Woordenlijst

Begrip

Uitleg

16:9

Een formaat tv-scherm dat in de jaren 90 ingevoerd is, ook wel bekend als breedbeeld. Moderne digitale camera's die de gemaakte foto's direct kunnen afspelen op een tv ondersteunen deze verhouding vaak al bij het maken van de opname.

2:3

De klassieke verhouding in de fotografie. Een kleinbeeldnegatief heeft bijvoorbeeld een grootte van 24 x 36 mm, dus 2:3.

Achtergrond

De onderste laag van een fotoproduct, die geheel met een kleur, patroon of foto ingevuld is. Op deze achtergrond worden (op de voorgrond) alle andere elementen van het fotoproduct gearrangeerd.

Afdruk (Foto)

Dit begrip stamt nog uit de analoge foto-ontwikkeling en betekent het resultaat van een contactafdruk, een uitvergroting of een belichting van een negatief op fotopapier.

Alinea (tekst)

Met een alinea wordt het stuk tekst tussen twee handmatig ingevoerde regelovergangen (met de entertoets) bedoeld.

Alineaopmaak

Een alineaopmaak is een tekstopmaak die op de gehele alinea betrekking heeft. Het gaat hierbij vooral om het uitlijnen van de tekst (links, rechts, midden).

APS

Advanced Photo System. Een bijzondere cameratechniek en een speciale film, die het samen mogelijk maken foto's te maken met drie verschillende verhoudingen.
APS-H (High) = 16:9
APS-C (Classic) = 2:3
APS-P (Panorama) = 1:3

Assistent

Een assistent is een programma dat de gebruiker bij bepaalde stappen al instellingen als hulpmiddel geeft. 

Automatische beeldcorrectie

Zie DPO.

Barcode

Een barcode is gedrukte informatie die bestaat uit streepjes en openingen. Deze informatie kan met camera's of speciale barcodescanners gelezen worden en dan door de kassa of andere computers in niet-gecodeerde taal omgezet worden. Meestal gaat het om een rijtje cijfers dat betrekking heeft op een product of artikel.

Belichting

Met belichting bedoelt men in de fotografie de hoeveelheid licht die op een film of camerasensor valt. De hoeveelheid is afhankelijk van de belichtingstijd en van het ingestelde diafragma van de camera, maar ook van de gevoeligheid van de film of de sensor. Als een foto onderbelicht is, dan is het te donker; is de foto overbelicht, dan is het te licht. Binnen bepaalde grenzen kan men bij digitale foto's de helderheid met software (fotobewerkingsprogramma) aanpassen en daarmee de belichtingsfout beperken.

Bestandenbrowser

Een programma voor het navigeren door een mappenstructuur. Bij Windows heet dit programma "Verkenner".

Bestandstype

2. Het type bestand waarin de foto opgeslagen is, bijvoorbeeld JPG.

Besturingssysteem

Een besturingssysteem is de software die een pc gebruiksklaar maakt. Het systeem stuurt de hardware aan (harde schijf, beeldscherm, toetsenbord, muis) en beheert de verder aanwezige software en gegevens.

Bijvoorbeeld: Microsoft Windows, Unix, Linux, MacOS

Bijsnijden

Een rand rondom de foto wordt weggehaald. Deze rand zelf kan uit delen van de foto bestaan. In de fotobewerking wordt een foto bijgesneden om bijvoorbeeld een onderwerp naar het midden van de foto te schuiven of om ongewenste onderwerpen aan de rand van de foto te verwijderen.

Voorbeeld:

Origineel
Origineel

Bijgesneden versie (iets uitvergroot)
Bijgesneden

Broncode

Dit is bij webpagina's het maken van de HTML-tekst inclusief de instructies voor het weergeven in de webbrowser (opdrachten en elementen).

Browser

(Engels). "Snuffelen" of "doorzoeken". Dit is een gebruikersinterface voor het internet. Voorbeelden: Microsoft Internet Explorer, Mozilla Firefox, Opera, Safari.

Button

(Engels) voor "knop", "toets" of "schakelaar". Staat voor een knop die met de muis kan worden aangeklikt.

Cache

Een cache is een snel geheugen dat kopieën van gegevens opslaat om het later nogmaals te kunnen gebruiken zonder dat de gegevens vanaf de oorspronkelijke locatie geladen moeten worden. Meestal is een cache een, voor bepaalde programma's, gereserveerd deel van het werkgeheugen van de pc. Sommige hardware (bijvoorbeeld een harde schijf) heeft een eigen cache ingebouwd. Een webbrowser slaat kopieën van websites, foto's en andere media op de harde schijf op in zijn eigen cache. Hierdoor gaat bij het opnieuw gebruiken van deze gegevens het opvragen een stuk sneller. (Een harde schijf is altijd sneller dan een internetverbinding).

Clipart

Een clipart is een grafisch bestand in vectorformaat. Dat wil zeggen ze bestaan niet uit losse eenkleurige pixels zoals een foto, maar uit wiskundige beschrijvingen van curven, lijnen en geometrische vormen.
Cliparts zijn intussen een eigen kunstvorm geworden. Hele verzamelingen zijn op cd of dvd verkrijgbaar. Deze kan worden gebruikt bij het maken van wenskaarten en uitnodigingen.

