XOFF, RTS/CTS

Przy wykorzystywaniu protoko│≤w kompresji i korekcji danych r≤wnie┐ jest potrzebna kontrola przep│ywu informacji (handshaking). PotrzebΩ u┐ycia specjalnych mechanizm≤w sterowania przep│ywem strumienia informacji mo┐na bardzo prosto wyja╢niµ na przyk│adzie modemu nadaj▒cego dane, kt≤re nie poddaj▒ siΩ kompresji protoko│owi V.42bis.

Z komputerem modem ten komunikuje siΩ zwykle na dwu- lub czterokrotnie wiΩkszej szybko╢ci ni┐ ta, z kt≤r▒ po│▒czy│ siΩ z drugim, zdalnym modemem. Musi tak byµ, gdy┐ inaczej nie mo┐na by│oby m≤wiµ o efektywnej kompresji - gdy dane dadz▒ siΩ przes│aµ w formie upakowanej naturalne jest, ┐e trzeba je wysy│aµ szybciej.

W ekstremalnych warunkach (np. kilkadziesi▒t KB samych zer) komputer musi wysy│aµ cztery razy wiΩcej informacji, ni┐ przy wysy│aniu danych niekompresowalnych. W modemach 2400 zak│adano szybko╢µ │▒cza DCE-DTE (data communication equipment; data terminal equipment) wynosi 9600 bps, przy 14400 bps zwykle ustawia│o siΩ 57600 bps (lub w wolniejszych komputerach 38400), a przy 28800/33600 bps nale┐a│o ustawiµ szybko╢µ portu szeregowego na 115200 bps.

Jednak gdy komputer wysy│a dane z szybko╢ci▒ np. 115200 bps, a nie s▒ one kompresowalne w pewnym momencie przepe│ni siΩ bufor wysy│kowy modemu. Wtedy w│a╢nie potrzebny jest handshaking. Gdy nast▒pi taka sytuacja -przepe│nienie bufora wyj╢ciowego - modem musi zasygnalizowaµ komputerowi "poczekaj, muszΩ wys│aµ to, co mi ka┐esz". Gdy to zrobi modem sygnalizuje "spoko, wysy│aj dalej".

PrzyjΩ│o siΩ u┐ywaµ dw≤ch sposob≤w sygnalizacji takich sytuacji. Pierwszy polega na wysy│aniu dw≤ch specjalnych znak≤w (XON i XOFF), kt≤rymi modem mo┐e zasygnalizowaµ komputerowi wy┐ej wymienione stany. Znak XOFF (trasmit off) jest "czerwonym ╢wiat│em" dla komputera, znak XON (transmit on) -"zielonym". Rodzi to jednak jeden zasadniczy problem. Nie mo┐na przesy│aµ danych, kt≤re takie znaki zawieraj▒, to znaczy danych binarnych.

Oczywi╢cie s▒ pewne sposoby obej╢cia tego, jednak programowy handshaking praktycznie nie jest ju┐ u┐ywany. O wiele bardziej efektywny jest handshaking sprzΩtowy, kt≤ry wykorzystuje dwa specjalne sygna│y na z│▒czu szeregowym nazwane RTS (ready to send) i CTS (clear to send). Najwa┐niejszy jest ten drugi, gdy┐ to nim modem informuje komputer, kiedy jest w stanie przyjmowaµ nowe dane, a kiedy musi mieµ "chwilkΩ dla siebie", aby przes│aµ drugiemu modemowi to, co w│a╢nie otrzyma│.

Bardzo wa┐ne jest, aby modem i program komunikacyjny skonfigurowaµ tak, aby oba realizowa│y handshaking sprzΩtowy (odpowiedzialny za to prze│▒cznik lub opcja mo┐e byµ oznaczona jako "RTS/CTS handshaking", "hardware handshaking" albo "hardware flow control"; tak czy inaczej nale┐y to w│▒czyµ).

Aby m≤c skorzystaµ ze sprzΩtowej kontroli przesy│u danych potrzebny jest kabel modemowy, kt≤ry ma po│▒czone po obu stronach ┐y│y odpowiadaj▒ce za przesy│anie sygna│≤w RTS i CTS. Praktycznie ka┐dy to ma - brak jest ich tylko przy najprostrzym, 3-drutowym po│▒czeniu szeregowym (sygna│y Tx, Rx i masa).

(RW)

G│os przeplatany bajtami danych

Najnowszym trendem w ╢wiecie faksmodem≤w z funkcjami poczty g│osowej jest umo┐liwienie komunikacji miΩdzy u┐ytkownikami, kt≤rzy po│▒czyli siΩ ze sob▒ za po╢rednictwem modem≤w. Rozmowa mo┐e toczyµ siΩ w czasie przesy│ania danych (st▒d nazwa - voice over data). Od dawna by│o to mo┐liwe przy wykorzystaniu zwyk│ej karty d╝wiΩkowej i odpowiednich protoko│≤w transmisji, jednak dzi╢ niekt≤re modemy oferuj▒ dwie metody takiej komunikacji. Pierwsza to SVD, czyli Simultaneous Voice and Data (tzw. Audiospan, protok≤│ V.61 bΩd▒cy czΩ╢ci▒ proponowanego standardu V.34Q). Oznacza to, ┐e u┐ytkownik mo┐e prowadziµ konwersacjΩ z "drug▒ stron▒" w czasie po│▒czenia modemowego. Odpowiednie mechanizmy takiego po│▒czenia realizowane s▒ na drodze sprzΩtowej przez hardware. Do urz▒dzenia mo┐na przypi▒µ mikrofon i g│o╢nik (s│uchawki), a niekt≤re, np. Microcom Office Porte, ma oba te urz▒dzenia w obudowie. Audiospan pozwala na przesy│anie danych z szybko╢ci▒ 14400 bps i dobrej jako╢ci d╝wiΩku. Je┐eli potrzebna jest wiΩksza przepustowo╢µ danych, mo┐na zwiΩkszyµ ich szybko╢µ przesy│ania a┐ do 24000 bps, licz▒c siΩ z zauwa┐alnym pogorszeniem jako╢ci przesy│anego jednocze╢nie d╝wiΩku. Drug▒ metod▒ realizacji tej techniki jest DSVD, czyli Digital Simultaneous Voice over Data. Od poprzedniego r≤┐ni siΩ innym sposobem realizacji po│▒czenia, kt≤ry pozwala na osi▒gniΩcie szybszej komunikacji modemowej (a┐ do 25600 bps) przy zachowaniu dobrej jako╢ci d╝wiΩku. Specjalizowana ko╢µ zamienia g│os na dane cyfrowe kompresuj▒c je przy okazji. DVSD u┐ywa protko│u V.70 zatwierdzonego przez ITU-T.

