Darmowa prenumerata - tu i teraz!
BezImienny - wersja online!
Magazyn noName on-line
Poprzedni artykułNastępny artykuł Filozofia  

Symbolika cz.III - kabała


IAO

Słowo kabała pochodzi od hebrajskiego słowo "kabbala" oznaczającego "tradycję". Kabałą określa się specyficzny kierunek myśli żydowskiej związany silnie z dążeniami mistycznymi i dotyczący bezpośrednio treści biblijnych i apokryficznych (w szczególności tych dotyczących apokalipsy). Kabała była początkowo doktryną nielicznych wtajemniczonych, przypuszcza się, że dopiero na przełomie XIII i XIV wieku stała się popularnym prądem filozofii judaistycznej.

Można wyszczególnić dwa kierunki myśli kabalistycznej. Kabalizm spekultatywny koncentrował się na badaniach i udowadnianiu związków pomiędzy światem duchowym a rzeczywistością. Kabalizm praktyczny wychodził z założeń spekultatywnego i poszukiwał możliwości, by uruchomić owe siły duchowe do przekształcania świata materialnego. Celem tego działania, najogólniej mówiąc, było przywrócenie porządku i harmonii w świecie opanowanym przez zło. Definicja kabalizmu praktycznego i jego faktyczny wymiar jest w świeckim pojęciu równoznaczny z uprawianiem magii. Stąd już tylko krok od posądzenia o okultyzm. Popularne motywy filmów grozy, jak powołanie do życia golema, czyli istoty bez duszy ulepionej z gliny, lub opętanie człowieka przez zmarłego z zaświatów, mają właśnie źródło w starych opowieściach kabalistycznych i wywodzą się z tradycji żydowskich.

"Sefer jecira" czyli "Księga stworzenia" to najstarsze dzieło kabalizmu mistycznego, którego autorem jest prawdopodobnie rabbi Akiba (ok. 50 - 135 r.). Opisuje ona 32 metody jakich użył Bóg do stworzenia świata. Chodzi tu w szczególności o 22 litery alfabetu hebrajskiego oraz tzw. sefioryt. Drugim bardzo istotnym kabalistycznym dziełem była księga "Zahar" (zahar - blask, jasność) autorstwa Mojżesza z Leon będąca szczegółowym komentarzem do Tory - pięciu pierwszych ksiąg Starego Testamentu.

Kabała jest swoistą mieszaniną mitologicznego symbolizmu i praktyk numerologicznych. Dla kabalistów alfabet hebrajski nie jest po prostu alfabetem jak dla nas. Stanowi "słowo Boga", jest narzędziem stworzenia. Poszczególne litery symbolizują etapy stwarzania świata i są dowodami na kolejne stopnie boskiej emanacji, przez które niewidzialny i nieznany Bóg się uzewnętrzniał i udowadniał swoją postaciowość. Wszystkie etapy układają się w charakterystyczny geometryczny obraz zwany Drzewem Życia. Jest ono zbudowane z 10 sefiryt (sefira znaczy liczba) oraz 22 ścieżek pomiędzy nimi, oznaczających 22 litery hebrajskie. Drzewo ma korzenie w ziemi, a gałęzie w niebie i symbolizuje m.in. ludzką drogę do boskości oraz drogę Boga do człowieka.

Jeśli to co przeczytaliście zafascynowało Was, to wiedzcie, że nie jesteście pierwsi. Od wieków okultyści wywodzący się ze środowisk pozażydowskich szukali związków astrologii z kabałą. To, co wszystkich interesowało, to głównie związki z tarotem. Hmm... Znów ten tarot. Wszędzie muszę to wsadzić. Obiecuję, że w przyszłości się ograniczę :). Wracając do tematu: no więc działo się tak z dwóch powodów. Po pierwsze tarot również opisywał drogę człowieka do osiągnięcia pełni (ostatnia karta Arkanów Wielkich to Świat - spełnienie), po drugie liczba Arkanów Wielkich w tarocie to ni mniej ni więcej jak 22.

Jednak nie było to takie proste. Nie istnieją żadne historyczne dowody na związki pochodzenia Drzewa Życia i tarota. Jednocześnie nikt nie mógł odnaleźć związków znaczeniowych poza tymi, które podałem. Oczywiście powstawały mniej lub bardziej sensowne teorie i modele, ale dopiero w XIX wieku francuz Eliphas Levi (prawdziwe nazwisko: Alphonse - Louis Constans) w książce "Dogme et rituel de haute magie" wykazał związek 22 liter alfabetu hebrajskiego z kartami tarota. Związek ten potraktowano jako najbardziej wiarygodny choć wciąż jako niezobowiązujący. Niemniej kabała bez przerwy jest inspiracją dla osób zajmujących się badaniem tarota. Jedna z talii, piękna talia Haindla odwołuje się bezpośrednio do tej tradycji. Twórca Herman Haindl umieścił na każdej karcie Arkanów Wielkich po jednej literze alfabetu hebrajskiego. Umieścił także w przeciwległym rogu po jednym znaku runicznym oraz astrologicznym symbolu planety, co podkreśla wielokulturowy charakter tej talii.


IAO
poczta: iao@wp.pl