Baby-clipartsOrnament-clipartsDieren cliparts

Community

Een community (Engels voor gemeenschap) is een groep mensen die gemeenschappelijke interesses, ervaringen en kennis uitwisselen. Tegenwoordig meestal via het internet (online community).

Contextmenu

Een uitklapbaar menuvenster dat opdrachten weergeeft die van toepassing zijn op het geselecteerde object. Wordt geopend door met de rechtermuisknop op het object te klikken.

Contrast

Het contrast is het verschil tussen de heldere en donkere pixels. Een contrastrijke foto wordt over het algemeen gezien als "briljanter" (meer sprankelend). Het contrast kan met digitale fotobewerking aangepast worden. Hierbij kan wel foto-informatie verloren gaan. Als een foto contrastrijk moet worden, dan wordt de helderheid van de foto in beide richtingen gespreid. Zwart en wit liggen aan de uiteinden van het helderheidsscala. Zwarte pixels kunnen niet donkerder worden en donkere pixels worden donkerder totdat ze zwart zijn, witte pixels kunnen niet helderder worden en heldere pixels worden nog lichter totdat ze wit zijn. Als een foto minder contrast moet krijgen, wordt verzadigd zwart donkergrijs en stralend wit lichtgrijs.

Cover

De cover is in de boekbinderij de buitenste kaft van een boek, bestaande uit een boekomslag (voor- en achterzijde van een boek) en de rug (de smalste kant van een boek, die te zien is als het boek op de plank staat).

Ctrl-toets

"Besturingstoets" van het toetsenbord, "Ctrl" staat voor "Control".

Ctrl-toets

Cursor

Een cursor is een markering voor de huidige positie op de beeldscherminterface. Voor het invoeren van tekst is de cursor, afhankelijk van het gebruikte programma of besturingssysteem, een knipperend verticaal streepje, een knipperend horizontaal streepje of knipperend blokje. Deze zogenaamde tekstcursor geeft aan waar de volgende ingevoerde letter verschijnt.

Een muiscursor (muisaanwijzer) is afhankelijk van gebruik een pijltje, een handje, een pijltje met vraagteken, etc. De bewegingen van de computermuis op de tafel worden daarbij omgezet in bewegingen van de aanwijzer op het scherm.

Del-toets

Toets "delete" (of "Del", Engels voor wissen) op het toetsenbord van de pc. Hiermee worden geselecteerde elementen of teksten verwijderd, die rechts van de cursor staan.

Delete-toets

Dialoogvenster

Een dialoogvenster verschijnt als de software ergens op wijst. Meestal moet de melding via een knop worden gesloten.

DPI

Dots per inch = puntjes per inch. Geeft aan hoeveel pixels in een inch (= 2,54 cm) gebruikt zijn bij het afdrukken.

Voor een weergave op een monitor is een resolutie van 72 tot 96 dpi voldoende en voor een hoogwaardige afdruk kan tot 360 dpi gebruikt worden.

De dpi wordt relatieve resolutie genoemd omdat deze zich relatief aan het weergaveformaat aanpast. In tegenstelling tot absolute resolutie, dat het totaal aantal pixels van een foto aangeeft (bijv. 1024 x 768 pixels).

DPO

Digital Picture Optimiser (Automatische beeldcorrectie). De DPO is software in het digitale fotolaboratorium die automatisch de belichting, de witbalans en de onscherpe stukken van de digitale foto probeert te corrigeren.

Draaien

In de Pixum EasyBook-bestelsoftware het draaien van objecten indelingkader, foto, tekstvak) in de producteditor, in stappen van 90° via de knoppen of via opdrachten in het contextmenu, of het vrij draaien met ingedrukte muisknop om het draaipunt van een kader.

Draaiknop

Is het punt waarmee het object om zijn middelpunt gedraaid kan worden. (Zie pijl)
Draaiknop 

Dubbel exemplaar 

Dubbele beschikbare foto of dubbel beschikbaar bestand met (bijna) gelijke inhoud.

Dubbelklikken

Twee keer snel achterelkaar indrukken van de linkerknop van de computermuis (bij een muis voor linkshandige mensen is dat de rechtermuisknop).

Editor

Een programma dat bedoeld is voor het invoeren/produceren en bewerken van gegevens of objecten. Bij de EasyBooksoftware maakt men met de editor een fotoboek.

Esc-toets

Toets "Escape" op het toetsenbord van de pc, bestemd voor het beëindigen van de lopende computeropdracht.

Esc-toets

EXIF-gegevens

"Exchangeable Image File Format", is een norm die bepaalt hoe bij fotogegevens extra informatie (zogenaamde metagegevens) opgeslagen wordt. In de EXIF-gegevens staan vaak de camera-instellingen (merk, type, brandpuntsafstand, belichtingstijd, diafragma, etc.), trefwoorden voor het zoeken en sorteren van fotogegevens en verdere informatie, zoals geo-gegevens of het copyright.
Open in de verkenner in het contextmenu van een fotobestand de "eigenschappen" en bekijk de informatie op het tabblad "Details" eens. Veel van deze gegevens zijn afkomstig uit de EXIF-gegevens van de foto.

Firewall

Engels voor "brandmuur". Dit is hard- of software die de gegevensuitwisseling tussen pc's en netwerken controleert (filtert) om aanvallen van virussen, Trojaanse paarden en hackers af te weren.