(RW)

S│ownik

ARQ (Automatic Repeat Request)
- og≤lna nazwa protoko│≤w korekcji b│Ωd≤w zapewniaj▒cych automatyczn▒ retransmisjΩ uszkodzonych blok≤w danych.

ASCII (American Standard Code for Information Interchange)
- siedmiobitowy kod u┐ywany do transmisji danych znakowych. ╙smy bit bajtu pierwotnie zarezerwowany by│ dla kontroli parzysto╢ci, obecnie najczΩ╢ciej wykorzystywany jest do rozszerzenia kodu o znaki nie wystΩpuj▒ce w alfabecie angielskim.

ASL (Adaptive Speed Leveling)
- automatyczne dopasowanie szybko╢ci w czasie transmisji w zale┐no╢ci od aktualnego stanu linii; zaimplementowane w protoko│ach V32bis i V32terbo w modemach US Robotics Courier. Asynchroniczna transmisja - spos≤b przesy│ania danych bez u┐ycia sygna│u zegarowego. Pocz▒tek przesy│ania ka┐dego znaku sygnalizowany jest przez bit startu, a koniec - przez jeden lub dwa bity stopu. Por. t. synchroniczna.

AT, zestaw komend
- jΩzyk polece± u┐ywany do sterowania modemem (np. ustawiania parametr≤w pracy, inicjowania po│▒czenia itp.).

Baud rate
- czΩsto╢µ modulacji no╢nej u┐ywanej do transmisji danych. Zwykle niew│a╢ciwie uto┐samiana jest z prΩdko╢ci▒ transmisji wyra┐on▒ w bitach na sekundΩ.

Bit rate
- liczba bit≤w przes│ana w ci▒gu sekundy, okre╢laj▒ca prΩdko╢µ transmisji danych.

Bps (bits per second)
- jednostka prΩdko╢ci transmisji, liczba bit≤w przesy│anych w ci▒gu sekundy.

CCITT
- MiΩdzynarodowy Komitet Konsultacyjny ds. Telefonii i Telegrafii. Dzi╢ ITU-TSS.

Cps (characters per second)
- jednostka prΩdko╢ci transmisji, liczba znak≤w (bajt≤w) przesy│anych w ci▒gu sekundy.

CRC (Cyclic Redundancy Check)
- metoda weryfikacji poprawno╢ci transmisji polegaj▒ca na wyliczaniu dla ka┐dego transmitowanego bloku specjalnego wielomianu kontrolnego po stronie nadaj▒cej i odbieraj▒cej. Weryfikacja przy u┐yciu CRC jest znacznie bardziej wiarygodna ni┐ w przypadku zwyk│ej sumy kontrolnej liczonej np. przez r≤┐nicΩ symetryczn▒.

dBm
- jednostka mocy wyj╢ciowej modemu, mierzonej w stosunku do sygna│u o mocy 1 mW.

DCE (Data Communications Equipment)
- sprzΩt realizuj▒cy transmisjΩ danych miΩdzy ko±c≤wkami (komputerami), czyli po prostu modem.

DCD (Data Carrier Detect)
- jedna z linii interfejsu RS-232 sygnalizuj▒ca obecno╢µ no╢nej modemu, czyli istnienie po│▒czenia logicznego.

Dial-up line, PSTN
- linia komutowana, czyli zwyk│a linia telefoniczna pracuj▒ca przez centralΩ.

Download
- pobieranie danych.

DSR (Data Set Ready)
- jedna z linii interfejsu RS-232 sygnalizuj▒ca gotowo╢µ modemu do transmisji danych. Przy transmisji asynchronicznej rzadko u┐ywana, najczΩ╢ciej praktycznie dubluje DCD. Sygna│y te mog▒ mieµ nieco inne momenty przej╢cia w stan aktywny, np. DSR - po wykryciu no╢nej, DCD - po nawi▒zaniu po│▒czenia.

DTE (Data Terminal Equipment)
- ╝r≤d│o lub odbiorca przesy│anych danych, na og≤│ komputer lub terminal.

DTMF (Dual-Tone-Multi-Frequency)
- spos≤b wybierania numeru telefonicznego tonowo. Wszystkie cyfry oraz kilka symboli dodatkowych kodowanych jest za pomoc▒ par d╝wiΩk≤w o ╢ci╢le okre╢lonych czΩstotliwo╢ciach. Ten powszechnie na ╢wiecie stosowany spos≤b ma wiele zalet (m.in. umo┐liwia stosowanie automatycznych central wewnΩtrznych, sterowanie oferowanymi przez operatora sieci telekomunikacyjnej us│ugami dodanymi, zdaln▒ kontrolΩ nad automatycznymi sekretarkami itp).

DTR (Data Terminal Ready)
- jedna z linii interfejsu RS-232 │▒cz▒cego komputer z modemem sygnalizuj▒ca gotowo╢µ komputera. W przypadku asynchronicznych po│▒cze± modemowych najczΩ╢ciej u┐ywana do przerywania po│▒czenia, czasem r≤wnie┐ do jego nawi▒zywania.

Escape code, escape sequence
- sekwencja wyj╢cia, ci▒g znak≤w, kt≤rego wys│anie powoduje przej╢cie lokalnego modemu z trybu transmisji do trybu polece±. Sekwencja wyj╢cia powinna byµ odr≤┐nialna od dowolnej kombinacji danych prze-sy│anych przez modem. Zazwyczaj sekwencj▒ wyj╢cia s▒ trzy znaki "+" (mo┐na je zmieniµ na inne) wyr≤┐niane z ci▒gu danych sekund▒ "ciszy" przed i po sekwencji (tzw. guard time) albo wyma-gan▒ obecno╢ci▒ bezpo╢rednio po niej poprawnego polecenia modemu (metoda MultiTecha).

FIFO (First-In-First-Out)
- kolejka, bufor. W interfejsach czy modemach stosowany do zniwelowania nier≤wnomierno╢ci przep│ywu danych, co wp│ywa na podniesienie efektywnej prΩdko╢ci transmisji.

Flash ROM
- reprogramowalna pamiΩµ sta│a, u┐ywana zwykle do przechowywania wewnΩtrznego oprogramowania (firmware, BIOS) np. modemu, odpowiedzialnego w du┐ej mierze za jego mo┐liwo╢ci. Zastosowanie Flash ROM umo┐liwia │atw▒ aktualizacjΩ firmware przez np. za│adowanie nowej wersji z dyskietki czy sieci.

Full-duplex (FDX)
- pe│ny dupleks, mo┐liwo╢µ jednoczesnej transmisji danych w obu kierunkach po tej samej linii.

Half-duplex (HDX)
- transmisja naprzemienna, w kt≤rej nadanie informacji zwrotnej wymaga zamiany rolami nadajnika i odbiornika. W praktyce nazw▒ t▒ obejmuje siΩ r≤wnie┐ sytuacje, gdy istnieje kana│ zwrotny o przepustowo╢ci wystarczaj▒cej do przes│ania danych kontrolnych, jednak zbyt wolny na pe│n▒ transmisjΩ danych.

Handshaking
- kontrola transmisji. Okre╢lenie to obejmuje zar≤wno sekwencje ton≤w podczas nawi▒zywania │▒czno╢ci i ustalania optymalnych parametr≤w transmisji, jak i kontrolΩ przep│ywu danych przez po│▒czenie. p. RTS/CTS, XON/XOFF.

HDLC (High Level Data Link Control)
- standard protoko│u transmisji synchronicznej zdefiniowany przez ISO.

HST (High Speed Technology)
- szybkie protoko│y transmisji z asymetryczn▒ modulacj▒ i kodowaniem kratowym oraz obs│ug▒ b│Ωd≤w opracowane przez US Robotics.

ISDN (Integrated Services Digital Network)
- cyfrowa sieµ telekomunikacyjna, w kt≤rej wszystkie dane - w szczeg≤lno╢ci g│os, obraz i dane komputerowe - przesy│ane s▒ w postaci cyfrowej z szybko╢ci▒ do 128 kbps.

ITU-TSS (International Telecommunications Union
- Telecommunications Standardization Section, ITU-T) - komitet standaryzacyjny ds. telekomunikacji przy ONZ. Dawniej CCITT.

LAPM (Link Access Protocol for Modems)
- protok≤│ korekcji b│Ωd≤w zdefiniowany w specyfikacji V.42

Leased line
- linia dzier┐awiona; sta│e │▒cze pomiΩdzy dwoma punktami.

MNP (Microcom Networking Protocol)
- protok≤│ korekcji b│Ωd≤w i kompresji danych.

NVRAM (non-volatile RAM)
- pamiΩµ nieulotna, u┐ywana do przechowywania ustawionych parametr≤w pracy urz▒dzenia.

Modem
- MOdulator-DEModulator, urz▒dzenie umo┐liwiaj▒ce przesy│anie danych cyfrowych po liniach analogowych, np. telefonicznych.

Pulse dialing
- impulsowe wybieranie numer≤w (np. za pomoc▒ obrotowej tarczy numerowej), w Polsce najbardziej rozpowszechnione.

RJ-11
- ameryka±ski standard modularnego wtyku telefonicznego dla linii komutowanych, powszechnie stosowany w modemach, zachodnich telefonach itp.

RJ-45
- ameryka±ski standard modularnego wtyku telefonicznego dla linii dzier┐awionych, sto-sowany w modemach, zachodnich telefonach itp.

RS-232C
- standard interfejsu szeregowego stosowany powszechnie m.in. do │▒czenia modemu z komputerem (EIA Recommended Standard Nr 232 Revision C z roku 1969). Odpowiednik CCITT V.24.

RTS/CTS (Request To Send / Clear To Send)
- w wolnym t│umaczeniu "chcΩ nadawaµ - mo┐esz nadawaµ", metoda sprzΩtowej synchronizacji transmisji miΩdzy komputerem a modemem za pomoc▒ sygna│≤w z│▒cza RS-232C.