Formatteren

Een opslagmedium gereedmaken voor het opslaan van gegevens.

Fotocadeaus

Bepaalde fotoproducten, die zeer geschikt zijn als cadeau: servies (mokken, bierpullen, glazen, spaarpotten), wenskaarten, kalenders (voor aan de muur, op tafel of in de tas), textiel (T-shirts, slabbetjes, grillschort, kussensloop), tassen, muismat, puzzels, speelkaarten, knuffels, sleutelhangers en decoratieartikelen.

Fotocommunity

Een gemeenschap van mensen die op internet informatie uitwisselen over hun gemeenschappelijke hobby "fotograferen" of "fotobewerking". De leden uploaden hun foto's naar een navenante website om ze daar te presenteren, er over te discussiëren en om elkaar tips te kunnen geven.

Fotoformaat

1. Het formaat, resp. de resolutie van de foto (zie resolutie).

Gamma-factor

Bij de gammafactor wordt het wiskundige verloop van de curve van de middelste kleurhelderheid verschoven. Het voordeel hiervan is dat de donkerste en lichtste pixels niet veranderd worden. Alleen de helderheidsfactoren daartussen worden verschoven richting lichter of donkerder. Dat vindt niet lineair plaats maar in een curve die aan beide uiteinden afvlakt, d.w.z. de helderheidswaarden in het midden van het scala worden sterker verschoven als de waarden die meer aan het uiteinden liggen. Hiermee kan een foto lichter of donkerder gemaakt worden zonder dat er al te veel kwaliteitsverlies optreedt.

Gebruikersaccount

Een gebruikersaccount is het toegangsrecht tot een computersysteem. De gebruiker moet zich met een identificatiemiddel (vaak het e-mailadres) en een wachtwoord aanmelden en dan krijgt hij bepaalde rechten binnen het systeem. In de gebruikersaccount is vaak nog extra informatie over de gebruiker opgeslagen, bijvoorbeeld naam en adres. Hierdoor hoeft de gebruiker bij een volgende bestelling deze gegevens niet opnieuw in te voeren.

Geo-gegevens

Geo-gegevens zijn positiebepalingen op de aardbol, zoals de lengte- en breedtegraad. Sommige digitale fotocamera's en mobiele telefoons met camerafunctie hebben een ingebouwde gps-ontvanger die bij het fotograferen aan de hand van de satellietgegevens de geografische positie van de opnamelocatie bepaald en in de EXIF-gegevens van de foto opslaat. Daarnaast kunnen met sommige fotobewerkingsprogramma's de geo-gegevens handmatig aan het fotobestand worden toegevoegd, door met de muis de opnamelocatie van de foto op een landkaart te bepalen.

Grijswaarden

In de fotografie is dit de term voor een zwart-witfoto. Een digitale foto omvat informatie over helderheid en kleur. Door het omzetten van een kleurenfoto in een foto met grijswaarden wordt deze kleurinformatie gewist.

Groeperen

Samenvatten van bestanden in groepen op opnamedatum of gelijkheid van foto-inhoud (kleurwaarde, kleurverdeling).

Helderheid

De helderheid is de subjectief waargenomen intensiteit van licht, vooral bij foto's. Lijkt een foto te donker, dan is de helderheid te laag. Is de foto te licht, dan is de helderheid te hoog. Beide problemen kunnen met behulp van digitale fotobewerking worden opgeheven. Omdat slechts een beperkt aantal helderheidsniveaus beschikbaar zijn en het helderheidsscala naar boven en beneden gesloten is, gaat vaak foto-inhoud aan de uiteinden van het scala verloren. Als bijvoorbeeld een foto helderder wordt gemaakt, dan wordt een bijna witte (grijswitte) pixel een witte pixel en wordt uit een verzadigd zwarte pixel een donkergrijze pixel. Een voorheen witte pixel kan niet nog witter worden, want witter dan wit is niet mogelijk. Daardoor gaan zeer heldere pixels verloren en hetzelfde geldt voor foto-informatie in het wit. Dit geldt ook bij het donkerder maken voor de donkere foto-informatie: een zeer donkere pixel wordt zwart en stralend wit wordt lichtgrijs.

Herstellen

Maakt in een editor de toestand van de laatste bewerkingsstap ongedaan. "Herstelt" het dus in wezen.

Hoekpunten

De hoekpunten in de hoeken van een objectveld. Deze punten kunnen met ingedrukte muisknop worden "versleept" om zo het formaat van een object gelijkmatig aan te passen. (Zie pijlen).

Hoekpunten

Indeling

Ook wel lay-out genaamd. Bij het samenstellen van drukwerk (kranten, brochures, posters, etc.) ging men vroeger de uitgeknipte teksten en foto's op een achtergrond (bijvoorbeeld een lege krantenpagina) "uitspreiden" om te bepalen hoe deze stukken later bij het drukken geordend moesten worden. Tegenwoordig gebeurt dat digitaal met indelingkaders en tekstvakken.

Indelingveld

Een leeg kader waar foto's aan kunnen worden toegevoegd. Een indelingveld kan in positie, formaat en rotatie veranderd worden en men kan het veld met een afdrukbare rand laten af steken tegen een achtergrond.