Spoofing
- technika przyspieszania pracy niekt≤rych protoko│≤w transmisji (np. Xmodem, uucp), wymagaj▒cych potwierdzenia poprawnego przyjΩcia ka┐dego bloku danych przed wys│aniem nastΩpnego. Niekt≤re modemy potrafi▒ potwierdzaµ ka┐dy blok danych jeszcze przed jego fizycznym wys│aniem i usuwaµ potwierdzenia nadsy│ane przez zdalny komputer. Spoofing ma sens tylko w przypadku modem≤w z korekcj▒ b│Ωd≤w.

Synchroniczna transmisja
- spos≤b przesy-│ania danych synchronizowanych przez sygna│ zegarowy nadawany osobnym przewodem │▒cza szeregowego albo - w przypadku modemu - zakodowanego wraz z danymi.

UART (Universal Asynchronous Receiver-Transmitter)
- uk│ad realizuj▒cy dwukierunkow▒ asynchroniczn▒ transmisjΩ szeregow▒; "serce" port≤w szeregowych komputera (np. ko╢ci 16450, 16550).

UUCP (UNIX to UNIX Copy Program)
- oprogramowanie u┐ywane do przesy│ania danych pomiΩdzy systemami unixowymi.

XON/XOFF (Transmitter On / Transmitter Off)
- jeden ze sposob≤w programowej synchronizacji transmisji miΩdzy komputerem a modemem za pomoc▒ odpowiednich znak≤w ASCII.

(AM)

Siemens GSM module M1

Siemens M1 to przeznaczony do pracy w sieci GSM terminal s│u┐▒cy do transmisji danych, faks≤w oraz SMS-≤w.

M1 jest urz▒dzeniem wyposa┐onym we w│asny czytnik SIM kart oraz radiow▒ czΩ╢µ nadawczo-odbiorcz▒, nie jest to wiΩc typowa przystawka do telefonu kom≤rkowego umo┐liwiaj▒ca transmisjΩ danych, a samodzielne i niezale┐ne urz▒dzenie.

M1 mo┐e wsp≤│pracowaµ z dowolnym urz▒dzeniem wyposa┐onym w interfejs V.24, czyli np. ka┐dym komputerem, chocia┐ mo┐e to byµ tak┐e specjalistyczna aparatura pomiarowa.

Modu│ zapewnia dostΩp do wszystkich us│ug transmisji danych i faks≤w w pe│nym, oferowanym przez system GSM zakresie, tzn. z maksymaln▒ prΩdko╢ci▒ do 9600 bit/s i to zar≤wno w trybie pracy z korekcj▒ (transmisja nietransparentna), jak i bez korekcji (transmisja transparentna).

M1 wykorzystaµ mo┐na tak┐e do przesy│ania kr≤tkich wiadomo╢ci (SMS). Urz▒dzenie sterowane jest za pomoc▒ standardowych, modemowych komend AT oraz dodatkowych, wyspecyfikowanych w zaleceniach ETSI: GSM 07.07 i GSM 07.05 (do wprowadzania np. PIN kodu oraz obs│ugi SMS-≤w).

Urz▒dzenie ma wymiary: 116╫67╫30 mm, wa┐y zaledwie 157 g i zasilane jest z zewnΩtrznego ╝r≤d│a napiΩcia sta│ego z zakresu od 8 do 24V o wydajno╢ci do 500mA.

Interfejs szeregowy │▒cz▒cy modu│ M1 z urz▒dzeniem steruj▒cym ma przepustowo╢µ do 19200 bit/s.

M1 wsp≤│pracuje z tzw. ma│ymi SIM kartami, do pracy wymaga tak┐e pod│▒czenia zewnΩtrznej anteny, np. samochodowej.

Modu│ M1 powinien znale╝µ zastosowanie wszΩdzie tam, gdzie konieczne jest korzystanie z us│ug transmisji danych i faks≤w poprzez sieµ GSM, ale zastosowanie do tego celu tradycyjnego telefonu GSM odpowiednio przystosowanego (wyposa┐onego w kartΩ PCMCIA i notebook) jest nieuzasadnione np. ze wzglΩd≤w ekonomicznych.

Typowymi przyk│adami zastosowa± M1 s▒: systemy monitoringu, telemetria, systemy ochrony mienia, elektroniczne terminale tzw. POS-y obs│uguj▒ce bezgot≤wkowe transakcje on-line (wymagaj▒ce komunikacji w celu autoryzacji karty p│atniczej) czy zdalna obs│uga wszelkiego typu czujnik≤w i aparatury naukowej.

(PD)

Jak testowali╢my?

Modemy wybrane przez nasze Laboratorium i uznane za wzorcowe: 3Com USRobotics Courier V.Everything 56k╫2 ZyXEL U-336S Supreme

Z regu│y odleg│o╢µ abonenta od centrali telefonicznej nie przekracza 5 km. Tote┐ aby uzyskaµ powtarzalno╢µ pomiar≤w wykorzystali╢my symulator sztucznej linii, kt≤r▒ imitowa│ kabel typu TKM 0,5 mm o zmiennych d│ugo╢ciach - 2,25 km oraz 4,5 km. Sprawdzenie odporno╢ci modemu na wnoszone zak│≤cenia (przes│uchy miΩdzy przewodami, np. gdy jest mokro) w stosunku do linii abonenckiej, uzyskali╢my dziΩki dopinanemu dw≤jnikowi symuluj▒cemu 51 kOhm r≤wnolegle z pojemno╢ci▒ 0,5mF. Szybko╢µ transmisji przeprowadzano korzystaj▒c z protoko│u transmisji ZModem programu HyperTerminal systemu operacyjnego Windows 95 OSR2. Testowany modem wysy│a│ nastΩpuj▒ce pliki:

• HTML (plik tekstowy - 507 kB),
• TIF (plik graficzny - 553 kB),
• XLS (arkusz pakietu MS Office 97 - 516 kB), òZIP (zbi≤r zarchiwizowany - 564 kB).

• "nadawca" PC BIRD VIPER: p│yta g│≤wna 8500TUD z procesorem Pentium 166MMX, 64 MB pamiΩci RAM, dysk Samsung 2 GB, grafika Appollo 80 Cirrus Logic 5480 PCI;
• "odbiorca" EMITER: p│yta g│≤wna J-5 TXA BR2 z procesorem Pentium 166MMX, 32 MB pamiΩci RAM, dysk Samsung 2 GB, grafika S3 V2 PCI.

(MW)

3Com USRobotics

Pojawienie siΩ na rynku "hybrydy" firm 3Com-USRobotics wskazuje na zbie┐no╢µ dr≤g obu firm. Znana z bran┐y sieciowej firma 3Com, jako potentat struktur LAN/WAN w porozumieniu z prekursorem urz▒dze± transmisji modemowych, tworzy nowy wymiar w og≤lno╢wiatowej "pajΩczynie" telekomunikacyjnej. Zaprezentowane modele faksomodem≤w, dziΩki przemy╢lanej polityce firm dysponuj▒cych nowymi technologiami, przy dopracowanym firmware, s▒ wzorem sprawno╢ci urz▒dze±. Pocz▒wszy od prostych modeli wewnΩtrznych, a sko±czywszy na profesjonalnym Courierze x2, uznanym przez szerokie gremia specjalist≤w jako modem bezpieczny, nie zrywaj▒cy po│▒cze±, o wyr≤wnanym i sprawnym transferze. Bardzo istotn▒ cech▒ zaprezentowanych modem≤w jest fakt, ┐e prawie wszystkie modele mog▒ byµ w prosty spos≤b przeprogramowywane dla uzyskania wy┐szych szybko╢ci poprzez Flash ROM. W pierwszej dziesi▒tce modeli zewnΩtrznych, opr≤cz zwyciΩzcy jakim okaza│ siΩ 3Com USRobotics Courier V.Everything x2, znalaz│y siΩ a┐ trzy modele tej┐e firmy. Obszerna dokumentacja, bogate oprogramowanie w po│▒czeniu z innowacyjno╢ci▒ to kolejne plusy dla firmy. Oczywi╢cie, nie ma r≤┐y bez kolc≤w, za jako╢µ zwykle musimy zap│aciµ - ale pamiΩtajmy, dobra inwestycja potafi siΩ szybko zwr≤ciµ (przy po│▒czeniu s│abej jako╢ci produktu z czΩstym zrywaniem transmisji ponosimy niepotrzebnie dodatkowe koszty).

(MW)

COMTEL

Modemy Comtela (33,6 kbps wewnΩtrzny i zewnΩtrzny) zaskoczy│y nas brakiem stabilno╢ci, podczas testu transmisji z lini▒ obci▒┐on▒ dodatkowym dw≤jnikiem na odleg│o╢ci sztucznej linii 4,5 km. Nie uzyskali╢my po│▒czenia ze sob▒ urz▒dze± w trybie "sam ze sob▒". OcenΩ tych modeli podnosi obeco╢µ bardzo ciekawego i po┐ytecznego programu WinTel.

(MW)

GVC Voice 33.6

Reprezentantami modem≤w zrealizwanych z my╢l▒ o u┐ytkownikach surfuj▒cych po Internecie s▒ modele GVC Voice 33.6. Model wewnΩtrzny i zewnΩtrzny wykorzystuj▒ procesory Rockwella. Modemy maj▒ dodatkowo funkcje ASVD (Analog Simulataneouse Voice and Data) - system jednoczesnego przesy│ania d╝wiΩku i danych. Poniewa┐ dostarczono nam pojedyncze egzemplarze, nie mogli╢my w pe│ni oceniµ sprawno╢ci modem≤w. Bior▒c jednak pod uwagΩ wyniki przeprowadzonych pomiar≤w i dobry stosunek mo┐liwo╢ci do ceny, mog▒ byµ one godne polecenia mniej zasobnym u┐ytkownikom.

(MW)

Hanmesoft Modem Track 56k PCI

Du┐ym zaskoczeniem dla nas by│o zg│oszenie do RAPORTU modemu zrealizowanego na karcie ze z│▒czem PCI. Firma Hanmesoft zastosowawszy technologiΩ 32-bitowej szyny PCI i implementacjΩ protoko│u K56Flex oraz system ASVD z chipsetem Rockwella stwarza podwaliny nowej technologii transmisji danych. Do│▒czone oprogramowanie zapewnia pracΩ tylko w ╢rodowisku DOS/Windows 3.x, Win 95. Podczas instalacji dopisywany jest TSR do linii autoexec.bat uaktywniaj▒c modem na wolnym z│▒czu COM. Dysponuj▒c pojedynczym egzemplarzem karty, mogli╢my jedynie dokonaµ pomiaru i oceny transmisji tylko z modemami uznanymi przez nas jako wzorcowe. Dostarczony z modemem CD-ROM zawiera│ niezbΩdne sterowniki, nie stwarzaj▒ce najmniejszych problem≤w oraz r≤┐ne programy, od transmisji danych i g│osu poprzez Internet, a┐ do rozrywki w│▒cznie.