Indicatiebalk

IndicatiebalkGeeft in de vorm van een balk in een computerprogramma de verhouding van een deel ten opzichte van het geheel weer.

Rechts als voorbeeld de meter van de Fotoboek assistent.

Groen is het aantal gebruikte foto's en rood is het aantal niet geselecteerde foto's.

Inhoud

In de bestelsoftware is inhoud een kant-en-klaar fotoproduct, (of een deel daarvan) dat met eigen gegevens (foto's, teksten) aangevuld kan worden.

ISO-image

Een evenbeeld (reproduceerbare kopie) in de standaard ISO-9660 van een cd op een ander opslagmedium, bijvoorbeeld een harde schijf. ISO-9660 is een standaard met betrekking tot een cd-formaat dat door veel brandprogramma's ondersteund wordt.

JPG

Is een bestandsindeling die bijzonder goed geschikt is voor foto's en meer dan 16 miljoen kleuren kan weergeven. Deze indeling comprimeert de fotogegevens om ruimte op het opslagmedium te besparen. Vanwege de geringe bestandsgrootte en de toch goede kwaliteit is deze bestandsindeling bij fotocamera's en vooral op het internet standaard geworden.

Keuzemenu

Ook bekent als drop-down list. Hier een voorbeeld:

Selectieveld

Met een klik op het kleine driehoekje rechts van het keuzemenu, komt een lijst te voorschijn (afbeelding rechts) waaruit de keuze kan worden gemaakt.

Keuzemenu

Klassiek formaat

De klassieke verhouding van een analoge foto is 2:3 (twee staat tot drie).

Kleinbeeld

De meest gebruikte film in de analoge fotografie. Een kleinbeeldnegatief heeft een formaat van 24 x 36 mm en heeft daarmee een verhouding van 2:3.

Klembord

Een door het besturingssysteem of programma gebruikte opslagruimte op de pc waar gegevens worden opgeslagen totdat ze de volgende keer gebruikt worden. De gegevens worden naar het klembord gekopieerd en op een andere plaats ingevoegd. Soms ook gebruikt voor het uitwisselen van gegevens tussen verschillende programma's.

Kleurintensiteit

De kleurintensiteit kan via digitale fotobewerking aangepast worden. Dan wordt de helderheid van een vooraf gekozen kleurnuance veranderd. Dat kan effect hebben op de fotokwaliteit, want hierbij gelden dezelfde regels als voor helderheid in het algemeen, alleen nu toegepast op een bepaalde kleurnuance. (Roder dan rood gaat bijvoorbeeld niet).

Kleurselectie

De kleurselectie in de bestelsoftware leest de kleurwaarden van foto's in één map, vergelijkt deze via gemiddelde waarden met elkaar en sorteert de foto's daarna op kleur.

Kleurnuance

Een waarde die in de fotobewerking van de Fotoshow selectie in te stellen is via een schuifbalk. Deze waarde bepaalt met welke kleur een foto ingekleurd zal worden. Via een tweede schuifbalk "Sterkte" kan de intensiteit van de inkleuring worden bepaald.

Kopiëren

Een opdracht voor het klembord van het besturingssysteem. Kopiëren betekent dat een bestand of object op het klembord wordt gezet zonder het van de huidige plek te verwijderen.

Kortingscode

Een code die bij reclameacties of speciale aanbiedingen wordt uitgedeeld voor korting op de fotoproducten.

Kwaliteitsaanduiding

De kwaliteitsaanduiding geeft aan of de resolutie van een foto goed genoeg is voor een kwalitatief goede afdruk of uitlichting bij het gewenste formaat. De aanduiding is in de producteditor een gekleurde smiley in de werkbalk of bij losse foto's een gekleurde balk onderaan de voorbeeldweergave.

Groen betekent: de resolutie van de foto is hoog genoeg om een goede kwaliteit te bereiken. Ook zal er geen kwaliteitsverlies plaatsvinden bij dit fotoformaat.
Geel betekent: de resolutie van de foto is niet optimaal om een goede kwaliteit te krijgen. Dat betekent dat bij dit fotoformaat gering kwaliteitsverlies zal optreden of het fotoformaat moet worden verkleind totdat deze wel weer groen is.
Rood betekent: de resolutie van de foto is te laag om een goede kwaliteit te krijgen! (dit wordt daarnaast nog eens weergegeven door een "pas-op!"- symbool in de foto). De foto kan niet in dit formaat worden gebruikt omdat er anders duidelijk kwaliteitsverlies zichtbaar zal zijn. De foto moet dus worden verkleind of er moet een andere foto worden gebruikt met een hogere resolutie.

Lettergrootte

De lettergrootte beschrijft de afstand vanaf de onderste rand van een lettertype (bijvoorbeeld bij de "p") tot aan de bovenste rand van het lettertype (bijvoorbeeld bij hoofdletters) en wordt meestal in punten (pt) weergegeven. De maateenheid "punt" (pt) bedraagt 0,376 mm (Didiot-punt).

Lettertype

Een lettertype is een grafische weergave van lettertekens. Op de pc zijn standaard al veel verschillende lettertypes geïnstalleerd. Nieuwe lettertypes kunnen altijd nog later worden geïnstalleerd. Een lettertype is een belangrijk element van de vormgeving.