(MW)

Microcom

Do╢µ bogata oferta modem≤w firmy Microcom pozwala s▒dziµ, ┐e rynek odbiorcy, maj▒c szeroki asortyment modeli, kreowany jest sprawno╢ci▒ realizacji przewidzianych funkcji modemu, obszerno╢ci▒ i rzetelno╢ci▒ dostarczonej dokumentacji oraz innowacyjno╢ci▒ produkt≤w. Model DeskPorte 28.8S i WWWport - bogatszy o pakiet oprogramowania Microsoftu, Micrografix i Microcom - znalaz│y siΩ w czo│≤wce testowanych modem≤w zewnΩtrznych. Bardzo mi│e wra┐enie wywar│ na nas model Office Porte Voice - mia│ oryginaln▒ konstrukcjΩ modemu i wyposa┐ony by│ w funkcjΩ ASVD (jednoczesne przesy│anie danych i d╝wiΩku). Sprawna transmisja pozwala wystawiµ mu stosunkowo wysok▒ ocenΩ. Jednak trochΩ dziwi jako╢µ dostarczonego modemu model Microcom DeskPorte Fast+ , kt≤ry pocz▒tkowo mia│ firmware dla prΩdko╢ci 28,8. Po przeprogramowaniu go na prΩdko╢µ 33,6 (z pewnymi problemami), nie poprawi│ znacz▒co swoich wynik≤w. Karta standardu PCMCIA sprawnie │▒czy│a siΩ z naszymi modemami referencyjnymi uzyskuj▒c dobry transfer plik≤w.

(MW)

MultiTech

W wyniku przeocze± dostawcy firma MultiTech by│a reprezentowana tylko przez jeden modem - MT2834ZDXI. Zgrabna, ma│a obudowa mie╢ci faks/modem o prΩdko╢ci 33,6 kbps. Podczas test≤w nie sprawia│ k│opot≤w, │▒cz▒c siΩ sprawnie we wszystkich przewidzianych opcjach. Pod wzglΩdem szybko╢ci nie wyr≤┐nia│ siΩ w╢r≤d konkurencji. Do│▒czona obszerna dokumentacja dostΩpna jest tylko w jΩzyku angielskim.

(MW)

OLITEC

Wysoce niekonwencjonalny wygl▒d nie jest bynajmniej jedyn▒ cech▒ wyr≤┐niaj▒c▒ modemy OLITEC w╢r≤d prezentowanych w RAPORCIE. Zgrabne pude│eczka odrobinΩ wiΩksze do paczki papieros≤w maj▒ pewn▒ szczeg≤ln▒ cechΩ: dzia│aj▒ r≤wnie┐ przy wy│▒czonym komputerze! Wbudowana pamiΩµ pozwala na zapisanie do 20 minut komunikat≤w g│osowych (w 2-bitowym ADPCM) lub do 50 stron faks≤w. Same modemy, zbudowane na procesorach Rockwella, realizuj▒ wszystkie funkcje i protoko│y, udostΩpniane przez ten chip - w testach wypad│y bardzo dobrze. Model SelfMemory 56 przystosowany jest ju┐ do pracy w trybie K56Flex, pozosta│e modele zapewniaj▒ prΩdko╢µ transmisji 33600 bps. Wszystkie modele maj▒ wbudowany mikrofon i ca│kiem niez│y, jak na swoje wymiary, g│o╢nik - internetowe telefonowanie nie wymaga dodatkowych s│uchawek i mikrofonu. Oprogramowanie pozwala r≤wnie┐ na korzystanie z modemu, jak z tzw. g│o╢no m≤wi▒cego telefonu. Ciekawostk▒ jest do│▒czona do modelu VISIOLITEC kolorowa kamera CCD o rozdzielczo╢ci 320╫240, przez co zestaw staje siΩ bardzo atrakcyjny dla mi│o╢nik≤w wideokonferencji. Producent, opr≤cz wprowadzania K56Flex, zapowiada r≤wnie┐ bardziej rozbudowane modele, wyposa┐one w zewnΩtrzny "pilot" na podczerwie±, umo┐liwiaj▒cy korzystanie z modemu jako telefonu oraz ods│uchiwanie zapisanych wiadomo╢ci s│ownych i zmiany w│asnych komunikat≤w.

(RS)

REQUEST

Firma MSD dostarczy│a kilka produkt≤w stanowi▒cych przekr≤j dostΩpnych na rynku typ≤w modem≤w - od wewnΩtrznego, przez zewnΩtrzny, a na modemie PCMCIA sko±czywszy. Modemy te mo┐na okre╢liµ jako klasΩ standard. Maj▒c stosunkowo dobre parametry transmisji i system ASVD (jednoczesna transmisja d╝wiΩku i danych) mog▒ rozszerzyµ wykorzystanie modemu, np. przy d╝wiΩkowej konferencji handlowej popartej r≤wnoleg│ym przesy│aniem dokument≤w z biura. Szkoda jednak, ┐e w zestawie zabrak│o s│uchawek i mikrofonu.

(MW)

TAINET T-288C

Tainet nale┐y do grupy profesjonalnych modem≤w mog▒cych pracowaµ w ruchu ci▒g│ym, bez konieczno╢ci p≤╝niejszej ingerencji po skonfigurowaniu. Bardzo istotn▒ cech▒ testowanego modemu jest niezwykle rozbudowana, dynamiczna diagnostyka linii telefonicznej zobrazowana na wy╢wietlaczu LCD. Bardzo rozbudowana struktura wewnΩtrznego menu pozwala na precyzyjne ustawienie wszystkich parametr≤w urz▒dzenia. Stabilna transmisja Taineta daje poczucie bezpiecze±stwa przesy│ania danych.

(MW)

TORNADO

Dwa modele belgijskiej firmy TORNADO wewnΩtrzy i zewnΩtrzny umiejscowi│y siΩ po╢rodku listy modem≤w bior▒cych udzia│ w RAPORCIE. Wyj▒tkowo, w╢r≤d testowanych modem≤w, w po│▒czeniu z ZyXEL-em U-336 modem wewnΩtrzny nie potrafi│ wynegocjowaµ po│▒czenia, mimo odpowiedniego zapisu konfiguracji i rejestr≤w. Jednak pocieszaj▒cy mo┐e byµ fakt, ┐e ma on mo┐liwo╢µ wykorzystania Flash ROM do adaptacji na wy┐sz▒ szybko╢µ do standardu K56Flex. Mo┐e przez ten czas firma zdo│a poprawiµ firmware, tak aby po│▒czenie by│o stabilne ze wszystkimi innymi modemami. W sk│ad pakietu wchodzi oprogramowanie Trio Communication Suite ver.5.1 wraz z CD-ROM Tornado Internet Toolkit.

(MW)

TWINCOMM

Firma TWINCOMM reprezentowana przez dwa typy modem≤w: wewnΩtrzny i zewnΩtrzny pozytywnie zaskoczy│a nas podczas test≤w. Przeprowadzane badania wykaza│y bardzo dobry wska╝nik sprawno╢ci modemu wewnetrznΩgo TWINCOMM IRW 33,6 SVD - dziΩki temu uplasowa│ siΩ na czo│owym miejscu listy testowanych w tej grupie urz▒dze±. DostΩpna funkcja jednoczesnej transmisji danych i d╝wiΩku podnosi atrakcyjno╢µ produktu. Standardowo dostarczone oprogramowanie Cheyenne BitWare for Windows obs│uguje transmisje faksu, danych i g│osu. Model zewnΩtrzny nie oszo│omi│ nas sprawno╢ci▒, lecz nie pozostawa│ zbytnio w tyle. Cech▒ modem≤w TWINCOMM jest mo┐liwo╢µ dostosowania ich do wy┐szych prΩdko╢ci oraz uaktualnienia pamiΩci tylko poprzez wymianΩ ROM.

(MW)

VIKING FM56KP PC card modem

Karta modemowa wykonana w technologii PCMCIA firmy VIKING stanowi ciekaw▒ propozycjΩ. Korzystny stosunk ceny do uzyskiwanych wynik≤w to du┐a zaleta tego modemu. Ma on jedn▒ z wy┐szych szybko╢ci z│▒cza, kt≤re osi▒ga 230 000 bps. Zastosowano w nim technologiΩ Rockwella K56Flex. Cechy te, gdy znajdziemy dobrego providera udostΩpniaj▒cego odpowiednie │▒cze, ╢wiadcz▒ o tym, ┐e zakup modemu mo┐e byµ dobr▒ inwestycj▒. Modem wykorzystuje pakiet QuickLink Mobil for Windows. Musimy jednak poczekaµ na homologacjΩ, kt≤r▒ dystrybutor w│a╢nie rozpocz▒│.

(MW)

Xircom Credit Card Modem 33.6

Xircom - sk▒din▒d znana firma posiadaj▒ca do╢wiadczenie na ╢wiatowym rynku teleinformatycznym, sprawi│a swoim modelem w wersji PCMCIA pewien zaw≤d. Podczas pomiar≤w nie wyr≤┐nia│a siΩ szybko╢ci▒ transferu, a w po│▒czeniu z modemem 3Com USRobotic Courier zrywa│a transmisje. Rekompensat▒ mo┐e byµ bogate wyposa┐enie i oprogramowanie.

(MW)

Zoltrix

FirmΩ Zoltrix reprezentowa│a w RAPORCIE du┐a grupa modem≤w. Wyst▒pi│y modemy wszystkich klas - od zewnΩtrznych model FM-336e V/SP, poprzez wewnΩtrzny FM-56K V/SP. Model ten wykorzystuj▒cy now▒ technologiΩ K56Flex sprawi│ mi│▒ niespodziankΩ zajmuj▒c trzecie miejsce w rodzinie modem≤w wewnΩtrznych. W grupie faks/modem≤w, przewidzianych do notebook≤w, model FM-336 PCMCIA nie zachwyci│ sprawno╢ci▒ osi▒g≤w, zajmuj▒c przedostatni▒ pozycjΩ. Jego niew▒tpliwym atutem jest najni┐sza cena. Podsumowuj▒c, s▒ to modemy klasy popularnej maj▒ce, przy stosunkowo sporej liczbie funkcji, nisk▒ cenΩ. Niestety, czasami s▒ problemy z instalacjami karty z chipsetem Sierra.

(MW)

ZOOM

ZOOM to firma powszechnie znana, tworz▒ca grupΩ tzw. standardowych modem≤w, kt≤re maj▒ ugruntowan▒ pozycjΩ na rynku teleinformatycznym. Na pewno nowo╢ci▒ jest najnowszy produkt ZOOM model 2849 K56Flex z procesorem Rockwell i szybko╢ci▒ z│▒cza 230 000 bps. Wykorzystuj▒c Flash ROM bΩdziemy w stanie dokonaµ tzw. upgrade'u firmwere'u modemu. TrochΩ k│opotliwa w starszych modelach wymiana ROM, zrekompensowana jest korzystn▒ relacj▒ ceny do mo┐liwo╢ci. Jednak dobr▒ wiadomo╢ci▒ jest to, ┐e we wszystkich modelach istnieje mo┐liwo╢µ upgrade do prΩdko╢ci 56 K poprzez wymianΩ pamiΩci ROM. Standardowym pakietem jest znana i sprawdzona aplikacja Delrina for Win/DOS.