Voorbeeld lettertypen:
Lettertypen

Map

Een map is een structuur voor het ordenen van gegevens op een harde schijf. Wordt ook wel directory genoemd. Een map moet voor het beter terug kunnen vinden van de er in opgeslagen gegevens een duidelijke naam hebben die bij de opgeslagen gegevens past.
Bijvoorbeeld: "Foto's_vakantie_juni2008", "Brieven aan Julia" of "Mijn bankafschriften", etc..

Mappenstructuur

Een mappenstructuur is een ordeningsstructuur op de harde schijf, waarbij de mappen en submappen zich steeds maar weer vertakken, zoals de wortels van een boom. Iedere "wortel" kan in de verkenner met een klik op het plusteken voor de bestandsnaam geopend worden of met een klik op het minteken weer gesloten worden..

Masker

In de bestelsoftware is een masker een afbeelding met grijswaarden, ook wel passe-partout genoemd, die de transparantie van een foto vastlegt. De grijswaarden worden als vierde kleurwaarde toegevoegd aan rood, groen en blauw (RGB) en opgeslagen in de foto. Deze kleurwaarde wordt ook wel alfa- of a-kanaal genoemd. De kleur wit maakt de foto dan volkomen transparant, de kleur zwart wordt echter ondoorzichtig. Grijstonen lijken semi-transparant: des te lichter de grijswaarde, des te doorzichtiger de foto. Met de transparanten kan de foto een andere vorm worden gegeven of in de achtergrond worden laten overgevloeid.

Multicolor-achtergrond

Speciale achtergronden in de bestelsoftware die beschikbaar zijn in 36 kleuren/schakeringen..

Object

Een object is filosofisch gezien een voorwerp waarop de handeling van toepassing is. Bij deze bestelsoftware is ieder (virtueel) voorwerp dat gebruikt wordt bij het vervaardigen, een object. Dus een foto, een tekst en/of alles wat in een fotoproduct gebruikt of bewerkt wordt, is een object. Een object kan op zijn beurt weer uit meerdere andere objecten bestaan, bijvoorbeeld een indeling is een object dat uit indelingkaders en tekstvakken kan bestaan, een tekst kan uit woorden bestaan die weer uit losse tekens bestaan. Ook producten en de winkelwagen zijn objecten die uit andere objecten zijn samengesteld. Op het moment dat iets als een eenheid moet worden bewerkt of worden ingevoegd, is dit iets een object.

Ongedaan maken

Maakt de laatste herstelopdracht ongedaan en keert terug naar de toestand voor deze laatste herstelopdracht.

Opties

Opties zijn instellingen die bepalen hoe de software dingen uit moet voeren. Opties worden door zogenaamde keuzelijsten, keuzerondjes en selectievakjes ingesteld..

Voorbeeld:

Keuzelijst

Keuze-button

Selectievakjes

Opties

Opties

Opties

Origineel formaat

Hiermee wordt de verhouding van een originele foto bedoeld. Idealiter heeft de foto een verhouding van 2:3, maar vaak slaat de digitale camera een andere verhouding (4:3, 16:9) op of worden door bijsnijden met een fotobewerkingsprogramma de afmetingen van de foto gewijzigd.

Passe-partout

Een passe-partout is oorspronkelijk een sjabloon van papier of karton dat in een fotolijst de foto omkadert. Dat doet men als de foto kleiner is dan de lijst of om de foto een bijzondere vorm te geven, bijvoorbeeld ovaal of rond (in een vierkante lijst).

In de fotoboeksoftware is een passe-partout een digitaal sjabloon dat een deel van de foto doorzichtig maakt, bijvoorbeeld het overstekende deel van een ovale vorm.

Pijltoetsen

Toetsen op het toetsenbord met pijltjessymbolen, om mee naar boven, beneden, links en rechts te gaan.

Pijltoetsen

Pixel

Een pixel is een enkele beeldpunt, de kleinste eenheid van een digitale foto. Bij digitale foto's worden de beeldpunten meestal uit een mengsel van de drie kleuren rood, groen en blauw gedefinieerd. 0 (nul) delen rood, 0 delen groen en 0 delen blauw maken zwart en 255 delen rood, groen en blauw maken wit. Met dit systeem is het mogelijk veel meer dan 16 miljoen kleuren te vervaardigen.

Plakken

Een opdracht voor het klembord van het besturingssysteem. Betekent het invoegen van gegevens of objecten die eerder met de opdracht "Knippen" of "Kopiëren" op het klembord van het besturingssysteem of het programma geplaatst zijn.

Proxy

Een proxy is een bemiddelaar tussen verschillende netwerken, bijvoorbeeld tussen een bedrijfnetwerk en het internet. Een proxy loopt als zelfstandige pc of als programma op een server. Ook een router (voor internet) kan als proxy dienen.

Resolutie (digitale foto)

Een digitale foto bestaat uit losse beeldpuntjes, zogenaamde pixels. Het aantal van deze pixels wordt als absolute resolutie berekend. Men heeft het bijvoorbeeld over 4000 x 3000 pixels of over 12 Megapixels (miljoenen pixels); deze beide voorbeelden hebben dezelfde resolutie. Hoe hoger de resolutie, hoe fijner de details worden weergegeven bij uitvergroten, maar het bestand wordt wel steeds groter en neemt meer plaats in op het opslagmedium. Of de resolutie van een foto voldoende is voor een afdruk op het formaat dat in de Fotosoftware is opgegeven, is te zien aan de kwaliteitsaanduiding. Deze heeft betrekking op de relatieve resolutie, dus op de dichtheid van de pixels bij het afdrukken. Zie ook "dpi".

Rode ogen

Het "rode-ogen-effect" kan zich voordoen als een foto met flitslicht gemaakt wordt. Dan weerspiegelt het flitslicht op het netvlies van een mens of dier en licht het doorbloede binnenste van de ogen rood op.

Schuifbalk

Helderheid, contrast, kleurDoor het verplaatsen (met de muis) van een schuifje op een balk kan een waarde worden ingesteld.
Bijvoorbeeld rechts de helderheid, het contrast en de kleurintensiteit of beneden de zoomfactor.

Schuifbalk

Schrijfsnelheid

Hier wordt de schrijfsnelheid van de cd-brander bedoeld of de voor de cd-r/rw geschikte schrijfsnelheid.

Scrollbalken

Scrollbalken verschijnen aan de zijkant of onderkant van het programmavenster als de inhoud, bijv. door een hoge zoomfactor, niet meer geheel in het programmavenster past. Schuif, voor het verplaatsen van het schuifje in de scrollbalk, de weergave binnen het programmavenster naar links, rechts, boven of beneden.

Selecteren

Door selecteren kunnen objecten worden uitgekozen waarop een bepaalde opdracht moet worden uitgevoerd. Selecteer objecten door er met de muis op te gaan staan en dan te klikken. Het is mogelijk meerdere objecten tegelijkertijd te selecteren en ook tegelijkertijd te bewerken.
Sleep, om meerdere bij elkaar staande objecten gelijktijdig te selecteren, met de muis een selectiekader om de te selecteren objecten heen of selecteer het eerste object en klik dan met tegelijk ingedrukte shifttoets (toetsenbord) op het laatste te selecteren object. Meerdere niet bij elkaar staande objecten kunnen worden geselecteerd (of gedeselecteerd) door ze met ingedrukte "Ctrl"-toets aan te klikken.

Selectiekader

Een kader, dat met de muis wordt gemaakt, om objecten mee te selecteren. Ook wel "elastiekje" genoemd. Hier is het kader van rechts beneden naar links boven gemaakt (zie muisaanwijzer). 

Selectiekader

Alle objecten die minimaal deels binnen het selectiekader liggen, worden geselecteerd.

Sepia

Sepia is oorspronkelijk een natuurlijke roodbruine kleurstof afkomstig uit de inkt van de inktvis. Deze kleurstof werd al in de oudheid gebruikt voor gewassen tekeningen of als schrijfinkt. Als oude zwart-witfoto's door uv-licht en oxidatie verouderen, krijgen ze een zelfde uiterlijk als tekeningen op perkament gemaakt met sepia-inkt.
Het witte fotopapier vergeelt en de donkere delen van de foto worden bruiner. Dit typische uiterlijk van oude zwart-witfoto's wordt in de digitale fotografie met het sepia-effect nagemaakt.

Slepen

Daarmee wordt het schuiven met een object middels de muis bedoeld. Selecteer daarvoor het object met de linkermuisknop (of bij muizen voor linkshandigen, de rechtermuisknop), houdt de muisknop ingedrukt en beweeg met de muis. Het object op het beeldscherm volgt de bewegingen van de muis op de tafel. 
Er kan ook voor worden gekozen om het object met kleine stapjes middels de pijltjestoetsen op het toetsenbord te bewegen.

Smiley

De smiley is een zeer populaire symbolische en grafische weergave van een lachend gezicht. Sinds de jaren '70 heeft de smiley een cultstatus. Ook als emoticon bekend.

Smiley-groen Smiley-gelb Smiley-rot

Standaard-indeling

Een kant-en-klaar voorbeeld van indelingkaders en tekstvakken, dat telkens weer opnieuw gebruikt kan worden.

Storyboard

Een storyboard is de grafische volgorde van losse afbeeldingen van een mediaproduct, bijvoorbeeld de presentatie van een filmscript. Hier worden daarmee de voorbeeldpagina's van een meer pagina's tellend fotoproduct zoals een fotoboek of een kalender bedoeld.

Symbool

Een symbool is een teken of een eenvoudige grafische weergave die als knop dient voor het toepassen van een gebeurtenis of opdracht. Symbolen worden in zogenaamde symboollijsten gesorteerd.

Bijvoorbeeld:
Symboollijst
Knippen, Kopiëren, Plakken, Wissen.

Tabblad

Dit begrip komt oorspronkelijk uit het kantoorwezen, waar voor een beter overzicht hangdossiers met uitstekende en beschrijfbare tabs gebruikt werden. Dit begrip gebruikte men daarna ook voor de virtuele "tabbladen" van een programmavenster (zie onder).

Tabbladen

Tekenstijl

Als tekenstijl bedoelt men de weergave van lettertekens als normaal, vet, cursief, vet en cursief. Vaak hoort onderstrepen hier ook bij.