(MW)

ZyXEL

Bogaty asortyment modem≤w, od prostych wewnΩtrznych, poprzez karty PCMCIA, ISDN, po modemy szafkowe. Mile zaskoczy│y modele ZyXEL standardu PCMCIA. Dualny modem ZyXEL Comet 336p-Lan powi▒zany z kart▒ sieciow▒ stanowi bardzo ciekaw▒ propozycjΩ. Sprawno╢µ transmisji por≤wnywalna z naj-lepszymi to du┐y atut prezentowanego modelu. ZajΩcie czo│owych pozycji tu┐ za 3Com USRobotics ╢wiadczy o wysokim poziomie nowych produkt≤w. Jedyn▒ niedogodno╢ci▒ jest brak polskojΩzycznej dokumentacji.

(MW)

Po│▒czenia synchroniczne i asynchroniczne

Rozr≤┐nia siΩ dwa podstawowe typy transmisji danych - synchroniczny i asynchroniczny. Okre╢laj▒ one spos≤b przesy│ania pojedynczych bajt≤w. Om≤wienie rozpoczniemy od drugiego, powszechnie u┐ywa-nego w zwyk│ych modemach, takich jakie prezentujemy w RAPORCIE.
Transmisja asynchroniczna polega na zaznaczeniu pocz▒tku i ko±ca pojedynczego znaku (bajtu) specjalnymi, dodatkowymi sygna│ami - bitami pocz▒tku i ko±ca. Dodatkowo mo┐na okre╢liµ liczbΩ bit≤w stopu i ewentualny bit parzysto╢ci, jednak┐e takie rozwi▒zania nie s▒ ju┐ praktycznie stosowane. W wiΩkszo╢ci wypadk≤w przy transmisji asynchronicznej okre╢la siΩ jej tryb. Zwykle jest to 8N1 (lub N81), co oznacza 8 bit≤w danych, brak bitu parzysto╢ci i jeden bit stopu. Inne ustawienia s▒ bardzo rzadko u┐ywane, zwykle w kontaktach ze starszymi komputerami typu mainframe, gdzie powszechnie stosowano tryb 7E1 - siedem bit≤w danych, jeden bit parzysto╢ci i jeden bit stopu. Najpopularniejszym z│▒czem u┐ywanym przy komunikacji szeregowej jest RS-232 (V.24), kt≤re zasadniczo pracuje z szybko╢ciami do 115200 bps jednak istniej▒ rozwi▒zania umo┐liwiaj▒ce uzyskanie 460800 bps.
Transmisja synchroniczna bazuje na specjalnych sygna│ach taktuj▒cych okre╢laj▒cych pocz▒tek przesy│ania bajtu. S▒ to osobne sygna│y przesy│ane oddzielnymi ┐y│ami kabla po│▒czeniowego. Zwykle u┐ywa siΩ kabli i interfejs≤w V.35. Szybko╢ci osi▒gane przez takie urz▒dzenia s▒ zdecydowanie wiΩksze, ni┐ w przypadku transmisji synchronicznej i z│▒cz V.24 (np. 2 megabity/s). Zasadniczo zwyk│ego u┐ytkownika nie interesuje transmisja synchroniczna. W wiΩkszo╢ci przypadk≤w synchroniczny spos≤b komunikacji miΩdzy modemami wykorzystywany jest w instalacjach pracuj▒cych z du┐▒ szybko╢ci▒ na │▒czach dzier┐awionych i z dedykowanymi do takich │▒cz modemami oraz routerami.

Warto zaznaczyµ, ┐e nawet zwyk│y modem, ale wyposa┐ony w protok≤│ korekcji danych (co najmniej MNP4 lub V.42) umie "oszukaµ" nieco tryb asynchroniczny. Jak │atwo siΩ zorientowaµ, maksymaln▒ szybko╢ci▒, kt≤r▒ mo┐na osi▒gn▒µ przy zwyk│ym, asynchronicznym po│▒czeniu z szybko╢ci▒ 28800 bps jest 2880 znak≤w na sekundΩ (zak│adaj▒c tryb 8N1 - domy╢lny jeden bit startu, 8 bit≤w danych, brak bitu parzysto╢ci, jeden bit stopu, razem 10 bit≤w na znak). Gdyby jednak zebraµ dane w paczkΩ i przes│aµ je bez zbΩdnych bit≤w startu/stopu mo┐na by zwiΩkszyµ szybko╢µ komunikacji do 120% szybko╢ci po│▒czenia. Taka w│a╢nie pakietyzacja, czyli podzia│ na "okna" danych, ma miejsce przy omawianych na pocz▒tku protoko│ach korekcji danych. Naturalne wydaje siΩ wiΩc, ┐e pr≤cz ochrony danych nastΩpuje te┐ taka obr≤bka przesy│anych wiadomo╢ci. DziΩki odseparowaniu zbΩdnych bit≤w startu/stopu mo┐na "wycisn▒µ" ze zwyk│ego modemu 28800 bps a┐ 3456 znak≤w na sekundΩ. To tylko teoria, gdy┐ zwykle osi▒ga siΩ od 3200 do 3300 zn./s, ale to i tak wiΩcej ni┐ przed pakietyzacj▒.

(RW)

(c) Copyright LUPUS