Tekstcursor

Een tekstcursor is een invoegmarkering in een tekst(editor). Op deze plaats wordt nieuw in te voeren tekst ingevoegd. Om hem beter te kunnen onderscheiden van een muisaanwijzer (pijltje) wordt deze cursor meestal als knipperende verticale streep, knipperend liggend streepje of als knipperend blokje weergeven.

Tekstveld

Dit is een veld waarin tekst wordt ingevoegd, uitgelijnd en vormgegeven.

Thumbnail

Engels voor "duimnagel". Thumbnails zijn verkleinde (formaat van een duimnagel) weergaven van een gewone foto, een indeling, een document, etc. Andere namen voor thumbnail zijn ook wel voorbeeldweergave of miniatuurweergave.

Tooltip

Een klein tekstvak dat geopend wordt zodra de muisaanwijzer op een symbool staat. Verklaart kort en krachtig de opdracht die bij het symbool hoort.

Bijvoorbeeld:
Tooltip

Trefwoorden

Bij de trefwoorden (onder "Info" in de Fotoshow) worden omvattende begrippen, zoals trefwoorden, aan een document toegevoegd, waarop later (in de verkenner van het besturingssysteem) kan worden gezocht en gesorteerd. In de Windows Fotogalerij worden deze trefwoorden "labels" genoemd.

Bijvoorbeeld: de foto's van de vakantie in Florida kunnen worden voorzien van het trefwoord "Florida". Dan kunnen via de zoekfunctie van het besturingssysteem alle foto's met het trefwoord (label) "Florida" worden weergegeven. Zijn er ook foto's van Disneyworld, dan worden die ook nog voorzien van het trefwoord "Disneyworld".
Maar wat als ook al eens Disneyworld in Frankrijk is bezocht en deze foto's de trefwoorden "Disneyworld" en "Frankrijk" kregen? In dat geval geeft de zoekfunctie van het besturingssysteem bij "Florida Disneyworld" de foto's van Disneyworld in Florida weer en bij "Disneyworld Frankrijk" (de volgorde is niet belangrijk) de foto's van Disneyworld in Frankrijk. En als alleen maar "Disneyworld" wordt ingevoerd, worden de foto's van beide Disneyworlds weergegeven, zowel in Frankrijk als in Florida.

Shift-toets 

Twee toetsen op het toetsenbord. Normaalgesproken bedoelt om hoofdletters mee te schrijven of om de bovenste rij leestekens mee te bedienen.

Shift-toets

Submap

Dat is een map in een andere map (in een andere map...) Ook wel subdirectory genoemd.

Uitlijnraster

Een ingevoegd lijnraster dat bij het positioneren van fotovelden helpt. De objecten positioneren zich in de hoekpunten van het hulpraster. Het hulpraster wordt niet afgedrukt of uitgelicht.

Uitsnijden

Afsnijden van delen van een foto, om bepaalde verhoudingen te krijgen, om een onderwerp centraal weer te geven of om ongewenste fotodelen (onderwerpen) aan de rand van de foto te verwijderen. Zie ook "Bijsnijden".

Update

Het installeren van een nieuwe versie van software of bepaalde gegevens (bijvoorbeeld prijslijsten). Reeds gedefinieerde instellingen worden meestal bewaard en overgenomen. De nieuwe versie is vaak te downloaden van het internet. Ook automatisch of via een knop in het programma te starten.

Vectorgrafiek

Een vectorgrafiek is een computergrafiek die niet uit losse pixels bestaat maar uit eenvoudige geometrische vormen, zoals cirkels, rechthoeken, veelhoeken, lijnen, bogen en curven.
Een lijn heeft bijvoorbeeld een begin- en eindpunt, een dikte en een kleur. Een cirkel heeft bijvoorbeeld een middelpunt, een radius, een lijndikte, een lijnkleur en een opvulkleur. Dit is veel minder informatie dan pixels nodig zouden hebben voor een lijn of cirkel. Daar komt nog bij dat de achtergrond, een rechthoek om de vorm heen, mee opgeslagen moet worden.
Een vectorgrafiek bespaart in vergelijking met een foto opslagruimte en de beeldkwaliteit blijft bij vergroten of verkleinen altijd hetzelfde. Het is echter alleen voor stripachtige figuren geschikt, omdat die uit gekleurde vlakken bestaan.

Verhouding

De verhouding van de hoogte en breedte van een foto. Meestal in de vorm van 2:3 (twee staat tot drie) of 3:4 (drie staat tot vier) aangegeven.

Het klassieke analoge kleinbeeldformaat had een verhouding van 2:3, digitale fotocamera's maken meestal foto's met de verhouding 3:4. Enkele digitale fotocamera's kunnen ook het formaat 16:9 weergeven, zoals ook APS-film (Advanced Photo System) dat kan, deze kan tevens het panoramaformaat 1:3 uitlichten.
Bij het bewerken van foto's met digitale fotobewerkingsprogramma's ontstaan vaak nog meer vreemde fotoformaten doordat foto's bijgesneden kunnen worden.

Meest voorkomende fotoformaten

Kleinbeeld en
APS-C

Digitale camera's

Enkele digitale camera's en APS-H

APS-P
(Panorama)

2:3

3:4

16:9

ca. 1:3

9,0 x 13,5

9,0 x 12,0

-

-

10,0 x 15,0

10,0 x 13,3

17,8 x 10,2

10,2 x 25,4

11,0 x 16,5

11,0 x 14,6

-

-

13,0 x 19,5

13,0 x 17,3

22,1 x 12,7

12,7 x 30,5

De bestelde foto's worden op fotopapier in de verhouding 2:3 uitgelicht, dat wil zeggen dat bij andere originele fotoformaten de foto's een ander afdrukformaat kunnen krijgen.

Verkenner

Software die een interface vormt voor het beheren van gegevens en mappen. Ook wel bekend als bestandsbeheerder. Hiermee kan, samen met de muis, makkelijk genavigeerd worden door mappenstructuren. Ook webbrowsers zoals "Internet Explorer" zijn een soort verkenners.

Verzadiging

Is de kleurintensiteit van foto's. Deze kan met behulp van digitale fotobewerking veranderd worden. Een hoge verzadiging: de foto komt zeer bont over. Lage verzadiging: de foto lijkt flets. Laagste verzadiging: de foto bestaat alleen nog maar uit grijswaarden.

Volgorde

Hier wordt de volgorde van de objecten van een indeling bedoeld, dus hoe deze over elkaar heen liggen. De objecten kunnen elkaar overlappen. Als een object een ander object gedeeltelijk bedekt, kan het met de opdrachten voor volgorde onder het andere object geschoven worden, of het ene object over het andere. Als een object op de voorgrond een ander object geheel bedekt zodat het helemaal niet meer te zien is en niet meer te selecteren valt, selecteer dan gewoon het object op de voorgrond en schuif het zolang naar achteren totdat het verstopte object weer tevoorschijn komt.

Voorbeeldweergave

Een miniatuurvoorbeeld van een foto of andere gegevens (bijv. een pagina van een fotoboek).

Werkbalk

Het deel van het scherm waar alle opdrachten voor het maken en bewerken van een object als symbool worden weergegeven. Ook wel knoppenbalk (toolbox) genoemd.

Winkelwagen

Een winkelwagen is een zogenaamd winkelsysteem dat een verzameling en overzicht maakt van de producten die online of vanaf een opslagmedium (cd) bestelt kunnen worden. Omdat de gewenste producten hier worden verzameld, net als bij een winkelmandje, noemt men het ook zo.
Het meest gebruikte symbool voor het winkelmandje is een winkelkarretje.
Vanuit het winkelmandje kan naar de kassa worden gegaan of kan nog verder worden gewinkeld.

Witbalans

Een witbalans is het afstemmen van de fotokleuren op de lichtkleur van de opnamelocatie. Hierdoor krijg de foto een zo natuurlijk mogelijk kleurenpallet. Licht komt in verschillende kleuren voor; kleuren die het menselijk oog alleen bij een directe vergelijking herkent en die anders door ons individueel kleurgevoel gecompenseerd wordt.
Voor ons is een wit vel (bij normale lichtverhoudingen) altijd wit, omdat wij weten dat het wit is. Voor de sensor van een digitale camera is dit witte vel alleen bij zonlicht echt enigszins wit; bij strak blauwe hemel in de schaduw zou het ietwat blauw zijn en bij het licht van een lamp zou het vel gelig uitzien en bij het licht van een fluorescentielamp kan het wat violetachtig uitzien. Dit heeft effect op alle kleuren van een foto.

Een digitale fotocamera kent vaak meerdere mogelijkheden om al bij de opname op de witbalans, dus het aanpassen van de fotokleuren aan zo natuurlijk mogelijke kleuren, te anticiperen: de halfautomatische lichtsituatie kan handmatig op de camera worden ingesteld.
Meestal kan worden gekozen uit "daglicht", "kunstlicht", "fluorescentielamp" en meer. Dit is vaak niet voldoende bij een gemengde lichtbron, bijvoorbeeld zonlicht en kunstlicht.

De volautomatische witbalans van een camera probeert de kleurnuances aan te passen, terwijl de lichtkleur door de sensor gemeten wordt. De lichtste pixel is dan voor de camera wit. Een handmatige witbalans wordt uitgevoerd door de camera op een echt wit vlak te richten en de gereflecteerde lichtkleur te meten. Er zijn verschillende genormeerde kleurkaarten beschikbaar die hiervoor kunnen worden gebruikt en voor het object kunnen worden gehouden. Eventueel kan ook een vel wit papier gebruikt worden.

Enkele camera's hebben een halfdoorzichtig wit lensdopje; aan de hand daarvan meet de camera bij het inschakelen direct de kleur van het beschikbare licht.

Vaak wordt in het laboratorium automatische beeldcorrectie-software ingezet om de kleuren van een foto zo natuurlijk en neutraal mogelijk weer te geven. Bij foto's van zonsondergangen (lichtste pixel roodachtig/oranje) of bij kaarslicht (lichtste pixel gelig) moet de fotocorrectie in de software worden uitgeschakeld, omdat net die onnatuurlijke kleuren de kleuren vormen die deze foto's interessant maken.

Zoomen

Vergroten of verkleinen van de inhoud van het beeldscherm. Inzoomen (vergroten), om details beter te kunnen zien, uitzoomen (verkleinen) om een beter overzicht te krijgen. Oorspronkelijk uit de film- en fotografiewereld het veranderen van de brandpuntsafstand van een zoomobject (zoomlens).